Pressan - 19.03.1992, Blaðsíða 13

FIMMTUDAGUR PRESSAN 19. MARS 1992
13
Einn húsráðenda að Lindargötu 29
Vill að lögin geri greinarmun á hassi og sterkum efnum og hassið verði löglegt.
Það gerðist um síðustu helgi
sem gerist reglulega í Reykjavík.
Lögreglan hafði afskipti af sam-
kvæmi þar sem grunur lék á
áfengissölu og fíkniefnaneyslu,
handtók viðstadda og færði til
yfirheyrslu á stöðina. Ekkert
stórkostlega fréttnæmt.
Nema að í kjölfarið birtust
fréttamyndir af húsinu þar sem
talað var um næturklúbb og dóp-
greni. Og einn íbúanna lét taka
við sig sjónvarpsviðtal á báðum
stöðvum þar sem hann lét sér
ekki nægja að neita ekki vitn-
eskju um neysluna, heldur not-
aði tækifærið og skammaði lög-
regluna svolítið. Og hélt fram
skoðunum á fíkniefnapólitík
sem sjaldan heyrast.
Hann heitir Jóhann V. Gunn-
arsson og er fertugur heimilis-
faðir.
í GAPASTOKKINIÐRIÁ
TORGI
“Ég hef ekkert haft af þessum
klúbbi að segja í tvo mánuði
nema sem nágranni. Við vorum
fjórir sem tókum okkur saman
um stofnun hans og opnuðum
með áramótaveislu, en síðan
greindi okkur á um hvemig ætti
að haga starfseminni. Annar íbúi
í húsinu hefur haft skúrinn til
umráða með okkar samþykki.
Ég veit ekki hveijir hafa komið
þangað, enda verið minnst þar
sjálfur."
Gott og vel. Klúbburinn er
ekki á hans ábyrgð. En samt lét
hann hafa við sig sjónvarpsvið-
töl sem á mátti skilja að honum
væri síður en svo illa við það
sem þar fór fram. Af hverju?
„Þegar lögreglan kom voru
teknar myndir af húsinu í bak og
fyrir. Ég sat í stól hér í stofunni
daginn sem myndimar birtust og
fylgdist með fólki aka fram hjá
og hægja ferðina til að litast um.
Það var eins og maður væri í
gapastokki niðri á torgi. Þetta
kallaði á einhver viðbrögð og ég
gat ekki orða bundist þegar sjón-
varpsmyndavélamar komu.“
SPÍTTIÐ ER í SÓKN
Og hann lét hafa eftir sér
skoðanir á fíkniefnapólitík.
Hann tekur undir það sem oft
heyrist, að sterk efni, sérstaklega
amfetamín — spítt — sé orðið
mun útbreiddara og vinsælla en
það var fyrir nokkmm ámm. „Ég
hef skotið á fjögur til átta hundr-
uð daglega sprautunotendur.
Þetta er ágiskun, enda er þetta
ekki fólk sem ég umgengst og
ekki neysla sem ég leyfi í mínum
húsum.“
Ástæðumar fyrir aukinni
neyslu á spítti rekur hann ekki
síst til aðgerða lögreglunnar og
afstöðu stjómvalda. Þær hafi
áhrif á verð og þar með neyslu-
mynstur.
„Samspil lögreglunnar og
neytenda er eins og skák; þar
fylgir mótleikur hverjum leik.
Lögreglan hefur beitt sér mikið
gegn neyslu á hassi og hefur
sömu afstöðu til þess og annarra
fíkniefna. Ég held að þessi stefna
hafi leitt til aukinnar neyslu á
sterkari lyfjum. Sem dæmi get
ég nefnt þegar komst upp um
innflutning á miklu magni af
hassi í málningarfötum fyrir
nokkmm ámm. Þá hækkaði
verðið á efninu um þriðjung og
sala datt niður. I staðinn færði
fólk sig yfir í spíttið. Spíttið hef-
ur sótt mikið á af öðmm ástæð-
um; það er auðveldara að smygla
því og meira upp úr því að hafa.
