Pressan - 19.03.1992, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR PRESSAN 19. MARS 1992
Klukkan 22.10 sunnudaginn 16. september 1990 hringdi íbúi í fjölbýlishúsi í Breiðholti í lögregluna og
sagði að líklega væri ölvaður ökumaður að leggja af stað frá húsinu á Moskvitch-jeppa. Fjórtán mínút-
um síðar var lögreglunni tilkynnt um alvarlegt slys á Suðurlandsvegi, skammt frá Litlu kaffistofunni í
Svínahrauni.
HARMLEIKURINN
Á SANDSKEIBI
Þetta sunnudagskvöld var
stöðugur straumur bíla bæði
vestur og austur Suðurlandsveg.
Akstursskilyrði voru slæm,
myrkur og rigning.
Fremst í einni bílalestinni
sem bmnaði í átt til Reykjavíkur
var Mazda-fólksbifreið. I bíln-
um voru fjórir farþegar: Ung
hjón, Anna og Snorri; Sævar,
tveggja ára sonur þeirra, og
Helga, móðir Snorra.
Snorri ók bílnum og Helga
móðir hans sat í framsætinu.
Anna var sofandi aftur í með
Sævar litla.
I Moskvitchjeppanum, sem
kom úr gagnstæðri átt, voru
tveir menn. Þeir voru báðir
dauðadrukknir og bílstjórinn
hafði verið sviptur ökuleyfi í
janúar 1989 til þriggja ára.
Rétt áður en bflamir mættust
sveigði ökumaður jeppans
skyndilega til vinstri, yfir á
rangan vegarhelming, og stefndi
beint á Mazdabílinn. Snorri
reyndi í örvæntingu að beygja
en vegalengdin var of lítil til að
árekstri yrði forðað. Jeppinn
skall á hægra framhomi Mözd-
unnar, tókst á loft og lenti á öðr-
um fólksbfl en hafnaði síðan á
hliðinni á miðjum veginum. A
örfáum sekúndum var allt um
garð gengið. Þetta var eitt af 19
dauðaslysum í umferðinni árið
1990.
EKKIHÆGT AÐ YFIR-
HEYRA ÖKUMANNINN
Helga Sigurðardóttir, 46 ára,
lést samstundis. Anna, 22 ára,
var föst í flakinu í 45 mínútur.
Hún kjálka- og lífbeinsbromaði,
hægri lærleggur brotnaði og
tættur skurður opnaðist frá
gagnauga upp í höfuðleður.
Snorri, 22 ára, rotaðist við
áreksturinn. Hann skarst á hálsi,
andliti og enni. Einungis Sævar
litli slapp með óvemleg meiðsl.
Ökumaður jeppans, Finnbogi,
30 ára, slasaðist ekki alvarlega.
Félagi hans og eigandi jeppans,
Már, 29 ára, brotnaði á báðum
ökklum, í augntóttarbotni og
vinstra megin á enni.
Fjórir sjúkrabílar og ein
tækjabifreið komu fljótlega á
vettvang. Fólkið var flutt á
slysadeild Borgarspítalans. Eftir
skoðun í móttökunni vom feðg-
amir Snorri og Sævar lagðir inn
á skurðlækningadeild en Anna
þurfti tafarlaust að gangast undir
aðgerð. Hún var á skurðarborð-
inu í rúmlega þrjá klukkutíma.
Finnbogi var færður í fanga-
geymslu lögreglunnar eftir að
læknir hafði kveðið upp úr með
að meiðsti hans væm ekki alvar-
legs eðlis. Már var hins vegar
lagður inn á spítalann. Þar sem
mennimir vom báðir ölvaðir var
yfirheyrslum frestað þangað til
daginn eftir.
MUNDILÍTIÐ ÚR ÖKU-
FERÐINNI
Rannsókn lögreglunnar næstu
daga og réttarhöld sem síðar
fóru fram vörpuðu ljósi á að-
draganda þessa hörmulega
slyss. Klukkan 14 mánudaginn
17. september, daginn eftir slys-
ið, var Finnbogi tekinn til yfir-
heyrslu. Hann hafði raunalega
sögu að segja.
Finnbogi sagði að daginn áð-
ur hefði Már boðið sér í heim-
sókn og hefðu þeir drukkið
saman tvær þriggja pela flöskur
af Tequila á tímabilinu 13.30 til
19. Eftir það hefði hann dmkkið
einn bjór og vodkablöndu en
um kvöldið ákváðu þeir félagar
að halda austur í Vík í Mýrdal í
bifreið Más. Þar sem Már var
dmkknari ákváðu þeir að Finn-
bogi æki.
