Pressan - 02.04.1992, Blaðsíða 18

18
FIMMTUDAGUR PRESSAN 2. APRÍL 1992
M E N N
Ásmundur Stefánsson,
forseti Alþýðusambands Islands
Þingmaðurinn
sem kjósendur
höfnuðu
Tillögur til bjargar loðdýrabændum
RÍMB GREIR11,3 MILLJðNIR
IHVBIT LOSDÝRARU
Nefnd landbúnaðarráðherra leggur til að ríkið greiði af-
borganir og vexti af lánum sem ríkisábyrgðarsjóður hef-
ur gengist í ábyrgð fyrir — á sama tíma og Ríkisendur-
skoðun geldur varhug við slíku.
Níels Árni Lund, formaður nefndar um vanda loödýrarækt-
arinnar: Ríkiö taki á sig aö greiöa afborganir og vexti
loödýrabænda.
Það tók því fyrir Alþýðu-
bandalagsfólk í Reykjavík að
hafna Asmundi Stefánssyni í
efstu sæti listans. Eða fyrir
Reykvíkinga að passa sig á því
að kjósa ekki flokkinn til að
hann slysaðist inn á þing. Ég sé
ekki betur en maðurinn sé kom-
inn á kaf í að greiða atkvæði með
einhverjum málum sem fóru í
gegnum þingið stuttu eftir jól.
Hann fellir þau öll. Og sam-
„Við eigum ekki
nema tvo kosti;
að sætta okkur
við þetta tvo
mánuði á ári eða
kjósa manninn á
þing. Og við mun-
um taka fyrri
kostinn. Því þótt
þessi Ásmundur
fari þá kemur
bara einhver
annar Asmundur
í hans stað. Það
er það sorglega
fyrir Ásmund og
okkur.“
kvæmt fféttum er þungt í honum
hljóðið af því að hann fékk ekki
að greiða atkvæði í fleiri málum.
Ég er viss um að ef allaballar
hefðu leyft honum að vera ofar á
lista, og ef Reykvíkingar hefðu
viljað hann á þing, þá væri hann
núna á fullu við að semja um
kaup og kjör. Og sjálfsagt væri
hann löngu búinn að því.
Ef hann fengi að taka til máls
niðri á Alþingi og gera grein fyr-
ir atkvæði sínu þyrfti hann ekki
að gera það í lok hvers fféttatíma
þessa dagana. Þá hefði hann bara
gert það í þingsjá í janúar eins og
hinir. Og þá væri hann fyrir
löngu búinn að skrifa upp á þetta
eina og hálfa prósent sem er til
skiptanna í samningunum. Og þá
gætu fféttamennimir sagt okkur
frá þungu hljóði í einhverjum allt
öðrum mönnum en samninga-
mönnum. Kannski fiskvinnslu-
mönnum, loðnusjómönnum eða
handboltamönnum. Það væri til-
breyting.
Én allaballar höfðu ekki vit á
að velja Asmund og Reykvík-
ingar ekki vit á því að kjósa
hann. Þess vegna eiga þeir það
skilið að hlusta á Ásmund kvöld
eftir kvöld. Og Ásmundur mun
ekki gefa sig fyrr en þetta fólk
sér að sér. Hann mun mæta ár
eftir ár og greiða atkvæði í mál-
um sem aldrei hafa verið borin
undir hann. Hann mun ekki
hætta því fyrr en hann fær að fara
niður á þing.
Og það mun enginn geta kom-
ið í veg fyrir það. Ekki allaball-
arnir, ekki Reykvíkingar og ekki
fólkið úti á landi. Eins lengi og
Ásmundur vill mun hann sitja á
kontómum hjá Alþýðusamband-
inu. Hann er einn af hinum
ósnertanlegu í verkalýðshreyf-
ingunni. Þótt hann sé löngu hætt-
ur að hugsa um launaumslög
verkalýðsins þá rekur hann eng-
inn. Þess vegna mun Ásmundur
halda áfram að halda vöku fyrir
sáttasemjara með löngum tölum
um álit sitt á vöxtum og ríkisfjár-
málum og flytja okkur hinum út-
drátt í ellefúfféttum.
Við eigum ekki nema tvo
kosti; að sætta okkur við þetta
tvo mánuði á ári eða kjósa mann-
inn á þing. Og við munum taka
fyrri kostinn. Því þótt þessi Ás-
mundur fari þá kemur bara ein-
hver annar Ásmundur í hans
stað. Það er það sorglega fyrir
Ásmund og okkur.______________
Ás
Fari ríkisstjómin að tillögum
nefndar landbúnaðairáðherra um
vanda loðdýraræktar þarf ríkis-
sjóður að taka að sér að greiða
afborganir og vexti af lánum loð-
dýrabænda upp á 30 til 40 millj-
ónir króna á ári næstu árin, alls
460 milljónir. Þá verður ríkis-
sjóði og Framleiðnisjóði gert að
greiða niður fóður upp á 75
milljónir á ári í tvö ár og greiða
afurðalánavexti bændanna upp á
22 milljónir til viðbótar. Hreinn
viðbótarstyrkur til greinarinnar
yrði þá um 130 milljónir á ári
næstu árin.
Auk þess er lagt til að afúrða-
lán verði hækkuð, vextir þeirra
hins vegar Iækkaðir og að sveit-
arfélög aflétti fasteignagjöldum
og annarri skattheimtu af loð-
dýrabændum og fóðurstöðvum
næstu 5 árin.
