Pressan - 05.03.1992, Page 41

FIMMTUDAGUR PRESSAN 5. MARS 1992
41
Byggjum upp heilsuparadis í
íslandi; heilbrigt þjöötélag í
islensku landi.
Ef stjornvold
gæfu íslenskum
garöyrkjumönn-
um rafmagn á
næturnar mætti
skapa sumar all-
an ársins hring
og framleiöa allt
grænmeti hér-
lendis.
Stjórnmálámenn ættu aö fara í endurhæfingu til Moskvu.
Sykurmola í staö karlkyns persóna sem eiga
þaö til aö belgja sig út.
Þaö mætti niöurgreiöa sólar-
landaferöir í skammdeginu.
mun það skapa ógrynni tækifæra
fyrir landsmenn í framtíðinni."
Matthías V. Sæmundsson
bókmenntafræðingur
,J>að væri athugandi að gera
samning við Dani. Flytja út alla
íslenska sjálfstæðismenn og fá
svo sem eins og einn fjórðung úr
Dana í staðinn."
„Með því að stórefla um-
hverfisvemd og mengunarvam-
ir.
Skapa sjávarútveginum og
öðrum atvinnuvegum, sem vega
þyngst í lífskjörum okkar, sem
best rekstrarumhverfi, óháð
duttlungum stjómmálamanna.
Tryggja þeim sem höllum fæti
standa, t.d. vegna sjúkdóma eða
fátæktar, sem besta þjónustu og
sanngjöm lrfskjör."
Jóhanna Leópoldsdóttir
formaður ferðamálasjóðs
„Ég vildi óska þess að við
kynnum betur að greina að menn
og máleífii, að við væmm rök-
föst og málefnaleg í umræðum
okkar en jafnframt umburðar-
lynd.“
ÓskarMaqnússon
lögmaour
„Það mætti straumlínulaga
stjómsýsluna, sjóðakerfið og
þess háttar. Það mætti fækka
nefhdum og koma á auknum
einkanekstri. Til gamans mætti
hugsanlega fækka þingmönnum
niður í fimm, einn fyrir hvem
flokk, sem sæi um bjölluna fyrir
alla hina.“
Valgerður Matthíasdóttir
arkitekt og dagskrárgerðarmaöur
„Það vantar hér virkilega
skemmtilegt kaffi- og veitinga-
hús þar sem andinn er svipaður
og í New York eða París.“
Þorgrímur Þráinsson
blaðamaöur og rithöfundur
„Gefa öllum leyfí til að sparka
fast í afturendann á þeim (hvar
sem er og hvenær sem er) sem
em með barlóm eða endalaust
bull um svartnætti, og ekki síst
jreim sem baktala náungann og
öfundast út í aðra. Sömuleiðis
væri það til bóta ef fólk sæi eigin
bjálka en ekki flísamar í augum
annarra."
Birgir Þór Runólfsson
hagfræðingur
„Að draga stórlega úr afskipt-
um stjómmálamanna og ríkis-
valds af efhahagslífmu og lífi
fólks almennt. Minnka þannig
sóun fjármála og þá óstjóm sem
hér ríkir. Þetta má gera með því
að minnka umsvif hins opinbera
og koma sem mestu af opinberri
þjónustu og starfsemi í hendur
einkaaðila á markaðnum.“
Ágúst Guðmundsson
kvikmyndagerðarmaður
,díéttlátt er það þjóðfélag þar
sem fólk kemst áfram á eigin
koma slíku á hér á Islandi væri
ekkert minna en bylting."
Baldvin Jónsson
eigandi Aðalstöðvarinnar
„Leggja ætti niður öll ráð og
nefndir á vegum hins opinbera
og ríkið ætti að hætta öllum
þeim rekstri sem það tekur þátt í
og einkaframtakið getur staðið í
ffamkvæmdum fyrir. Það á að
skilgreina hvað er samfélagseign
og hvað ekki. Einstaklingum á
síðan ávallt að vera falinn rekst-
urinn þótt eignin sé formlega
samfélagsins.“
Heíðar Jónsson
snyrtir
„Landinn mætti auka virðingu
sína fyrir landinu sjálfu og allar
hugmyndir sem auka á kynningu
þess vegna hreinleika og fegurð-
ar em af hinu góða.“
Hjörtur Magni Jóhannsson
prestur
„Ef fjölmiðlar á íslandi temdu
sér meiri nærgætni og yfirvegun
í fféttaflutningi af válegum at-
burðum en þeir hafa gert undan-
farið, og öxluðu af alvöm þá sið-
ferðislegu ábyrgð sem starfi
þeirra óhjákvæmilega fylgir,
væri það tvímælalaust til
Jakob F. Magnússon
menningarfulltrúi
,3ina leiðin til að bæta Island
liggur í gegnum okkur sjálf, þeg-
ar við sem æðrulausir þjónar
mannkyns emm tilbúin að gera
það upp við okkur að feta ein-
ungis ljóssins stigu. Finnist ein-
hveijum hér til of mikils mælst
getum við kannski reynt að vera
bara örlítið skárri hvert við ann-
að, hvort sem er til orðs eða æð-
is, borðs eða sængur.“
Tómas Tómasson
(Tommi á Hard Rock)
„Kaupa íslenskt."
