Pressan - 09.11.1989, Blaðsíða 14

14
Fimmtudagur 9. nóv. 1989
daginn og er þar um ad rœöa...
son. Þar á meöal er hiö sterka
geödeyföarlyf Saroten.
I uiötali uiö uikublaöiö Pressuna
í 26. tbl. 29.6. 1989 segir dr. Þor-
kell Jóhannesson m.a.: „Lyflœknir
sem Pressan rœddi uiö sagöi aö
Saroten-geödeyföarlyfiö, eitt þeirra
lyfja sem hin látna kona, sem
greint uar frá í síöasta blaöi, fékk,
uœri þaö hættulegasta í þeim
„lyfjakokkteil" sem henni uar gef-
inn. Þorkell Jóhannesson prófess-
or staöfesti einnig aö suo uœri. I
samtali uiö lœkninn kom fram aö
hœglega mœtti drepa sig á inn-
töku 100 slíkra taflna, huaö þá
þeim 200 sem konunni uoru
skammtaöar."
Ég tel nauösynlegt aö rekja hér í
stuttu máli fyrri afskipti fyrrnefnds
lœknis af móöur minni og einnig
huernig ég blandaöist inn í þau
mál.
„Ég talaði þá
enn við
landlækni. . ."
Tueir elstu brœöur mínir höföu
fariö til Ólafs landlœknis og kuart-
aö yfir lyfjagjöfum ... til móöur
minnar og landlœknir haföi þá
sagst uera búinn aö suipta ... leyfi
til lyfjaáuísana. Ég talaöi suo sjálf
uiö fyrrnefndan .... sennilega ár-
iö 1985 uegna þess aö þá haföi
hann áuísaö á móöur mína
óheyrilegu magni af lyfjum, en
hún uar þá til meöferöar hjá Ólafi
Grímssyni geölækni... uiöur-
kenndi aö hafa uitaö um aö móöir
mín uar til meöferöar hjá öörum
lœkni. Lyf þau sem hann áuísaöi
uoru á engan hátt tengd sérgrein
hans. Ég talaöi einnig uiö fyrr-
nefndan geölœkni og hann talaöi
uiö landlœkni. Landlœknir talaöi
uiö mig og kuaöst œtla aö
setja ... árslitakosti. Ekki haföi
þaö meiri áhrif en suo aö... hélt
áfram aö útuega móöur minni lyf.
Talaöi ég þá enn uiö landlœkni og
kuaöst hann enn œtla aö tala
uiö... Ekki hefur þaö þó dugaö,
eins og best sést á þuí, aö flest lyf-
in sem hjá móöur minni uoru stöf-
uöu frá... Haföi þá landlœknir
sku. þessu reynt aö stööua lyfja-
gjafir... án árangurs og einnig
haföi ég og brœöur mínir, eins og
fyrr segir, margítrekaö reynt aö fá
hann til aö hœtta lyfjagjöfunum.
Meö þessu framferöi sínu reif...
niöur þaö sem fjölskylda móöur
minnar og til dœmis Ólafur
Grímsson lœknir höföu reynt aö
gera til aö byggja móöur mína
upp, sem alllengi haföi ueriö háö
lyfjum.
Ekki er mér kunnugt um aö...
hafi ráöfœrt sig uiö heimilislœkni
móöur minnar, sem uiröist líka
eiga sér eölilegar skýringar.
Brot á skyldum
læknis
Þaö skal einnig tekiö fram hér,
aö síöustu mánuöina bar móöir
mín ótuírœö merki þess aö uera
haldin lyfjaeitrun. Leyndist þaö
ekki af útliti hennar og heföi ekki
getaö fariö framhjá nokkrum
lœkni.
