Pressan - 30.04.1992, Blaðsíða 20

20
FIMMTUDAGUR PRESSAN 30. APRÍL 1992
L
PRESSAN
Útgefandi
Blaðhf.
Ritstjórí
Gunnar Smári Egilsson
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar:
Hverfisgötu 8-10, sími 62 13 13
Faxnúmer: 627019
Eftir lokun skiptiborðs:
Ritstjóm 62 13 91, dreifmg 62 13 95 (60 10 54),
tæknideild 62 00 55, slúðurlína 62 13 73.
Áskriftargjald
700 kr. á mánuði ef greitt er með
VISA/EURO/SAMKORT
en 750 kr. á mánuði annars.
Ríkisstjórnin
eins árs
Ríkisstjóm Davíðs Oddssonar er eins árs í dag. Ef ein-
hverjir hafa bundið vonir við breytta tíð undir hennar
stjóm hlýtur að hafa slaknað á þeim væntingum. Jafnvel
þeir, sem hafa beðið í tuttugu ár eftir því að geta lifað hér
og starfað án þess að Framsóknarflokkurinn væri í stjóm,
eiga sjálfsagt erfitt með að greina muninn.
Þrátt fyrir háværar kvartanir stjómarandstöðunnar á
þingi og ýmissa hagsmunahópa liggja fá stór verk eftir
þetta fyrsta ár stjómarinnar. Ástæðan íyrir fyrirferð nokk-
urra mála ríkisstjómarinnar í almennri umræðu liggur
ffemur í því að stjómin hefur látið hjá líða að kynna þau
fyrirffam eða vinna þeim fylgi heldur dembir þeim ffam
eins og sá sem vill láta aðra taka eftir valdi sínu. Með
þessu verklagi er ríkisstjóminni einkar lagið að fá þingið
og þjóðina upp á móti sér.
Fæst þessara mála, sem mestur hávaðinn hefur verið út
af, bera þess hins vegar merki að kúrsinum hafi verið snú-
ið. Ríkisstjómin hefur staðið fyrir nokkrum niðurskurði
hjá ríkinu, enda var henni nauðugur einn kostur. Hún hef-
ur líka gefið út yfirlýsingar um að búið sé að loka nokkr-
um styrktarsjóðum ríkisins. Það telst varla stóraffek, þar
sem rekstri þessara sjóða var sjálfhætt. Þeir vom einfald-
lega uppumir.
Eins og fyrri ríkisstjómir hefur þessi látið nokkur af
stærstu málum þjóðarinnar danka án þess að gera tilraun
til að vinna eftir ákveðinni stefnu. Þannig er um kvóta- og
sjávarútvegsmál. Þannig er um byggða- og landbúnaðar-
mál. Þannig er um flest mál sem skipta þjóðina raunveru-
lega máli.
Sumir ráðherranna hafa klárar skoðanir á þessum mál-
um. Þeir virðast hins vegar hvorki hafa í sér dug né nennu
til að vinna þessum skoðunum sínum það fylgi sem þarf til
að hrinda þeim í framkvæmd. Þeir skreyta sig með þeim í
viðtölum en semja sig svo í gegnum hagsmunagæsluna
niðri á þingi. Niðurstaðan verður sem fyrr einhver óskapn-
aður sem flestir geta sætt sig við en gagnast engum.
Þannig virðast ráðherramir ffekar líta á stjómmálin sem
lífsstíl en starf. Þótt þeir hafi örlitlu meira vald en óbreyttir
þingmenn stjómarandstöðunnar eru þeir í raun í sama
leiknum og endanlega hefur gengið fram af þjóðinni í vet-
ur. Sú vitleysaöll sem hefur viðgengist íþinghúsinu hlýtur
að skrifast að stómm hluta á reikning ríkisstjómarinnar.
Á meðan ráðherrar stjómarinnar nota helst vald sitt til
að koma félögum og vinum í betri störf er eins árs affnæli
hennar ekki mikil tímamót. Ekki nema fyrir ráðherrana
sjálfa, fjölskyldur þeirra og vini.
V I K A N
ÞETTA GÆTIORÐIÐ
SPENNANDISUMAR
Þegar ein vika er liðin af
sumrí bendir allt til þess að
þetta geti orðið eitt mest spenn-
andi sumar sem okkur hefur
verið boðið upp á hingað til. Það
er ekki bara Júróvisjón í næsta
mánuði og síðan Evrópumótið í
fótbolta og síðan Ólympíuleik-
arnir heldur fáum við líka sum-
arþing og meira að segja líka
flokksþing krata. Svo er víst
enn einhver möguleiki á for-
setakosningum — eða hvað?
