Pressan - 20.02.1992, Blaðsíða 33

FIMMTUDAGUR PRESSAN 20. FEBRÚAR 1992
Ú T L Ö N D
33
Kosningabaráttan vestra er
komin á fulla ferð, enda kjós-
endur famir að skilja hismið
fiá kjamanum. Frambjóðendur
kappkosta að lýsa því hvemig
þeir vilji stjóma Bandankjun-
um næstu fjögur ár og útskýra
hvers vegna þeir séu hæfari en
næsti maður til þess ama.
En það nenna ekki allir að
hlusta á pólitískan áróður og
þess vegna leggja frambjóð-
endumir mikla áherslu á að fá
Hollywood-stjömur til liðs við
sig. Og þær gera meira en að
sveipa framboðið dýrðarljóma,
því þær eru einnig duglegar við
að láta fé af hendi rakna.
Af einhverjum ástæðum
virðast demókratar eiga mun
fleiri stuðningsmenn úr stétt
kvikmyndaleikara. Bill Clin-
ton hefur stærstu Hollywood-
Þýskaland:
Næstum 90% Þjóðverja,
sem áður bjuggu í Austur-
Þýskalandi, telja efnahags-
ástandið gott eða þoianlegt
Njúsnir h/f
Bandaríkjamaðurinn Vin-
cent Cannistraro, sem áður
fyrr vann hjá bandarísku
leyniþjónustunni CIA, og
Rússinn Oleg Kalúgín, fyrr-
um hershöfðingi sovésku
leyniþjónustunnar KGB, hafa
stofnað ráðgjafarfyrirtæki á
njósnasviðinu. Hyggjast þeir
félagar ráðieggja viðskipta-
vinum sínum um pólitíska
áhættu í viðskiptum, vamir
gegn hryðjuverkum og iðn-
njósnir.
Verðstríð á
tölvumarkaðnum
Tölvufyrirtækin Apple og
Dell hafa tilkynnt um
vemlega verðlækkun á
tölvum sínum og er búist við
að IBM, Compaq og AST
sigli í kjölfarið innan skamms.
Verðlækkun Dell var frá 4-
38% og lækkuðu dýrustu tölv-
umar mest (486-vélar). Verð á
hörðum diskum og vinnslu-
minni (RAM) var lækkað um
47%. Má því búast við vem-
legum verðlækkunum á PC-
markaðnum á næstunni.
Verðlækkun Apple þykir ekki
jafnfréttnæm, þar sem svip-
aður afsláttur hefur fengist til
þessa, en til dæmis var verð
fistölvunnar Macintosh
Powerbook 100 lækkað um
12%, Macintosh Classic um
10% og Macintosh IIci um
37%.
Ólympíuleikar
fatlaðra ekki I
Dallas
Fallið hefúr verið frá því að
halda Ólympíuleika fatlaðra
árið 1995 í Dallas af tillits-
semi við Kennedy-fjölskyld-
una, en í stjóm leikanna em
nokkrir Kennedyar.
hirðina, en meðal stuðnings-
manna hans má telja Morgan
Fairchild, Robert Redford, Ri-
chard Dreyfuss og Burt Reyn-
olds. Upphaflega hafði Bob
Kerrey reyndar forskot, ekki
síst vegna sambands síns við
leikkonuna Debm Winger, en
Clinton virðist hafa hirt af hon-
um nokkurt fylgi. Meðal
stuðningsmanna hans má þó
enn telja Willie Nelson, Sally
Field, Jamie Lee Curtis og Cy-
bill Shepard. Paul Tsongas á
hins vegar formælendur fáa í
Hollywood, Tom Selleck er sá
eini, sem lýst hefur yfir stuðn-
ingi við hann.
Repúblikanamegin er staðan
önnur. Pat Buchanan á engan
stuðning í Hollywood (enda
óvíst að hann kæri sig um
hann), sem meðal annars má
þrátt fyrir að atvinnuleysi sé
nú um 35%. Þetta kemur fram
í niðurstöðum skoðanakönn-
unar, sem gerðar vom opin-
berar í liðinni viku.
Talið er að rekja megi þetta
hlutfall að miklu leyti til gífur-
legs íjárstuðnings og niður-
greiðslna, sem stjómin hefur
veitt til austurhéraðanna til að
gera umskiptin yfír í kapítal-
ískt hagketfi þægilegri en ella.
Könnunin var gerð meðal
1.000 fyrmm Austur-Þjóð-
verja í síðasta mánuði. 36%
svarenda töldu ástandið gott,
en 53% töldu það þolanlegt.
41% hélt að ástandið myndi
batna til muna á árinu. 52%
töldu það myndu standa f stað,
en 7% vom á því að ástandið
myndi versna.
E R L E N T
Frakkland
Hér í Bandaríkjunum á Bill
Clinton fullt í fangi með að
berjast við gamla drauga. í
Frakklandi eiga Francois Mitt-
errand Frakklandsforseti og
Edith Cresson. forsætisráð-
herra hans. í höggi við annars
konar hneyksli en hugsanlega
enn alvarlegra. Aðalsöguhetj-
umar em alþjóðlegur hryðju-
verkamaður og óþekktur fjöldi
franskra embættismanna.