A leiðinni út mættu þeir ná-
granna Más, Þórhalli Guðjóni
Harðarsyni, sem var að fylgja
gestum til dyra. Þórhallur bar
síðar vitni fyrir sakadómi og
kvað það venju sína að líta út
um gluggann í bamaherberginu
þegar gestir yfirgæfu húsið. Og
það var þess vegna sem hann sá
Finnboga og Má aka burt á
jeppanum. Þórhalli duldist ekki
að þeir vom dmkknir og hringdi
samstundis í lögregluna.
Finnbogi kvaðst hafa ekið
austur eftir Suðurlandsvegi á 65
til 75 km hraða á klukkustund,
en hraðamælirinn hefði að vísu
verið bilaður. Finnbogi sagðist
muna að hann hefði nokkrum
sinnum séð ljós bifreiða sem
komu úr gagnstæðri átt, en svo
kvaðst hann „alveg hafa lokast
og ekki muna eftir því að hafa
ekið yfir á rangan vegarhelm-
ing“. Næst sagðist hann muna
eftir sér fyrir utan jeppann eftir
áreksturinn.
Síðar sagðist Finnbogi raunar
alls ekki viss um hvort hann eða
Már ók bifreiðinni en kvaðst
samt ekki vilja mótmæla því að
hann hefði verið við stýrið.
ÍTREKUÐ UMFERÐAR-
LAGABROT
Þegar réttað var í máli Finn-
boga fyrir sakadómi Reykjavík-
ur bar Már vimi og lýsti sunnu-
deginum örlagaríka. Hann
kvaðst „...hafa hringt í ákærða
(Finnboga) umræddan dag. Hafi
ákærði óskað eftir að fá að
koma í heimsókn og vitnið
(Már) orðið við því. Hafi ákærði
komið um miðjan daginn, en
vitnið, sem hafi verið búið að
vera á nokkurra daga „fylleríi",
ekkert fylgst með honum, en
verið upptekið við símhringing-
ar inni í svefnherbergi. Það
næsta sem vimið muni, hafi ver-
ið að það hafi setið í farþegasæti
bifreiðar sinnar á ferð einhvers
staðar og þá ekki vitað hver ók
henni“.
Þegar hér var komið sá Már
skyndilega ljós framundan og
ætlaði að skorða sig af og reyna
með því móti að vetja sig gegn
yfirvofandi hættu. I þá mund
sem bflamir skullu saman hróp-
aði Már: „Hvað ertu að gera?“
en mundi svo ekkert eftir sér
fyrr en á Borgarspítalanum er
læknar voru að gera að sárum
hans.
Finnbogi var fyrst sviptur
ökuleyfi 1987 og gert að greiða
30.000 króna sekt. Árið eftir
missti hann prófið aftur, nú í
þrjú ár, meðal annars fyrir að
keyra drukkinn. Þá var hann og
dæmdur til að greiða 60.000
króna sekt. Finnbogi hefur einn-
ig hlotið tvo dóma fyrir brot á
hegningarlögum, síðast í júní
1990: Hann var dæmdur í þrigg-
ja mánaða fangelsi, skilorðs-
bundið í þrjú ár. Það var tæpum
þremur mánuðum fyrir harm-
leikinn á Suðurlandsvegi.
,JEF MANNSBANI HLÝST
AF GÁLEYSIANNARS
MANNS“
Ríkissaksóknari höfðaði mál
á hendur Finnboga 10. október
síðastliðinn og um miðjan janú-
ar var það tekið fyrir í sakadómi
Reykjavíkur. Finnbogi var
ákærður fyrir brot á 215. og
219. grein almennra hegningar-
laga auk umferðarlagabrota.
Grein 215 hljóðar svo: „Ef
Áfengi í umferðinni
Fimmtíu
mannslíf
á tíu árum
Samkvæmt upplýsingum
frá Umferðarráði kemur
áfengi við sögu í að minnsta
kosti einu af hverjum fimm
banaslysum í umferðinni
hér á landi. Þannig má ætla
að um 50 manns hafi látið
lífið í umferðinni á síðustu
10 árum vegna áfengis-
neyslu.