Þaö sem mér finnst brot... uera
fólgiö í eru brot hans gegn fyrir-
mœlum landlœknis, ef um þau
uar aö rœöa; þaö aö grípa frek-
lega fram fyrir hendurnar á öör-
um lœkni og þaö sem hann gerir
móöur minni hlýtur aö teljast ótuí-
rœtt brot hans á skyldum hans
sem lœknis, sbr. 24. gr. lœknalaga,
en þar segir m.a.:
„Lœkni er óheimilt aö áuísa lyfj-
um undir þuí yfirskini aö þau eigi
aö fara til lœkninga, en uitandi aö
þau ueröi notuö í ööru skyni, t.d.
til nautnar..."
Ég fœ ekki meö neinu móti séö
neinn tilgang í þessum lyfjagjöf-
um ... , nema ef uera skyldi ein-
huern auögunartilgang, sem ekki
er í mínu ualdi aö bera sönnur á,
en hins uegar eru afleiöingarnar
augljósar, sku. oröalagi í krufning-
arskýrslu. Lyfjagjafirnar eru taldar
líkleg meöuerkandi orsök í dauöa
móöur minnar og ætli þœr gœtu
mjög með lyfjaávísanir. Auðvitað
koma æði oft til okkar athugasemd-
ir og kvartanir um þjónustu eða
vinnubrögð heilbrigðisstétta og við
reynum að skoða þau mál ítarlega
hverju sinni og taka á málunum ef
þau eru alvarleg.“
— En það hefur enginn læknir
verið sviptur starfsleyfi í þinni
tíð?
„Nei, ekki í minni tíð. Það hafa
komið upp mál varðandi misfellur í
reikningsgerð eins og fjallað hefur
verið um í fjölmiðlum og ein kvört-
un barst um vinnubrögð læknis. Sú
kvörtun þótti hins vegar ekki nægi-
legt kæruefni til að saksóknari teldi
ástæðu til frekari málsmeðferðar,
þannig að sá maður var ekki sviptur
læknisleyfi. Það mál hefur gengið
lengst í minni ráðherratíð."
— Nú verður þessu tiltekna
máli vísað til nefndar sem á að
fjalia um ágreiningsmái. Veistu
hversu langan tíma það getur
tekið nefndina að skila álits-
gerð?
„Nei, ég þori ekki að segja til um
tíma í því. Landlæknir gæti fremur
svarað ykkur vegna fyrri mála sem
þeir hafa verið með í vinnslu."
Svipting læknis-
leyfis: „Avirðingar
þurfa að vera
alvarlegar"
— Hvert er mat þitt á því að
svipta lækni starfsleyfi?
„Ég held að ávirðingar þurfi að
hafa verið mjög alvarlegar til að svo
harkalega sé brugðist við. Það þarf
að vera Ijóst að læknirinn hafi brotið
alvarlega af sér að mati þeirra sem
gerst þekkja. Auðvitað kemur leyfis-
svipting til greina; ég er ekki að
segja að það sé svo að slíkt sé yfir-
leitt ekki gert. Ég held að það verði
að beita slíkum ákvæðum ef mönn-
um sýnist vera um að ræða alvarleg
brot. Núna er einnig heimilt í lækna-
lögum að láta lækna halda skrá yfir
allar lyfjaávísanir og gefa ráðuneyti
„Minnist þess ekki í minni ráðherratíö að hafafengið kærurá hliðstætt mál.'Guðmundur Bjarnason heil-
brigðisráðherra.
ekki líka hafa átt sinn stóra þátt í
myndun skeifugarnarsársins.
Neita að trúa að
heilbrigðislcerfið sé
rúðalaust
Ég uil einnig í þessu sambandi
uitna til oröa Guöjóns Magnússon-
ar aöstoöarlandlœknis í uikublaö-
inu Pressunni í 25. tbl. hinn 22.6.
1989, aö til þess aö landlœknis-
embœttiö hefjist handa uegna
máls af þessu tagi ueröi aö liggja
fyrir formleg kæra. Ég uar marg-
oft búin aö kœra þetta til land-
lœknis og hann lofaöi aögeröum
án þess aö séö yröi aö þœr heföu
átt sér staö eöa heföu neitt aö
segja. Ég neita aö trúa þuí aö heil-
brigöiskerfiö sé ráöalaust í suona
málum, þó ég sem einstaklingur
sé þaö.