Breski fræðimaðurinn Ant-
hony King hefur bent á að pól-
itísk hneyksli snúist nær alltaf
um eitthvert þriggja atriða:
kynlíf, peninga eða völd.
í Japan em það peningamál-
in. sem oftast nær valda
hneyksli. Spilling kemur líka
við sögu á Bretlandi og f
Bandaríkjunum. Einnig mis-
beiting valds líkt og gerðist í
Watergate. Bandarískir tjöl-
miðlar og almenningur virðast
hins vegar hafa mestan áhuga á
rekja til þess, að sjónvarps-
þættir hans fara of snemma í
loftið fyrír smekk Kalifomíu-
búa. Bush Bandaríkjaforseti
þarf lítt að reiða sig á leikara,
að minnsta kosti hvað peninga
varðar. Hins vegar hefur hann
Amold Schwarzenegger og
Charlton Heston til taks ef
mikíð liggur við.
Það er ekkert nýtt að forseta-
hrcinum og klámm kynlífs-
hneykslum.
Þessu er vægast sagt öðm
vísí farið í Frakklandi. Þar snú-
ast hneykslin aldrei um kynlíf.
Frakkar virðast þeirrar skoðun-
ar að einkalífið eigi að vera ná-
kvæmlega það: einkalíf.
Frönsku hneykslin einkenn-
ast frekar af samsæmm og
myrkraverkum: viðfangsefnin
em gyðingahatur. morð. stríðs-
glæpir. kjamorkutilraunir eða
aðstoð við hryðjuverkamenn.
Habash-málið hófst þegar
yfírmaður Palestínudeildar
Rauða hálfmánans óskaði eftir
hjálp Rauða krossins í París við
að koma „palestínskum leið-
toga" í sjúkrahús í Frakklandi.
þar sem hann hefði fengið slag.
Þessi leiðtogi reyndist vera
George Habash. foringi PFLP.
eins illvfgasta arms Frelsissam-
taka Palestínu (PLO). Þrátt fyr-
ir að Habash sé talinn ábyrgur
frambjóðendur leiti stuðnings
leikara. Humphrey Bogart og
Lauren Bacall studdu Adlai
Stevenson dyggilega gegn Ei-
senhower árið 1952 og Kenne-
dy var ávallt með sæg leikara
umhverfís sig. Meira að segja
Mikki mús var notaður af
Franklin Delano Roosevelt, en
fáir hafa þorað að nota teikni-
myndafígúmr síðan.
fyrtr fjölda hryðjuverka á Vest-
urlöndum. þar á meðal í Frakk-
landi, virðist beiðni þessi hafa
verið afgreidd nánast eins og
hvert annað erindi.
Eftir að Habash kom til
Frakklands varð hins vegar
ljóst að hér var enginn venju-
Iegur sjúklingur á ferðinni. Á
flugvellinum tók stóreflis mót-
tökunefnd PLO á móti Habash
og fjölmiðlar tóku undir eins
við sér.
„Eru þeir eitthvað verri?"
hrópaði Mitterrand þegar hann
var spurður álits á málinu. en
hann var staddur í heimsókn í
Óman ásamt Roland Dumas.
utanríkisráðherra sínum. Mitt-
errand kvaðst ekkert um málið
vita og reyndi að draga úr mik-
Reuter
glatar
viðskipta-
vinum
Fréttastofan Reuter skilaði í
fyrra meiri hagnaði en gert
hafði verið ráð fyrir og allt
virðist vera í blóma. Það, sem
Reuter hefur hins vegar ekki
haft hátt um, er að vöxturinn
felst allur í þjónustu við
banka og viðskiptalíf. Frétta-
stofan hefur hins vegar látið á
sjá og æ fleiri viðskiptavinir
hafa sagt fréttaþjónustu Reut-
ersupp.
Á Bretlandi hafa stórblöð á
borð við Daily Telegraph og
systurblað þess, Sunday Tele-
graph, þegar sagt upp þjón-
ustunni og Tlie Economist og
The Times munu vera að
íhuga að ganga sömu leið.
Aðalástæðan virðist vera
verðhækkun á þjónustu Reut-
ers á sama tíma og frétta-
streymið er nær óbreytt og
gæðin hin sömu.
Síðastliðin þrjú ár hefur
kostnaðurinn hækkað um
120%.
Reuter hefur að undan-
fömu ekki lagt mikið upp úr
breytingum á fréttastofuhluta
stórveldisins, meðal annars
vegna þess að hún aflar ekki
nema um 7% heildartekna
þess. Á gjaldeyrismarkaðnum
eru tölvunet Reuters hins
vegar nær einráð.