Slysum og óhöppum í
umferðinni í Reykjavík
sem rekja má til ölvunar
við akstur hefur fækkað
allra síðustu ár, samkvæmt
upplýsingum frá slysarann-
sóknardeild Lögreglunnar í
Reykjavík. Árið 1988 kom
áfengi við sögu í 156 slysum
og óhöppum í umferðinni,
árið 1989 í 149 tilvikum og
1990 í 118 tilvikum. Og í
fyrra varð enn frekari
fækkun, þá komst talan
niður í 102.
mannsbani hlýst af gáleysi ann-
ars manns, þá varðar það sekt-
um, varðhaldi eða fangelsi, allt
að 6 árum.“
Jóhann Pétur Sveinsson hdl.
var skipaður veijandi Finnboga.
Eitt fyrsta verk Jóhanns Péturs
var að biðja dóminn um að fram
færu „nauðsynlegar rannsóknir"
á ákærða þar sem ástæða væri
til að ætla að hann væri „treg-
gáfaður“. Dómurinn fól Högna
Óskarssyni geðlækni að rann-
saka Finnboga. Högni brá skjótt
við og skilaði skýrslu í lok nóv-
ember. Niðurstöðumar renndu
óneitanlega stoðum undir álit
veijandans á skjólstæðingi sín-
um: Finnbogi mældist með
greindarvísitöluna 66 og telst
því vangefinn.
Þá segir í skýrslunni að Finn-
bogi hafi verið „mjög hár á
lygakvarða og reynt að draga
upp mjög jákvæða mynd af
sjálfúm sér og ekki getað tekið
gagnrýna afstöðu til sjálfs sín“.
Svör hans hafi „virst stjómast af
óskhyggju og barnalegri ein-
feldni".
Tilgangur rannsóknarinnar
var vitanlega sá, að fá úr því
skorið hvort Finnbogi væri sak-
hæfur eða ekki. I skýrslu Högna
er slegið úr og í áður en komist
er að niðurstöðu.
S AKHÆFUR - „ÞRÁTT
FYRIR ANDLEGA FÖTL-
UN“
„Finnbogi... er 31 eins árs
karlmaður, sem hefur búið við
andlega, líkamlega og félags-
lega fötlun allt sitt líf vegna
meðfæddra galla í miðtauga-
kerfi. Hann telst vangefinn, en
getur þó séð um gmnnþarfir sín-
ar í daglegu lífi, með einhverj-
um stuðningi þó. Gagnvart eigin
fjölskyldu er hann óráðþæginn,
en í tengslum við kunningja er
hann áhrifagjam og leiðitam-
ur... Á seinni ámm hefur borið
á ofnotkun áfengis hjá Finn-
boga, sem greinilega hefúr slæ-
vandi áhrif á dómgreind hans,
eins og sjá má af síendurteknum
ölvunarakstri."
Finnbogi getur „gert greinar-
mun á réttu og röngu, og hann
gerir sér fyllilega grein fýrir því
að hann hafi framið lögbrot með
því að aka undir áhrifúm áfeng-
is“, segir í skýrslunni.
Högni kemst að þeirri niður-
stöðu að Finnbogi sé sakhæfur,
„þrátt fyrir andlega fötluri* - en:
„Hins vegar verður að taka mið
af naumum andlegum þroska
hans við dóm og úttekt dóms.
Því það er ljóst, að hefðbundin
fangelsisvist mun geta orðið
beinlínis skaðvænleg og leitt til
enn meiri andlegrar og félags-
legrar fötlunar en er til staðar
hjá Finnboga, meðal annars
vegna þess hve óvarinn hann er
fyrir áhrifum annarra. Við dóm
verður því að hafa í huga önnur
úrræði en almennt tíðkast.“
Helgi I. Jónsson sakadómari
úrskurðaði Finnboga sakhæfan,
„þrátt fyrir greindarskort", og
komst að þeirri niðurstöðu „að
refsing geti borið árangur... en
ákærði hefur stundað vinnu á
liðnum árum og gerir greinar-
mun á réttu og röngu og enn-
fremur orsökum og afleiðingum
slyss þess sem mál þetta er
sprottið af‘.
ÞRIGGJA MÁNAÐA FANG-
ELSISVIST
Dómur var kveðinn upp mið-
vikudaginn 22. janúar. Þar sem
Finnbogi hafði rofið skilorð
dómsins frá árinu 1990 var refs-
ing ákveðin í einu lagi fyrir
bæði málin.
Feðgarnir Snorri og Sævar saman á sjúkrahúsi. Snorri fékk marga djúpa skurði í andlitið en
Sævar litli slapp nær ómeiddur.