Pressan - 19.01.1989, Blaðsíða 16

16
Fimmtudagur 19. janúar 1989
pltttur
Óþœgilegir
dagar
Það tók Eyjólf Kristjánsson um
ár að vinna þessa fyrstu sólóplötu
sína, Daga. Hann byrjaði í október
árið 1987 og lauk sér ekki af fyrr en
ári síðar. Af þessu mætti því draga
þá ályktun að Dagar væru fram úr
hófi metnaðarfull, vönduð og
skemmtileg plata. Reyndar er ég
viss um að Eyvi (eins og hann er
kallaður af nánustu vinum og
vandamönnum) hefur verið fullur
af metnaði og viljað gera góða
plötu. Ég held þó að hann hafi
vandað sig einum of mikið, því
Dagar eru að mínu mati ákaflega
gerilstieydd plata, vantar allt líf í
hana. Samt sem áður er tæknilega
hliðin í fínu lagi, alltof fínu lagi,
enda er Eyvi með pottþétta iðnað-
armenn með sér, Mezzoforte-
drengina Friðrik Karlsson (gítar),
Jóhann Ásmundsson (bassa),
Eyþór Gunnarsson (hljómborð, út-
setningar) og Gunnlaug Briem
(trommur, útsetningar). Englend-
ingurinn Nick Cathcart Jones kem-
ur einnig við sögu sem upptöku-
maður og útsetjari, ásamt helling af
öðru toppfólki í bransanum, þó
það orð eigi svo sannarlega ekki við
Björgvin Halldórsson sem því mið-
ur syngur á móti Eyva í lofgjörð
Aðalsteins Ásbergs Sigurðssonar til
vinnuþrælkunar landans, laginu
Átján tímar á dag. Eyjólfur hefði
betur sleppt því að dusta rykið af
Bjögga, sem því miður er búinn að
endurreisa Brimkló (dæmalaus for-
tíðarfikn sem tröllríður íslensku
skemmtanalífi þessa DAGANA!).
Það fylgir því óþægileg tilfinning
að hlusta á Björgvin Halldórsson
þenja raddböndin, hans timi er
löngu liðinn. Reyndar fylgir því ein-
hver ónotatilfinning að hlusta á
Daga Eyjólfs Kristjánssonar, því
hún er yfirmáta væmin og skortir
gjörsamlega öll átök og togstreitu,
allt slétt og fellt. Að auki hefur
slatti laga plötunnar heyrst áður,
s.s. í Júróvisjón, og ekki dregur sú
staðreynd úr óþægindatilfinning-
unni sem skapast við hlustun. Það
eina sem getur talist gott við Daga
er texti Sverris Stormskers í laginu
Gott. Hann er eins og flugbeittur
rýtingur í „bakið“ á textum Aðal-
steins Ásbergs, meinfyndinn og
beinskeyttur eins og Sverris er von
og vísa. Og af þeim ellefu lögum
sem eru á plötunni finnst mér það
síðasta best, því það þýðir að Dagar
Eyjólfs Kristjánssonar eru á
enda. ■
BÁRUJÁRNSROKK
er það sem koma skal í bandarísku útvarpi
Á fimm árum höfum við þurft að ganga í gegnum
þróun í útvarpsmálum sem margar aðrar þjóðir hafa
haft mörg ár og jafnvel áratugi til að melta og meðtaka.
Þar af leiðandi er kannski engin furða að sumum sé
bumbult.
Víðast hvar um heiminn þykja
músíkútvarpsstöðvar jafnsjálf-
sagðar og kvikmyndahús og bank-
ar. Hins vegar eru þær ætíð talsvert
umdeildari. Við íslendingar erum
síður en svo einir um að skiptast á
skoðunum um músíkstöðvarnar
okkar. Jafnvel Bandaríkjamenn
láta þung orð falla um sinn útvarps-
stöðvafrumskóg. Sumir hverjir að
minnsta kosti. Aðdáendur heavy
metal-rokks eða bárujárnsrokks
vestra telja sig allt að því jafnsvelta
og skoðanabræður þeirra á litla ís-
Iandi. En nú kann að verða breyting
á stefnunni vestanhafs áður en
langt um líður.
FRAM Á NÆSTU ÖLD
Satellite Music Network —
skammstafað SMN — ætlar sér
stóra hluti á markaði bárujárnstón-
listar í framtiðinni. Að sögn eins
stjórnenda stöðvarinnar reiknar
hann með því að sú tónlist sé það
næsta sem eigi eftir að seljast í risa-
upplögum í Bandaríkjunum og
jafnvel að vera í tísku nokkuð inn á
tuttugustu og fyrstu öldina.
Þessi stöð sendir efni sitt til ann-
arra útvarpsstöðva um gervihnött.
Þær gerast áskrifendur að dag-
skránni og fá að skjóta sínum eigin
auglýsingum inn á milli í þar til
gerðum hléum.
SMN reyndi árið 1987 að selja
bárujárnsprógrömm til banda-
rískra útvarpsstöðva. Tilraunin
tókst ekki nema miðlungi vel. For-
ráðamenn SMN viðurkenna að þeir
hafi verið fullfljótir á sér og ekki
undirbúið jarðveginn nægilega vel.
En nú á að reyna aftur.
ÚTVARPS-
LÆKNIRINN
Nýja bárujárnsdagskráin hefur
hlotið nafnið Z-Rock. Til að þróa
hana var kallaður til einn fremsti
sérfræðingur Bandaríkjanna í tón-
listarútvarpi, Lee Abrams, oft
nefndur útvarpslæknirinn. Hann
fann upp form sem alla jafna er
kallað album-rokk (AOR). Það er
hið vinsælasta í Bandaríkjunum
þessi árin en er farið að þynnast all-
verulega út að mati Abrams. Hann
segist sannfærður um að bárujárns-
tónlistin sé það sem koma skal
vestra næstu árin.
