Pressan - 16.01.1992, Blaðsíða 9

V
1
FIMMTUDAGUR PRESSAN 9. JANÚAR 1992
9
Jón Olafsson í Skífunni rær nú að því öllum árum að því að ná yfirhöndinni í Stöð 2. Hann hefur
hagnast ótrúlega á viðskiptum Stöðvar 2 og Skífunnar. Hluta hagnaðarins hefur hann notað til að auka
hlutafé sitt í stöðinni. Stöðin sjálf, að frumkvæði Jóns, kaupir nú öll hlutabréf, sem fáanleg eru. Aðrir
stórir hluthafar sitja hjá áhrifalausir, en neita að selja hlutabréfin þrátt fyrir að á eftir þeim sé gengið.
Mikil valdabarátta er innan
Islenska útvarpsfélagsins um
meirihlutavöld. Allt bendir til
þess að Jón Ólafsson í Skíf-
unni, ásamt samstarfsmönn-
um, sé að ná undirtökunum
og honum hafi tekist að gera
stóra hluthafa áhrifalausa.
Ljóst er að hann hefur náð til
sín þeim hlutabréfum sem
boðist hafa á markaðnum
undanfarið og voru meðal
annars í höndum fyrrverandi
stjórnarformanns, Ólafs H.
Jónssonar.
Jón hefur ráðið ríkjum á
Stöð 2 undanfarið misseri
með fulltingi félaga sinna í
Fjölmiðlun sf., eða öllu held-
ur þeim hópi sem myndaði
meirihluta innan þess félags.
Hópurinn hefur með sér félag
sem heitir Fjórmenningar sf.
og inniheldur auk Jóns þá Jó-
hann J. Ólafsson, núverandi
stjórnarformann, Harald
Haraldsson í Andra og Gud-
jón Oddsson í Litnum.
HEFUR NÁÐ
HLUTABRÉFUM
ÓLAFS H. JÓNSSONAR
Rétt fyrir áramót seldi
verðbréfafyrirtækið Kaup-
þing hlutabréf í Stöð 2 að
nafnvirði 15 milljónir króna.
Kaupandi var Stöð 2 en það
var hins vegar Jón sem stóð á
bak við kaupin. Ekki liggur
nákvæmlega fyrir á hvaða
gengi bréfin voru seld en það
mun líklega hafa verið ná-
lægt 0,95. Kaupþing á enn
eftir 15 milljónir í Stöð 2.
Þá er ekki langt síðan
þrotabú Hags hf., sem var fyr-
irtæki Ólafs H. Jónssonar,
fyrrverandi stjórnarfor-
manns Stöðvar 2, varð að láta
hlutafé sitt í Stöð 2. Nafnverð
þess er upp á 62 milljónir en
30 milljónir fóru til fyrirtæk-
isins Agústar Ármanns hf.,
sem átti handveð í þeim. Það-
an barst hlutaféð í hendur
þeirra Jóns og félaga. 30
milljónir af Hagsbréfunum
fóru síðan til Kaupþings eins
og áður sagði.
FENGU SÝN
FYRIR AUGLÝSINGAR
Árið 1990 keypti Stöðin fyr-
irsjáanlegan samkeppnisað-
ila, Sýn hf., og var lengi óljóst
hvernig greitt yrði fyrir fyrir-
tækið, en fyrst í stað var rætt
um að greiðslan yrði í formi
hlutabréfa í Stöð 2. Lyktir
málsins urðu þær að hluthaf-
ar í Sýn; Vífilfell, Hagkaup og
Árni Samúelsson í Bíóhöll-
Orri Vigfússon. Hann er
fulltrúi Eignarhaldsfélags
Verzlunarbankans. Orri
segist vera búinn að gefast
upp á valdastríðinu.
inni, tóku út um 90 milljóna
króna sölusamning í formi
auglýsinga. Þad var Jón Ói-
afsson sem beitti sér fyrir
þessum greiðslumáta. Hag-
kaup á þó eftir 5 milljónir í
hlutafé sem það fékk í gegn-
um sameininguna við Bylgj-
una.