Ég rita yöur bréf þetta í þeirri
iö þess á leit aö landlœknir geri
þuí grein fyrir afskiptum sínum af
málinu fyrir 20. þ.m. og mun aö
fenginni greinargerö landlœknis
senda máliö til nefndar, sem faliö
er aö taka fyrir ágreiningsmál sku.
5. tl. 3. gr. laga um heilbrigöis-
þjónustu nr. 59/1983 í samrœmi
uiö starfsreglur nefndarinnar nr.
150/1985. Veröur nefndinni faliö
aö kanna máliö og skila álitsgerö
sbr. 7. gr. áöurnefndra starfs-
reglna.
F.h.r.
Ingimar Sigurösson.
Samkvæmt upplýsingunum sem
konan fékk hafði landlæknir fengið
læknisembættisins, sem á að kanna
svona mál og gera síðan tillögur til
ráðuneytisins um málsmeðferð, telji
það ástæðu til. Málið er því í vinnslu
hjá landlækni i augnablikinu. Ég hef
ekki fengið viðbrögð frá embættinu
en veit að þar er unnið í þessu máli.
Það liggur ekki þar í skúffu."
— Veistu hvað tefur landlækn-
isembættið svona í því að svara?
„Ég held það sé eins og alla jafna
þegar mál af þessu tagi eru á ferð-
inni. Þau eru viðkvæm og þarf auð-
vitað að vanda sig við að fara ofan
í þau, afla allra upplýsinga og
gagna. í þessu tilfelli þarf að skoða
ávisanavenjur viðkomandi læknis
og hvernig mál hafa gengið fyrir sig
hjá honum. Þannig hefur málið
væntanlega dregist þótt ég geti ekki
Guðjón Magnússon aðstoðarlandlæknir: „Landlæknir
hefur krafið lækninn um upplýsingar. Ég tel rétt að fara
yfir lyfjaávisanir hans."
LANDLÆ KNISEMBÆ TTIÐ:
Læknirinn krafinn um svör
Af hálfu landlæknisembættisins hefur Ól-
afur Ólafsson landlæknir með ofangreint
mál að gera. PRESSAN náði ekki tali af Ólafi til
að spyrja hvar málið væri statt hjá landlæknis-
embættinu, en Guðjón Magnússon aðstoðar-
landlæknir varð fyrir svörum;
„Ólafur Ólafsson landlæknir hefur skrifað
þeim lækni sem kæran beinist að og beðið um
greinargerð og upplýsingar frá honum. Sú
beiðni fór héðan í síðustu viku þannig að gera
má ráð fyrir að svar berist í næstu viku.“
Hversu langan tíma getur tekið fyrir
nefnd sem fjallar um ágreiningsmál að
senda álitsgerð um mál af þessum toga?
„Það er erfitt að gefa afdráttarlaus svör við
því. Oft þarf að afla upplýsinga frá sérfræðing-
um, jafnvel erlendis frá. Þetta tiltekna mál, sem
hér er til umfjöllunar, liggur nokkuð Ijóst fyrir
og því aðeins spurning um vikur. Það er hægt að
ganga eftir að fá þær upplýsingar sem vantar frá
lækninum. Ég tel rétt að við förum yfir lyfjaávís-
anir þessa læknis og við erum að skoða þetta
mál sérstaklega."
uon aö þaö leiöi til þess ásamt
ööru aö eitthuert lát ueröi á sams
konar óhœfuuerkum og hér hefur
ueriö lýst og uœnti þess aö fá aö
fylgjast meö, huort eitthuaö ueröi
aö gert, eöa huort heilbrigöisyfir-
uöldum þyki hér uera allt meö
felldu.
Viröingarfyllst.
