Pressan - 07.12.1989, Page 7
Fimmtudagur 7. des. 1989
7
kvæmd þegar hjón eiga í hlut. í
Bandaríkjunum veit ég hins vegar
aö mæöur reyna að tryggja afdrif
barna sinna með því að útbúa erfða-
skrá með ósk um að þau verði í um-
sjón sambýliskonunnar, ef móðirin
fellur frá.
Það eru hins vegar ekki eingöngu
gallar við að eignast barn innan
samkynhneigðs sambands. Við
lesbíur höfum það m.a. fram yfir
önnur pör að hvor aðilinn sem er
getur tekið að sér að ganga með
barnið eftir þvi hvernig stendur á,
t.d. varðandi vinnu, heilsufar eða
annað — oft ákveða konurnar líka
að eignast báðar. Barneignir okkar
geta aldrei verið samruni beggja
einstaklinganna í ástarsambandinu,
en það verður ekki á allt kosið...
Auðvitað geta þó báðar konurnar
myndað sömu tengsl við barnið,
þrátt fyrir að einungis önnur sé líf-
fræðileg móðir þess, alveg eins og
t.d. stjúpforeldrar."
Ætlaði að
eignast barn með
vini mínum
— Vildir þú vita hver faðirinn
væri, ef þú færir út í tækni-
frjóvgun, eða yrði hann að vera
ókunnur?
,,Ég held, að mér þætti betra að
þekkja föðurinn. T.d. myndi ég vilja
gera skriflegan samning við hann til
þess að ekkert færi á milli mála
varðandi umgengnisrétt, fram-
færslu og annað. Það er best að hafa
allt slíkt á prenti, svo ekki komi til
ágreinings síðar."
— Myndir þú þá leyfa föðurn-
um að fá umgengnisrétt?
,,Ég er ekki alveg viss. Afstaða
mín hefur nefnilega breýst svolítið
að undanförnu, þar sem ég íhugaði
barneignir fyrst áður en ég fór i
sambúð.
Ég á góðan kunningja, sem er
hommi, og við vorum á tímabili að
hugsa um að eignast saman barn.
Við vorum raunar ekki alveg búin
að skipuleggja þetta, en ég var sam-
þykk því að við ættum barnið sam-
an og hann umgengist það. Hann
var ekki tilbúinn til að ala barnið
upp og var því sáttur við að það
byggi hjá mér, þannig að allt virtist
geta gengið upp. En svo hitti ég
konu og stofnaði með henni heimili
og þær aðstæður hafa breytt ýmsu.
Ætli þetta færi ekki mikið eftir því
hver faðirnn væri og hvernig sam-
band okkar væri... Ég útiloka
a.m.k. ekki að ég gæti samþykkt að
hann hefði umgengnisrétt og að
barnið þekkti hann sem „pabba".
Eiginlega finnst mér það fyrirkomu-
lag að mörgu leyti aðlaðandi."
Vinur minn vill
verða sæðisgjafi
— Það er ekkert afskaplega
flókið að framkvæma frjóvgun-
ina, þó „gamla, góða aðferðin“
sé ekki notuð?
„Nei, þetta er alls ekki flókið mál.
í raun og veru snýst málið eingöngu
um að setja sæðið inn í leggöngin og
það er hægt að gera með ýmsu móti
— t.d. með nálarlausum sprautum.
Aðalatriðið er að sæðið sé ekki látið
bíða lengi.
Oft vilja sambýliskonur m.a.s.
frekar framkvæma frjóvgunina
heima en að fara í sjúkrahús. Þannig
eiga þær þessa stund í sameiningu í
stað þess að önnur sé lögð inn á
stofnun og hin komi hvergi nærri.
Margar lesbíur velja því þann kost
að gera þetta sjálfar. Hitt er svo ann-
að mál að það þarf gjarnan að gera
margar tilraunir áður en frjóvgunin
tekst og þá fer kannski mesti róman-
tíski glansinn af þessu ... En þannig
er því líka farið með gagnkyn-
hneigð pör. Það tekst sjaldnast í
fyrstu tilraun að „búa til barn".
— Hefurðu rætt hugsanlegar
barneignir ykkar sambýlis-
kvennanna við fjölskyldu þína?
„Ég hef minnst á þennan mögu-
leika við nánustu vini, systkini mín
og maka þeirra og þau hafa öll tekið
þessu afskaplega vel. Þau sjá ekkert
þessu til fyrirstöðu, enda á ég sem
betur fer vel upplýsta vini og fjöl-
skyldu sem styður mig á allan hátt.