Þótti mörgum einkennilegt
að fyrirtækið gæti með þessu
rýrt eigið fé, sem var ekki of
mikið fyrir. Um leið hafa nú-
verandi stjórnendur Stöðvar-
innar hafnað því að fylgja eft-
ir samþykkt síðasta aðalfund-
ar og auka hlutafé úr 548
milljónum upp í 815 milljónir.
Þetta varð til þess að Orri Vig-
fússon, fulltrúi Eignarhalds-
félags Verslunarbankans í
fyrirtækinu, hefur dregið sig
út úr því. Eignarhaldsféiagið
á 100 milljóna króna hlut en
er valdalaust núna. Hefur
Orri margoft krafist þess að
hlutafé yrði aukið en fjór-
menningarnir ávallt hafnað.
KAUPA HLUTAFÉ
ANNARRA Á NÆSTU
FJÓRUM ÁRUM
„Þeir hafa leitað eftir að
kaupa allt mitt hlutafé. Það
Ólafur H. Jónsson. Hann
átti yfir 60 milljónir króna í
Stöð 2. Jón Ólafsson hefur
séð til þess að mest af því
hlutafé er komið í eigu
fyrirtækisins sjálfs.
kemur ekki til greina að selja
þeim það. Ég átti að fá greitt
í þrennu lagi. í janúar 1993,
‘94 og ’95. Það er furðulegt
að Stöð 2, sem er með veru-
lega neikvæða eiginfjár-
stöðu, skuli vera að reyna að
kaupa hlutabréf og veikja
stöðuna enn frekar. Það væri
nær að þeir leituðu til okkar
um að auka hlut okkar og
styrkja þar með félagið,"
sagði stór hluthafi í Stöð 2.
„Það er búið að ýta okkur
út í horn. Við erum algjörlega
áhrifalausir. Það má segja að
Jón Ólafsson sé með pening-
ana okkar í gíslingu," sagði
sami hluthafi.
JÓN HEFUR
HAGNAST ÓTRÚLEGA
Forráðamenn Stöðvar 2 og
Jón Ólafsson gerðu með sér
samning sem færði Skífunni
og Jóni Ólafssyni rúmar átján
milljónir króna á síðasta ári.
Það er mat þeirra sem til
þekkja.
í samningnum er meðal
annars ákvæði um að Jón Ól-
afsson og starfsfólk hans ráði
hluta af dagskrá Stöðvarinn-
ar, það er þremur tónlistar-
þáttum.
Þetta eru langt í frá einu
viðskiptin milli Stöðvar 2 og
Skífunnar. Þar má nefna kaup
Stöðvarinnar á um 200 bíó-
myndum af Skífunni. Tíu
milljónir króna voru greiddar
fyrirfram. Jón notaði pening-
ana til að kaupa hlutabréf í
Stöðinni. Myndirnar voru
hins vegar það lélegar að að-
eins lítill hluti þeirra hefur
verið sýndur.
„Það er varlega áætlað að
segja að Jón og Skífan hafi
hagnast um 30 til 50 jnilljónir
króna á síðustu tveimur árum
á viðskiptum við Stöð 2. Það
er eins klárt að þessi viðskipti
hefðu aldrei orðið nema
vegna þess að Jón ræður það
miklu á Stöð 2, mun meiru en
þessar 60 milljónir hans í fyr-
irtækinu segja til um,“ sagði
einn þeirra hluthafa sem eru
mjög ósáttir við hversu mikl-
um völdum Jón hefur náð til
sín.
RÁÐA VALI
TÓNLISTAREFNIS
í samningnum sem áður
var getið um er ákvæði sem
færir Skífunni völd yfir tón-
listarþáttum á dagskrá Stöðv-
ar 2.1 samningnum segir orð-
rétt;
„Skífan hf. mun í samráði
við dagskrársvið hafa umsjón
með vali tónlistarmyndbanda
fyrir Stöð 2. Hér er um að
ræða þættina Bylmingur,
Kjallararokk ásamt þætti þar
sem sívinsæl popp- og rokk-
lög verða til umfjöllunar.
Fjöldi þáttanna skal vera skv.
nánara samkomulagi samn-
ingsaðila."
Síðar segir: „Skífan hf. ber
allan kostnað vegna inn-
kaupa myndbandaefnis fyrir
þætti þessa ásamt greiðslum
til umsjónarmanns eða kynn-
is, en Stöð 2 ber allan annan
framleiðslukostnað vegna
þeirra."
