Pressan - 19.03.1992, Blaðsíða 40

40
FIMMTUDAGUR PRESSAN 19. MARS 1992
Skoðanakönnun Skáfs fyrir PRESSUNA
Peldökki pámsmaöurinn.
frá Afriku naut heldur j
ekki vinsælda. Aöeins
11,6 prósent vildu leigja
honum en 36,2 prósent
sögöu hann sísfa
kostinn.
Vertíöarsjómaöurinn
fékk góöar viötökur.
54,6 prósent vildu
leigja honum og aö-
eins 12,6 prósent settu
hann neöarlega á
óskalistann.
Pá hlaut listamaöurinn frá
Kólumbíu ekki náö fyrir
augum islendinga þótt
afstaöa til hans væri ekki
jafnslæm og til arabans.
13,2 prósent buöu honum
herbergi.
Flóttamenn frá Víetnam
þurfa líka aö leita lengi aö'
herbergi. Aöeins 7,2
prósent nefndu hann sem
æskilegan leigjanda. 22,6
prósent nefndu hann hins
vegar sem slæman kostgt
VIÐ
Samkvæmt niðurstöðum skoðanakönnunar Skáís fyrir PRESSUNA vilja
íslendingar síst leigja aröbum herbergi af marglitum hópi umsækjenda sem
þeim var boðið upp á. Þeldökkir Afríkubúar, flóttamenn frá Víetnam og
Suður-Ameríkanar njóta heldur ekki velvildar. Þá kom og fram að þjóðin
hefur ríka fordóma í garð þroskaheftra.
Því hefur oft
verið haldið fram
að fáar þjóðir séu
fordómafyllri í
garð útlendinga
en íslendingar og
aðþvíólíkari
sem útlending-
urinn er okkur
Islendingum því
skæðari séu
fordómamir.
Eina ástæðan
fyrir því að ekki
beri meira á kynþáttahatri en
raun ber vitni sé sú, að það séu
einfaldlega of fáir útlendingar af
öðmm kynþáttum hér.
Kynþáttahatur Islendinga
hefur reyndar verið skjalfest. í
vamarsáttmála íslenskra og
bandarískra stjómvalda var um
áratugaskeið klásúla um að
Bandaríkjamenn sendu ekki
hingað hermenn af öðmm
kynþætti en norrænum. Eftir að
þessi klásúla, sem hlýtur að telj-
ast svartur blettur á sögu
þjóðarinnar, var afnumin var
þess ekki lengi að bíða að
árekstrar yrðu milli þeldökkra
hermanna af Miðnesheiði og
hinna nonænu íslendinga. Fyrir
skömmu fann æðsti yfirmaður
Bandaríkjahers á Keflavíkur-
flugvelli sig knúinn til að bera
fram formlega kvörtun vegna
framkomu starfsfólks veitinga-
hússins Duus gagnvart þeldökk-
um hermönnum. Stuttu síðar var
kvartað yfir kynþáttafordómum
íslenskra lögreglumanna
sem starfa í hliðinu að her-
stöðinni.
En þjóðin er rík af
öðmm fordómum en þeim
sem beinast gegn fólki af
öðmm kynþætti. Frá því
Öryrkjabandalag fslands
fékk einhverja fjármuni til
ráðstöfunar til að íramfyl-
gja yfirlýstri stefnu
Alþingis og stjómvalda
um að tryggja fötluðum
aðstæður til jafns við hina
ófötluðu hefur þráfaldlega
skorist í odda milli íbúa
sambýla fatlaðra og nýrra
nágranna þeina. Það er
sama hvemig þessum
deilum er velt upp. Það er
erfitt að flokka þær undir
annað en fordóma gagn-
vart þeim sem ekki em
eins og fólk er flest.
ATTA EINSTAKLINGAR
SÆKJAST EFTIR AÐ
LEIGJA HERBERGI
Til að reyna að mæla
hversu fordómafull þjóðin
er setti PRESS AN fram
lítinn spumingaleik fyrir
þátttakendur í skoðana-
könnun sem Skáfs gerði
fyrir blaðið. Þátttakendur
vom beðnir að ímynda sér
að þeir þyrftu að leigja frá
sér eitt herbergi. Síðan
vom þeir beðnir að velja
tvo úr umsækjendahópi
PRESSUNNAR sem þeir
vildu helst leigja og tvo
sem þeir væm síst tilbúnir
að leigja herbergið.
Hinir ímynduðu um-
sækjendur um herbergið
vom eftirtaldir:
Arabískur
námsmaður
Kóiumbískur
listamaður
Einstæð móðir
með bam
Þeldökkur
námsmaður frá Afríku
Víetnamskur
flóttamaður .
Vertíðarsjómaður
Þroskaheftur
einstaklingur
Thaílensk
þjónustustúlka
Þar sem flóra fordómanna
er fjölskrúðug vantar að sjálf-
sögðu í þessa upptalningu full-
trúa margra minnihlutahópa

Pjonustus i
Thailandi naut mestra vin-
sælda af útlendingunum.
21,6 prósent töldu hana
æskilegan leigjanda en 18
prósent vildu siöur leigja
henni.
sem hafa orðið fyrir barðinu á
fordómum. Það var hins
vegar ekki hægt að
þreyta þátttakendur í
könnunninni með upp-
talningu á tugum ef ekki
hundruðum minnihluta-
hópa.
En í umsækjendahópi
PRESSUNNAR voru
fulltrúar nokkurra þess-
ara hópa. Þar vom fimm
útlendingar; arabi, svart-
ur Afríkubúi, Suður-
Ameríkani, Víetnami og
thaílensk kona. Hún var
eini útlendingurinn sem
var kyngreindur. Hinir
gátu verið af hvoru kyn-
inu sem var. Enginn
útlendinganna virtist vera
vel fjáður. Þeir tilheyrðu
allir stéttum sem eru
frekar frægar fyrir blank-
heit en auðæfi.