Aðalkeppinauturinn á
fréttamarkaðnum í Evrópu er
franska fréttastofan Agence
France-Presse (AFP), sem
undirbýður Reuter verulega.
enda niðurgreidd af franska
ríkinu. Þá þykir Reuter hafa
mistekist að keppa við banda-
rískar fréttastofur um fréttir
og myndir frá Bandaríkjun-
um, þannig að flest stærri
blöð í Evrópu hafa samninga
við Associated Press (AP)
um myndsendingar og frétta-
pakka. Eins hefur það færst í
vöxt að stórblöð bjóði minni
blöðum aðgang að fréttum
sínum, en á þeim þykir yfír-
leitt meira „kjöt" en hráum
staðreyndaupptalningum
Reuters.
ilvægi málsins með því að kalla
Habash „hryðjuverkamann á
eftirlaunum".
En gagnrýnin varð háværari.
Valery Giscard d'Estaing. fyrr-
verandi forseti. krafðist kosn-
inga. Michel Rocard. fyrrver-
andi forsætisráðherra. krafðist
afsagnar utanríkisráðherrans og
Raymond Barre sakaði Mitterr-
and um að vera ábyrgur.
í augum stjómarandstöðunn-
ar var hér kærkomið tækifæri
til þess að láta stjórnina kenna á
því. Vinsældir hennar voru
þegar orðnar afleitar og við
svona löguðu mátti hún ekki.
Boðað var til aukafundar þings-
ins og tillaga um vítur á stjórn-
ina naumlega felld með at-
kvæðum kommúnista.
„Eg hef ekkert
á móti breyt-
ingum, en ég
kem ekki ná-
lægt tambúrín-
unum.“
David Flood, dómorganisti i Kantara-
borg á Englandi. um þá hugmynd erki-
þiskupsins aó kirkjutónlist þurti að vera
alþýðtegri. nútimalegn og Ijölbreyttah.
Næst heimta þeir
undanþágu frá
erföafjárskatti
Fangar, sem bíða dauða-
dóms I San Quentin-fangelsi
í San Francisco í Kaliforníu,
hafa krafist tímgunarréttar
þó svo að hans þurfi að
neyta með gervifrjóvgun.
Þeir telja að dauðadómurinn
eigi ekki að ná til barna, sem
þeir ella gætu hafa getið.
Dauðarefsingu hefur ekki
verið fullnægt í Kaliforníu frá
1967.
Var einhver aö
tala um hiö Ijúfa
líf díplómata?
Ali Hassan Ali var skipaður
sendiherra Sómalíu í Lund-
únum árið 1990. Þegar hann
kom þangað kom í Ijós að
sendiráðið skuldaði jafnvirði
30.000.000 króna í leigu. Ali
sendi skeyti heim en því var
ekki svarað þar sem stjórn-
arbylting var gerð um nótt-
ina. Ali samdi þá um yfirdrátt
hjá bankanum, en það var
BCCI, sem fór skömmu sið-
ar á hausinn. Sendiherrann
flutti þá í blokkaríbúð, seldi
Benzinn og sagði upp starfs-
liðinu, en samt tókst ekki að
forða sendiráöinu frá gjald-
þroti. Þá gafst Ali upp og leit-
aði hælis sem pólitískur
flóttamaður.
Hamborgara
eöa hitt?
Visindamenn við Utah-há-
skóla í Bandaríkjunum segja
að karlmenn þurfi að velja
milli hamborgaraáts og kyn-
lífs. Fituríkan skyndimat
segja þeir hamla framleiðslu .
testósterons, sem mun vera
jafnnauðsynlegt kynorku
karla og franskar kartöflur
eru hamborgurum.
Athyglisvert er að þetta var
ekki í fyrsta sinn. sem hryðju-
verkamaður og áhugalaus eða
samsek ríkisstjórn voru mið-
punktur hneykslis í Frakklandi.
Árið 1977 komst höfuðpaur
fjöldamorðanna á Ólvmpíu-
leikunum í Múnchen. Abou
Daoud. til Frakklands á fölsk-
um pappírum. Á hann voru
borin kennsl. hann handtekinn
en síðan sleppt. þrátt fyrirfram-
salskröfu Þjóðverja.
Forseti Frakklands var þá
Valery' Giscard d'Estaing. for-
sætisráðherra Raymond Barre.
en aðalgagnrýnandi stjórnar-
innar hét Francois Mitterrand.
Þessi saga minnir okkur að-
eins á það. að hneyksli eru
órjúfanlegur þáttur stjómmála-
vafsturs. hvort sem er í París.
Tókýó. Washington. Lundún-
um eða New Hampshire.
Höfundur er fyrrverandi sendiherra
Bandarikjanna hjá Sameinuðu þjóöunum.
Austur-Þjóðverjar
ánægðir með
efnahagsástandið
w
I

Eldflaugum eytt
í síðustu PRESSU birtum við myndir frá Bandaríkjunum, þar
sem veriö var að uppræta kjarnaflaugar. Menn eru víðar iðnir
við kolarin é því sviði, en á þessari mynd sést hvar verið er að
eyóa einni kjarnaeldflaug Sovétherslns í Kazakhstan.
SJÓNARHORN
JEANE KIRKPATRICK
Nýir leikarar, sama stykki
„...hneyksli eru órjúfanlegur
þáttur stjórnmálauafsturs. “