„Væri mér boðinn sams-
konar samningur mundi ég
skrifa undir samstundis,"
sagði Steinar Berg ísleifsson,
framkvæmdastjóri Steina hf.,
aðalkeppinautar Skífunnar.
Varðandi tónlistarmynd-
bönd segir einnig í samningn-
um að Stöð 2 skuli annast
gerð myndbanda með ís-
lenskum flytjendum. Þá segir
að að hámarki skuli þessi
myndbönd vera tuttugu, og
fyrir hvert þeirra á Skífan að
greiða 125 þúsund krónur.
Steinum var boðin samskon-
ar þjónusta, en fyrir nærri
tvöfalt verð.
Verðið er sagt miðað við
einn dag í myndatöku. Síðan
segir í samningnum: „Stöð 2
mun að jafnaði sýna hvert
myndband 5 sinnum á kjör-
tíma (eftir klukkan 7:00 á
kvöldin) innan 30 daga frá út-
gáfu hljómplötu viðkomandi
flytjenda. Allar birtingar
Stöðvar 2 á myndböndum
skulu vera að kostnaðar-
lausu."
9.000 SPÓLUR
Á 550 KRÓNUR
Samkomulag var einnig
gert um að Stöð 2 annaðist
framleiðslu á níu þúsund
myndbandsspólum fyrir Skíf-
una. Verðið á hverri spólu var
550 krónur. Samkvæmt
heimildum PREiSSUNNAR er
þetta verð umtalsvert lægra
en Stöð 2 hefur boðið öðrum,
eða 100 til 150 krónum
lægra.
En þetta er ekki allt. Skífan
fékk einnig tuttugu til þrjátíu
auglýsingabirtingar í hverj-
um mánuði, með hvorki
meira né minna en 95 pró-
sent afslætti. Þetta ákvæði er
alveg óháð öðrum viðskipt-
um milli fyrirtækjanna og
skerðir því ekki þá auglýs-
ingatíma sem Skífan kaupir,
samkvæmt samningnum, og
á hæsta afslætti.
Þeir sem PRESSAN ræddi
við bentu á margt. Jón Ólafs-
son leigði fyrirtækinu tæki,
sem kostaði 440 þúsund í inn-
kaupum, á 220 þúsund á
mánuði. Á þessu hagnaðist
hann að sjálfsögðu verulega.
Þá komst hann, í krafti
áhrifa sinna, í tilboð frá öðr-
um fyrirtækjum í klippisett
fyrir Stöð 2. Það varð til þess
að hann gat boðið ívið hag-
stæðari kjör en aðrir.
EKKI EINS OG ÞAÐ
ÁTTI AÐ VERÐA
Ástæða þess að menn berj-
ast nú um að ná sem mestu til
sín í Stöð 2 er fyrst og fremst
sú, að samningur sem gerður
var milli Fjölmiðlunar og
Eignarhaldsfélags Verslunar-
bankans, um meirihlutavöld í
Stöð 2, rennur út um mitt
þetta ár.
Þegar það samkomulag er
ekki lengur til staðar skiptir
miklu hverjir ná saman um
myndun meirihluta. Allt
bendir til að Jón Ólafsson
komi til með að ráða mestu
þar um.
„Það var ætlun okkar að
breyta rekstrinum, skapa
góðan rekstrargrundvöll. Ef
allt hefði gengið eftir væri
það langt komið núna. Vilji
okkar stóð til að gera Stöð 2
að almenningshlutafélagi. Ef
það hefði tekist væru ekki
þessar klíkumyndanir um
allt. Menn virðast oft gleyma
því að sjónvarpsstöð má ekki
vera einkafyrirtæki eða fyrir-
tæki sem er stjórnað af ein-
um manni. Að mínu viti verð-
ur sjónvarpsstöð að vera al-
menningshlutafélag. Ég skil
vel að Jón Ólafsson berjist
með oddi og egg. Stöð 2 á
mikla og bjarta framtíð fyrir
sér,“ sagði einn hluthafanna.
Sigurjón Magnús Egilsson
og Sigurður Már Jónsson