Guðný Halldórsdóttir
kvikmyndagerðarmaður
Ef við búum til sumar inni í
gróðurhúsum okkar með ókeyp-
is rafmagni gætum við ffamleitt
allt okkar grænmeti sjálf, sem
myndi til dæmis þýða mun
minni eyðsla gjaldeyris.“
K Y N L í F
JÓNA INGIBJÖRG JÓNSDÓTTIR
Hjónabands-
(til)raunir
Það verður óskaplega gam-
an fýrir mannfræðinga ffam-
tfðarinnar að glöggva sig á
hjónaböndum tuttugustu ald-
arinnar. Þetta sambúðarform
hefur tekið stökkbreytingum á
þessari öld, kannski einna
helst fýrir tilstuðlan kvenrétt-
indabaráttunnar. Nú á tímum
geta konur lifað einar með
böm sín (þótt sumar rétt
skrimti á lágum launum).
í grundvallaratriðum eru til
þrenns konar hjónabönd: Ein-
kvæni (tveir einstaklingar gift-
ir hvor örðum); fjölkvæni
(einn karl kvæntur nokkrum
konum eða ein kona gift
nokkrum körlum) og loks
hóphjónabönd (nokkrir eigin-
menn sem eiga nokkrar eigin-
konur—allir giftir öllum með
öðmm orðum). Einkvæni er
Iangalgengasta hjónabands-
formið á okkar dögum. Þar
sem fjöldi kynjanna er tiltölu-
lega jafh virðist einkvæni vera
búðin gengur vel er ráðist í að
gifta sig, fólk ef til vill búið að
eignast eitt eða tvö böm.
Samkynhneigð hjónabönd
fara að verða algengari þegar
almenningur áttar sig á því að
samkynhneigð er bara einn
þáttur litrófs náttúmnnar. Það
er algjör óþarfi að hafa
áhyggjur af að ef samkyn-
hneigðum væri leyft að gifta
sig myndu gagnkynhneigð pör
vera í útrýmingarhættu!
Vegna betri getnaðarvama
hefur fólk miklu meira val en
áður um það hvort og hvenær
bömin fæðast.
Hjónaband gegnir heldur
ekki eingöngu því hlutverki að
fjölga mannkyninu. Það fmn-
ast einnig aðrar ástæður fyrir
hjónaböndum, svo sem félags-
skapur og fjárhagslegt öryggi.
Það sama gildir um samkyn-
hneigð f)ör sem vilja giftingu á
pappímnum. Pömm sem geta
ekki eignast böm vegna óffjó-
Einkvæni er langalgengasta
hjónabandsformið á okkar
dögum. Þar sem fjöldi kynj-
anna er tiltölulega jafn
virðist einkvæni vera
normið, en það er
ekki þar með sagt
alltaf eins.
að einkvæni sé ^ • •
** * m
normið, en það er ekki þar
með sagt að einkvæni sé alltaf
eins. A undanfömum þrjátíu
ámm hefur fólk á Vesturlönd-
um verið iðið við að gera alls
kyns tilraunir með einkvæni.
Má þar nefna ,Jcvarthjóna-
bönd" (tvenn hjón og böm búa
undir sama þaki), „kommúnu-
hjónabönd" (hóphjónabönd í
kommúnum) eða „opin hjóna-
bönd" (hjónin „leyfa" hvort
öðm að halda framhjá). í opn-
um hjónaböndum er framhjá-
hald ekki aðeins leyfilegt,
heldur bjóða hjónakomin jafn-
vel þriðja eða fjórða aðila upp
í rúm til sín. Það síðastnefnda
er ekki nýtt af nálinni. Vissir
ættbálkar indíána í Norður-
Ameríku, Inúítar og Pólýnes-
íubúar buðu karlkyns gestum
gjaman konumar sínar. Á tím-
um alnæmis og „aðhaldsað-
gerða" í kynlífi má vera að
áhugi rnanna á opnu hjóna-
bandi (eða opinni sambúð) fari
dvínandi. „Pmfuhjónaband",
eða pappírslaus sambúð eins
og við íslendingar þekkjum
það, er vel þekkt nútímatilraun
og algeng hér á landi. Ef sam-
semi er ekki meinað að giftast.
Það ætti heldur ekki að meina
samkynhneigðum að giítast.
Fjölkvæni er þekkt víða um
heim, en virðist nú vera á und-
anhaldi. Stundum geta að-
stæður beinlínis ýtt undir fjöl-
kvæni og má þar nefna stríð
þar sem fjöldi karla lætur lffið.
Þá verða margar konur um
hvem karl og fjölkvæni
, Jteppilegra". Nú eða ef fjölda-
morð em framin á stúlkuböm-
um vegna bameignarstefhu
stjómvalda, eins og er í Kína
um þessar mundir. Þá verða
miklu fleiri karlar um hverja
konu.
Hóphjónabönd hafa alla tíð
verið sjaldgæf, en ein þekkt-
asta hjónabandstilraun af
þessu tagi var gerð í lok ní-
tjándu aldar í Oneida-samfé-
laginu í Norður-Ameríku.
Kynlffið var „frjálst" og fólkið
forðaðist bameignir. Aðeins
útvalin pör komu til greina
sem foreldrar.
Spyrjiö Jónu um kynlífiö. Utanáskrift:
Kynlíf c/o PRESSAN, Hverfisgötu 8-10, 101 Reykjavík.