Einhver viðamesta tillaga
nefndarinnar er að Ríkisábyrgð-
arsjóður aflétti veðtryggingum
vegna skuldbreytingarlána loð-
dýrabænda og ríkissjóður taki
jafnframt að sér að greiða af-
borganir og vexti af lánunum.
Þessi tillaga er athyglisverð í
ljósi þess að ríkisábyrgðin var
hluti af björgunaraðgerðum, er
náðu til 60 prósenta lána greinar-
innar.
Samkvæmt þessum tillögum
á ríkið að taka þetta alfarið á sig.
í greinargerð nefndarinnar kem-
ur skýrt fram að bændur hafi
kappkostað að greiða af þeim 40
prósenta hluta lánanna sem þeir
ábyrgðust sjálfír eða vinir og
vandamenn. Þeir hafa hins vegar
Samkvæmt nýjustu kostnaðar-
tölum er reiknað með að Ráðhús
Reykjavfkur muni hafa kostað
3.200 milljónir króna þegar húsið
verður vígt eftir tvær vikur. Ráð-
húsið átti samkvæmt fyrstu áætl-
unum, frá því um haustið 1987,
að kosta 1.400 milljónir króna á
núverandi verðlagi.
I janúar 1988 var talan lag-
færð upp í liðlega 1.900 milljón-
ir. Ári síðar var talan komin upp í
2.350 milljónir króna, hún fór
upp í 2.950 milljónir í september
1991. í janúar sl. var tölunni
3.090 milljónum slegið fram.
Heildarkostnaðurinn stefnir
nú í 3,2 milljarða. Er það 1,8
milljarða eða tæplega 130 pró-
senta hækkun frá upprunalegri
áætlun. Jafnvel þótt miðað væri
við endurskoðaða áætlun frá júlí
1988 er bakreikningurinn gríðar-
legur: 1,3 milljarðar og 70 pró-
senta umframkeyrsla.
í minnisblaði sem Stefán Her-
mannsson aðstoðarborgarverk-
ekki greitt það sem ríkisábyrgð
er fyrir, enda „hafa loðdýra-
bændur aUtaf litið svo á að með
ríkisábyrgðinni væri ríkið að
yfirtaka þann hluta skulda
ffæðingur hefur lagt fyrir borgar-
ráð kemur fram að kostnaðar-
aukningin ffá áætlunum síðla á
þeirra“.
Nefndin leggur til að þetta
verði í raun viðurkennt og ríkið
greiði aUs 460 núlljónir króna til
árs 2005, að jafnaði 30 til 40
síðasta ári stafi fýrst og ffemst af
því að magntölur hafi þá ekki
legið fyrir, en að aukakostnaður
milljónir króna á ári. Tillagan er
athyglisverð fyrir þær sakir að
Ríkisendurskoðun geldur var-
hug við því að þetta verði gert,
slíkt sé óheimilt nema á grund-
veUi ítrekaðra og árangurslausra
innheimtutilrauna.
Um leið leggur nefndin til að
Stofnlánadeild landbúnaðarins
afskrifi samsvarandi upphæð
eða 460 milljónir króna, en
deildin á útistandandi um 1.700
milljónir vegna greinarinnar. Sé
horft ffamhjá afskrifitum deUdar-
innar fela tillögur nefhdarinnar í
sér útgjöld ríkissjóðs og Fram-
leiðnisjóðs upp á um 130 millj-
ónir króna á ári næstu tvö árin að
minnsta kosti. í landinu eru nú
um 39 þúsund læður og nemur
styrkur þessi því um 3.300 krón-
um á læðu. Hins vegar er 101
loðdýrabú starfrækt og nemur
styrkurinn því um 1,3 mUljónum
króna á hvert bú.
Auk lána og styrkja ffá ríkis-
sjóði, Stofnlánadeild og Fram-
leiðnisjóði má geta þess að
Byggðastofnun gaf loðdýra-
bændum og fóðurstöðvum 110
milljónir króna á síðasta ári og
Bjargráðasjóður veitti loðdýra-
bændum beint og í gegnum ríkið
aðrar 100 milljónir 1988 til
1991.
Meginniðurstöður nefndar-
innar em annars að loðdýrarækt
sé komin í þrot og geti ekki stað-
ið undir afborgunum og vöxtum
af þeim að óbreyttu. Varðandi
skuldbreytingarlán með ábyrgð
Ríkisábyrgðarsjóðs em veð
ófullnægjandi og lidar sem engar
líkur á að lánin fáist greidd.
Varðandi björgunaraðgerðir er
almennt vísað tU hinnar opmbem
hvatningar um nýsköpun og
nauðsyn samdráttar í hefð-
bundnum greinum landbúnaðar.
Fríörík Þór Guömundsson
vegna hraða verksins hafi verið
óvemlegur,__________________
Friörík Þór Guömundsson
Enn hækkar kostnaðurinn við Ráðhúsið
Bakreiningurinn
kominní 1.800 milljónir
Árið 1987 var áætlað út frá kostnaðinum við hvern fermetra í framhaldsskólabyggingum og
sagt að Ráðhúsið myndi kosta 1.400 milljónir á núverandi verölagi. Talan er nú komin upp í
3.200 milljónir.