I hópnum voru þrír
Islendingar; vertíðarsjó-
maður, einstæð móðir og
þroskaheftur einstakl-
ingur. Sjálfsagt hafa flest-
ir þátttakenda talið sjó-
manninn karlkyns.
Einstæða móðirin var að
sjálfsögðu kona en kyn
þroskahefta einstaklings-
ins var á huldu.
THAILENSKA
ÞJÓNUSTUSTÚLKAN
TEKIN FRAMYFIR
ÞANN ÞROSKAHEFTA
Eins og áður sagði vom
þátttakendur beðnir
að nefna tvo úr
þessum hópi sem þeir
vildu helst leigja herbergi
sem þeir hefðu til
umráða. Ekki var gerður
greinarmunur á hvom
leigjandann þeir nefndu á
undan.
Það er skemmst fra því
að segja að tveir Islend-
inganna, einstæða móð-
irin og vertíðarsjómað-
urinn, vom langoflast
nefnd.
Alls bauð 71 prósent
þátttakenda einstæðu
móðurinni herbergið.
Vertíðarsjómaðurinn fékk
samskonar boð frá 54,6
prósentum þátttakenda.
Þriðji Islendingurinn,
þroskahefti einstakling-
------ urinn, kom ekki næstur
heldur thaílenska
þjónustustúlkan. 21,6 prósent
þátttakenda voru tilbúin að
leigja henni herbergi. Þroska-
hefti einstaklingurinn fékk
hins vegar tilboð frá 15
prósentum þátttakenda.
Það voru fimm sinnum
fleiri tilbúnir að leigja
einstæðu móðurinni en
þeim þroskahefta.
A eftir honum komu
síðan útlendingamir,
aðrir en thaílenska
stúlkan. Flestir vildu
leigja kólumbíska lista-
manninumen 13,2
prósent þátttakenda
nefndu hann til sögun-
nar. 11,6 prósent vildu
bjóða þeldökka náms-
manninum frá Afríku
herbergi og 7,2 prósent
vildu leigja víetnamska
flóttamanninum.
Aðeins 5,6 prósent
nefndu arabíska náms-
manninn sem annan
kostinn af tveimur.
Einstæða móðirin gat þannig
valið úr rúmlega tólf her-
bergjum áður en arabanum
stóð eitt til boða.
100 EINSTÆÐAR MÆÐUR
í HÚS EN 419 ÚTLENDIN-
GAR Á GÖTUNNI
Við skulum nú búa til dæmi
úr daglega lífinu byggt á jsessum
niðurstöðum. Segjum sem svo
að lOOeinstæðarmæður, 100
vertíðarsjómenn, lOOþroska-
heftirog lOOafhverjumhinna
hópanna fari út á
leigumarkaðinn.
Þessi átta hundrað sækja um
öll herbergi sem auglýst eru.
Hver húseigandi fær því að velja
úr hugsanlegum leigjendum úr
öllum þeim flokkum sem
PRESSAN bauð þátttakendun-
um í skoðanakönnuninni upp á
og hver þeirra hefur tvö
herbergi til umráða.
Þegar allar 100 einstæðu
mæðumar væru búnar að leigja
sér herbergi væra 519 af
þessum 800 manna hópi enn án
húsnæðis. Þar af væra 23
vertíðarsjómenn, 70 thaílenskar
þjónustustúlkur, 79 þroska-
heftir, 81 listamaður frá
Kólumbíu, 84 þeldökkir náms-
menn frá Afríku, 90 flóttamenn
frá Víetnam og 92 arabískir
námsmenn.
Eins og í könnuninni er það
ekki í dæminu að sami hús-
eigandi hafi leigt bæði herberg-
in sín til einstaklinga úr sama
hópnum. Ef íyrra herbergið fór
til einstæðrar móður fór næsta
herbergi til vertíðarsjómanns
eða einstaklings úr einhveijum
hinna hópanna.
Samkvæmt þessu hlýtur að
vera óhætt að segja að ákveðnir
fordómar þrífist meðal þjóðar-
innar. Það er deginum ljósara að
það er erfiðara fyrir útlendinga
að fá leigt herbergi. Og það
hjálpar ekki heldur að vera
Islendingur ef sá hinn sami
gengur ekki heill til skógar.
ISLENDINGAR VILJA SIST
AF ÖLLU LEIGJA
ARÖBUM
Eins og áður sagði vora þátt-
takendur í könnuninni jafnífamt
beðnir að svara því hverjum af
þessum átta hópum þeir vildu
síst leigja herbergi. Niðurstaðan
staðfestir fordómana enn.
Af þeim sem tóku afstöðu
nefndu 70,6 prósent arabíska
námsmanninn sem annan
tveggja sem þeir vildu síst
leigja. Ef þetta væri
íþróttakeppni væri óhætt
að segja að sigur arabans
hefði aldrei verið í hættu.
Næstur á óvinsældalist-
anum kom nefhilega
þeldökki námsmaðurinn
frá Afríku með atkvæði
fra 36,2 prósentum þátt-
takenda. Það vora því rétt
tæplega helmingi fleiri
sem nefndu arabann en
umsækjandann sem naut
næstminnstra vinsælda.
A eftir Afríkubúanum
kom flóttamaðurinn ffá
Víetnam. 22,6 prósent
þátttakenda nefhdu hann
sem óæskilegan leigjanda.
Rétt þar á eftir kom lista-
maðurinn ffá Kólumbíu
með afsvar frá 20,6
prósentum þátttakenda.
Næstur í röðinni var
ÍSLENDI NGUM