Visað til nefndar
Miðvikudaginn 8. nóvember,
rúmum tveimur mánuðum eftir að
bréfið var sent, hafði konunni borist
eftirfarandi svarbréf, dagsett 6.
október 1989:
„Ráöuneytiö uísar til erindis yö-
ar sem barst þuí 11. f.m. uaröandi
ásakanir um meint brot... sonar
lœknis gegn ákuœöum lœknalaga
nr. 53/1988. í tilefni þessa tekur
ráöuneytiö fram aö þaö hefur far-
frest til 20. október til að gera grein
fyrir afskiptum sínum af þessu máli.
Þann 25. október fékk PRESSAN
þær upplýsingar hjá Inghnari Sig-
urðssyni, skrifstofustjóra í heil-
brigðisráðuneytinu, að svar hefði
ekki borist frá landlæknisembætt-
inu. Konan sem kærði fékk skömmu
síðar það svar að landlækni hefði
verið veittur áframhaldandi frestur,
til mánaðamóta október/nóv-
ember.
Málið er í vinnslu
hjá landlæknis-
embættinu
Guðmundur Bjarnason heil-
brigðisráðherra sagði í samtali
við Pressuna í gær að ráðuneytinu
hefði ekki borist svar frá landlækn-
isembættinu:
„Kæran hefur verið send til land-
svarað nákvæmlega hvað veldur
því.“
Ekki verk ráðherra
að ræða við lækn-
inn á þessu stigi
— Hefur heilbrigðisráðuneyt-
ið rætt við viðkomandi lækni?
„Nei, að minnsta kosti hefur ráð-
herra ekki gert það. Á þessu stigi tel
ég það ekki vera mitt verk. Ekki þá
fyrr en ég fæ einhverjar tillögur frá
landlæknisembættinu um máls-
meðferð, sem ég á þessu stigi þori
ekki að segja til um hverjar gætu
verið."
— Hafa kærur af sama toga og
þessi borist ráðuneytinu fyrr?
„Nei ég minnist þess ekki í minni
ráðherratíð að hafa fengið kærur á
hliðstætt mál, það er að segja að tal-
ið hafi verið að misfarið hafi verið
og landlæknisembætti skýrslu um
það með ákveðnu millibili, vikulega
eða mánaðarlega."
í samtali við Guðjón Magnús-
son aðstoðarlandlækni hér í
PRESSUNNI í júní segir hann að
læknir sá sem við erum að fjalla
um hafi verið varaður við.
„Já hann kann að hafa verið var-
aður við, en svona tilmæli hefur
hann ekki fengið frá ráðuneytinu.
Þetta gætu orðið viðbrögð ráðu-
neytisins í máli sem þessu, en það
get ég ekki sagt um fyrr en ég sé
hvernig málsmeðferð eða tillögur
verða af hálfu embættisins."
— Þetta er þá ein leiðin tii að
hindra að læknar geti ávísað
lyfjum í óheyrilegu magni?
„Já, fyrir utan það að senda þeim
læknum aðvaranir. Ef okkur finnst
lyfjaávísanavenjur þeirra óeðlilegar
eða óvenjulegar og ekki í samræmi
við það sem hliðstætt gerist hjá
læknum, þá höfum við varað þá við,
án þess að til hafi komið ákveðin
kæruatriði."
— Finnst þér tekið djúpt í ár-
inni í kærunni sem þér barst?
„Ég vil ekki gerast dómari í því.
Auðvitað er alvarleg ásökun í þessu
bréfi en það eru bornar alvarlegar
ávirðingar á manninn í þessu bréfi."
— Hvaða augum lítur þú það
sem fram kemur í kærunni, að
landlæknir hafi oft varað lækn-
inn við en hann haft fyrirmælin
að engu?
„Það tel ég mjög alvarlegt athæfi
ef satt er að hann hafi fengið margar
ávirðingar sem landlæknir telur
hann ekki hafa farið eftir. Það hlýtur
að verða skoðað sérstaklega í sam-
bandi við þetta mál, ef svo er að
hann hafi fengið ítrekaðar athuga-
semdir án þess að virða þær.“