Nú er það ekki svo að bárujárns-
rokk sé öllum að skapi. Langt því
frá. Hlustendahópurinn í Banda-
ríkjunum er talinn mjög ungur.
Með öðrum orðum sá hópur sem
útvarpsstöðvar sjá sér engan hag í
að gera til hæfis. Auglýsendur telja
sig sömuleiðis ekkert hafa þessum
hópi að bjóða. Táningar eru ekki
stórneytendur. — Þess má til gam-
ans geta að bárujárnsrokkplötur
eru taldar vera um fimmtán tii
tuttugu af hundraði allra sem seldar
eru hér á landi. Kaupendahópurinn
er hins vegar ekki nema sjö til átta
prósent af heildinni. Heimilda-
maður Pressunnar benti jafnframt
á að bárujárnsrokk seldist svo sem
fimmtán hundruð prósentum betur
en sem næmi spilun í íslensku út-
varpi!
En þó svo að hlustendahópurinn
sé almennt ungur að árum seljast
bárujárnshljómplötur sífellt betur
og betur vestan hafs. Heavy-Metal
hljómsveitir troðfylla hljómleika-
hallir og komi menn í heimavistir
bandarískra framhaldsskóla fer
ekkert á milli mála á hvað er aðal-
lega hlustað. Músíksíður skóla-
blaðanna eru undirlagðar báru-
járnsfréttum. Og það sem meira er:
þegar unglingar hafa á annað borð
ánetjast bárujárnsrokkinu standa
þeir með sínum mönnum gegnum
þykkt og þunnt eins og dæmin
sanna.
SÍGANDI LUKKA
En væntanlega er ekki nóg að
veðja á einhverja eina tegund tón-
listar bara vegna þess að hún höfðar
sterklega til unglinga. Að sögn Lee
Abrams er hins vegar orðin þörf
fyrir eitthvað nýtt í bandarísku út-
varpi. Þó svo að ýmiss konar tón-
listarstefnur eigi sér trygga aðdá-
endur eru þær orðnar hversdags-
legar. Unglingar hlusta aðallega á
album-rokkstöðvarnar. Ekki vegna
þess að þeir séu ánægðir með tón-
listarstefnuna þar heldur vegna þess
að enginn annar hefur upp á neitt
betra að bjóða.
Lee Abrams gerir sér grein fyrir
því að það verður á brattan að
sækja næstu árin. Auglýsendur
vilja ekkert með bárujárnsrokk
hafa fyrst um sinn. Tónlistin er jú
æst, hávær og framandi (hver kann-
ast ekki við lýsinguna sem upplifði
það er rock’n’roll varð vinsælt á
sjötta áratugnum?XÞað er ekki nóg
með að auglýsendur neiti að viður-
kenna tilvist bárujárnsrokksins.
Starfsmenn útvarpsstöðva eiga
sömuleiðis eftir að kyngja því.
Ráða verður nýja plötusnúða til að
spila bárujárn og þeir ásamt eig-
endum fyrstu stöðvanna verða að
sætta sig við að spila fyrir daufum
eyrum almennt fyrsta kastið.
„Mín trú er sú,“ segir Abrams,
„að einn góðan veðurdag sýni ein-
hver smástöð með litinn sendi slíka
prósentuaukningu í hlustun að stór
stöð á niðurleið sjái sér hag í að
veðja á nýtt form, bárujárnsrokk.
Hugsanlega getur það freistað stór-
fyrirtækis svo sem Anheuser Busch
eða einhvers annars að prófa að
auglýsa. Ef svo fer er björninn unn-
inn. Þá koma hinir í halarófu og
líkja eftir frumherjunum. En til
þess að þetta geti gerst verða ein-
hverjir að taka áhættu."
ÆPANDI ÚTVARPSÞULIR
Þegar nýtt form ryður sér til rúms
í bandarísku útvarpi þarf það að
vera á flestan hátt ólíkt öllu því sem
fyrir er. Þar af leiðandi reiknar Lee
Ábrams með því að útvarpsþulir
eða plötusnúðar bárujárnsstöðv-
anna þurfi að hljóma allt öðruvísi
en þeir sem fyrir eru.
„Þeir koma tæpast til með að
þurfa að tala rnikið," segir hann.
„En það er kostur ef þeir geta æpt
dálítið. Og þeir þurfa helst að gæta
æpt hærra og lengur en nokkur
dagskrárgerðarmaður sem nú er i
störfum hjá útvarpi. Það er ekki
víst að allir skilji það sem þeir koma
til með að segja og það skiptir held-
ur ekki máli!“
Lee Abrams bætir því við að ef
fer sem horfir með þróun báru-
járnsrokks í Bandaríkjunum fái
ekkert stöðvað það að upp spretti
útvarpsstöðvar sem einbeiti sér að
því. Plötusala fer vaxandi. Táning-
arnir sem nú eru ánetjaðir rokkinu
eldast og halda áfram að hlusta.
Þær tónlistarstefnur sem fyrir eru
eiga sínar stöðvar og sinn hlust-
endahóp. Markaðurinn er því
staðnaður og þarf að fá eitthvað
nýtt.
„Ef fer sem horfir," segir Lee
Abrams, „verður bárujárnsrokk
ráðandi í bandarísku útvarpi nokk-
ur ár inn í tuttugustu og fyrstu öld-
ina. Þá staðnar það eins og allt ann-
að. Á þessari stundu er ómögulegt
að segja hvað kemur í staðinn. En
það kemur eitthvað annað. Verið
viss.“ ■