Einn gagnkynhneigður vinur minn
hefur meira að segja boðist til þess
— í fúlustu alvöru — að vera sæðis-
gjafi, ef ég láti til skarar skríða. Mér
þótti mjög vænt um það tilboð."
Lesbíur fljótar að
kenna sjólfum sér
um vandamólin
— Þekkirðu einhverjar lesbí-
ur, sem hafa eignast börn eftir
að hafa sjálfar framkvæmt
frjóvgunaraðgerð?
„Já, úti í Bandaríkjunum kynntist
ég tveimur konum, sem þá áttu von
á barni og eru núna búnar að eign-
ast son. Þær fengu tæknifrjóvgun á
sjúkrahúsi og þegar ljóst var að hún
hefði tekist ríkti mikil gleði meðal
vinahópsins. Mér var m.a. boðið í
veislu til að fagna þessari tilvonandi
fæðingu og það var mjög skemmti-
legur gleðskapur. Þær sambýliskon-
urnar voru búnar að innrétta barna-
herbergið og það vantaði ekkert
nema barnið!
Þetta eru konur á fertugsaldri,
sem hafa búið saman í ellefu ár. Þær
keyptu sér hús í sameiningu, stækk-
uðu það og lagfærðu — og þá voru
þær tilbúnar til að eignast eitthvað
meira en ketti, eins og þær komust
að orði. Svo þær drifu bara í mál-
inu . . .
Ég held, að lesbíur fari yfirleitt
ekki út í barneignir fyrr en þær hafa
komið sér vel fyrir og eru orðnar
sannfærðar um að geta boðið barni
upp á góð lífskjör. Við erum kannski
undir meira álagi en aðrar konur
hvað þetta varðar. Okkur finnst við
verða að vera einhverjar ofur-
mömmur til þess að „sanna okkur".
Við erum líka dauðhræddar um
að kynhneigð okkar bitni á ein-
hvern hátt á barninu og ef eitthvað
bjátar á byrjum við á þvi að leita or-
sakanna í þeirri staðreynd að við er-
um lesbíur. Ég las eitt sinn lýsingu á
hræðslu lesbíu, þegar dóttir hennar
kom grátandi heim úr skólanum
einn daginn og sagði: „Af hverju
getum við ekki verið eins og venju-
legar fjölskyldur?" Konan fraus og
hugsaði mér sér að núna kæmi
skellurinn. En þá hélt barnið áfram
að útskýra mál sitt: „Við borðum
aldrei kjöt og förum miklu sjaldnar
í bíó en fjölskyldur vina minna!"
Málið snerist sem sagt alls ekki um
það að mamman bjó með konu en
ekki karlmanni, en lesbíur eru fljót-
ar að kenna sjálfum sér um, ef börn-
unum líður illa. Það er því sjálfsögð
krafa lesbía, sem og annarra
kvenna einna eða í sambúð, að geta
fengið tæknifrjóvgpn í gegnum hið
opinbera heilbrigðiskerfi."
GLÆSILEG, FJARSTÝRÐ HLJÚMTÆKJASAMSTÆÐA
- 9 0 0 C D
Okkur tókst að útvega eina
sendingu afþessum frábærn
samstæðum fyrir jólin á
sérstaklega hagstæðu verði.
Þeir sem fyrstir verða geta
nú eignast alvöru hljóm-
tæki með stórkostlegum
afslætti. Gleðilegt jóla-
tilboð frá Japis.
M A G IM A R I
GEISLASPILARI
Ú T V A R P
KASSETTUTÆKI
PLÖTUSPILARI
HA TALARAR
FJARSTYRSNG
60 wött sínus vid 8 ohm,
fjarstýring
18 bita, fjórfalt lciðrcttingar-
kcrfi, fjarstýring
FM-stcrco, LB, MB, 24 stöðva
minni, fjarstýring
Tvöfalt mcð raðspilun, tölvu-
stýrt, dolby, fjarstýring
Alsjálfvirkur mcð T4P tón-
höfuð, fjarstýring
60 vvött, scrhannaðir fyrir
gcislaspilara
23 liða. Stýrir öllum
tækjTim stæðunnar
JAPISS
BRAUTARHOLTI 1 KRINGLUNNI, • AKUREYRI