Ég skrifaði landlækni bréf fyr-
ir um tveimur ámm og lýsti
skoðunum mínum á málinu. Þá
spáði ég fyrir um þróun næstu
fimm ára, en ég hef séð hana ger-
ast á helmingi styttri túna.
Lögreglan getur ekki litið
fram hjá afleiðingum gerða
sinna og það er löngu orðið tíma-
bært að stjómvöld endurskoði
afstöðu sína og líti á fíkniefna-
neyslu á raunsæjan hátt. Vand-
inn verður ekki leystur með lög-
regluaðgerðum. Það sem skiptir
máli er að þjóðin komist sem
áfallaminnst í gegn um þetta og
til þess þarf afstaðan að breyt-
ast.“
Hvað áttu við með raunseei í
þessu samhengi?
„Raunsæið felst í því að
skilja að eiturlyfjasala er orðin
ein umfangsmesta viðskipta-
grein heimsins. Neysla á þess-
um efnum er eins um alla
heimsbyggðina og þróunin
hérlendis er svipuð og erlend-
is. Það þarf að spyrja spurn-
inga um umhverfi okkar, hvort
það sé sálarlega fjandsamlegt,
hvort borgarmenningin skapi
þetta vandamál, sem felst í
auknu stressi, vonleysistilfinn-
ingum og flótta í gerviveröld
fíkniefnanna. Það þarf ekki
nema að labba í gegn um mið-
bæinn til að sjá að unglingar
eru árásargjarnir og reiðir,
enda má segja að þeir séu ekki
með nema átta putta. Hinir
tveir eru veðsettir eftir áratuga
fjárfestingaveislur og bruðl.
Þessir unglingar eru tilbúnir
að prófa sterk efni miklu fyiT,
miklu yngri en áður var. Ég
hef séð fólk eyðileggja sjálft
sig á nokkrum mánuðum og
mann tekur sárt að horfa á ung-
linga sem eru orðnir stór-
skemmdir á sál og líkama. Fyr-
irbyggjandi starf og kynning
skilar bestum árangri, en hinn
forboðni ávöxtur er oft meira
freistandi en sá sem fáanlegur
er.“
HASS Á SÖMU HILLU OG
ÁFENGI
Þú átt við að það eigi að leyfa
fíkniefnasölu?
„Ég held að samfélagið verði
að gera upp á milli eiturlyfja.
Það er óvísindalegt og stórhættu-
legt að setja öll efni, sterk og
veik, undir sama hatt. Þetta er
hins vegar ríkjandi afstaða. Þeg-
ar eldra fólk heyrir minnst á eit-
urlyf spyr það ekki um hvað sé
verið að ræða.
Ég set hass á svipaða hillu og
áfengi og ég held að lögin ættu
að gera það sama. Það er hægt að
eyðileggja sig á öllu, bæði lækn-
islyfjum og öðm, en það verður
að gera greinarmun á því sem
kallað er eiturlyf. Vanabinding,
þunglyndi, sjálfsmorðstíðni,
glæpatíðni, vændi og annað
eykst í réttu hlutfalli við styrk-
leika lyfsins. Ég þekki fullt af
fólki sem hefur reykt hass og
hætt. Það eru kannski tíu þúsund
Islendingar sem hafa notað hass
og vilja ef til vill nota það.“
Hvernig viltu koma því fyr-
ir?
„Ég hef ekki margar lausnir
á reiðum höndum, en vil hins
vegar opna þessa umræðu og
víkka sjóndeildarhringinn. Það
er hægt að ímynda sér útgáfu á
kortum, sem menn gætu fram-
vísað til að kaupa hass. Eða
leyfa fólki að rækta fimm til
sex plöntur til eigin nota.
Á meðan eftirspumin er til
verður einhver til þess að sjá
um framboðið. Það sigrar eng-
inn í þessari skák, heldur er
þetta spurning um að samfé-
lagið komist sem slysaminnst í
gegn um þetta. Við emm lítið
samfélag, sama fjölskyldan,
og ríkjandi afstaða og lög eru
að búa til vandamál sem er óð-
um að verða óviðráðanlegt."
Karl Th. Birgisson
í skúrnum skrautlega baka til á Lindargötunni. „Hef ekkert
haft af þessum skúr að segja í tvo mánuði."