Og ef stjómarandstaðan á þingi
mætti ráða fengjum við líka
þjóðaratkvæðagreiðslu um
EES-samninginn. Það hefur
sannað sig á B-keppnum í hand-
bolta að maður þarf ekki að
hafa vit á þeirri íþróttagrein til að
skemmta sér konunglega yfir
keppninni. Það sama gæti orðið
upp á teningnum varðandi
EES. Þótt þjóðin hafi margsinn-
is lýst því yfir að hún hafi ekki
hugmynd um hvað þeir stafir
tákna þá getur hún ábyggilega
skemmt sér ef það verður keppt í
þeim. Kosninganætur em alltaf
skemmtilegar — svo framarlega
sem Jón Oskar Sólnes, Guð-
mundur Einarsson og Ólafur
Harðarson em ekki með.
VIÐSKIPTASKÚBB
VIKUNNAR
Heiðurinn af því á Ólafur
Ragnarsspn, bókaútgefandi í
Vöku-Helgafelli. Hann fékk
nafna sinn G. Einarsson til að
samþykkja að greiða vinnings-
upphæðina í bókmenntaverð-
launum Halldórs Laxness —
sjálfsagt gegn því að Ólafur G.
héldi ræðuna. Olafur í Vöku fær
síðan útgáfuréttinn að bókinni
sem vinnur og líklega öðmm
bókum úr keppninni sem hann
hefur lyst á að gefa út. í það
minnsta fær hann að lesa þær á
undan öðmm útgefendum. Og
það er enn eitt sem er sniðugt
hjá Ólafi í Vöku. Aðeins óút-
gefnar bækur taka þátt og
keppnin fer fram að hausti. Ef
verðlaunin em vegleg munu
sjáifsagt margir rithöfundar
freista þess að senda stnar bækur
í keppnina. Aðrir bókaútgefend-
ur mega því búast við að fá þær
bækur sem Ólafúr vill ekki ein-
hvem tímann um mánaðamótin
september/október. Ef þeim
HVERS VEGNA
Kemur aldrei góðœri
þrátt fyrir allan
stöðugleikann?
Þórólfur Matthíasson lektor svarar
„Svarið er mjög einfalt. Með
stöðugleika hafa menn hér íyrst
og fremst átt við stöðugleika í
verðlags-, gengis- og kaup-
gjaldamálum. Þetta em verð-
stærðir. Góðæri á hins vegar við
hvort raunvemleg framleiðsla sé
að aukast, það er að segja hvort
magn framleiðslunnar sé að auk-
ast. Skortur á stöðugleika áður
íyrr kom til af því að menn vom
að skrökva að sjálfum sér hvað
varðar magn þeirra gæða sem
þeir héldu að yrði til skiptanna,
það er að segja í kjarasamning-
um. Til dæmis létu menn eins og
framleiðsla þjóðarbúsins myndi
ef til vill aukast um 10, 20 eða
30 prósent þegar raunin varð
miklu minni.
Nú hafa menn leitt rök að því
að erfitt sé fyrir fyrirtæki og ein-
staklinga að gera áætlanir ef
verðlag er á fleygiferð. Slíkt
ástand geti til dæmis kallað á
fjárfestingarmistök. Menn segja
því sem svo að það geti verið
skaplegt fyrir hagvöxt, og þar
með velmegunarþróun, ef búið
er lengi við mikla og breytilega
verðbólgu. Stöðugleiki í verð-
lagsmálum er þannig ein af for-
sendum hagvaxtar og góðæris
segja menn.
En þá kemur að því hvers
vegna hagvöxturinn lætur bíða
eftir sér. Stöðugleiki í verðlags-
málum er aðeins ein forsendan
fyrir bættum hagvexti. En marg-
ar aðrar forsendur þarf að upp-
fylla. Til dæmis þarf uppbygg-
ing atvinnulífsins að vera með
þeim hætti að hún örvi ijárfest-
ingu í arðbærum verkefnum.
Það hafa verið færð að því rök
að staða sjávarútvegsins (ókeyp-
is aðgangur að auðlindum hafs-
ins) skekki stoðir atvinnulífsins
og komi í veg fyrir eðlilega upp-
byggingu iðnaðar- og þjónustu-
greina. Landbúnaður býr við
innflutningsvemd og í skjóli
hennar er haldið uppi óarðbærri
framleiðslu. Væru framleiðsu-
fjármunir fluttir úr landbúnaði
yfir í iðnaðar- og þjónustugrein-
ar gæti það gefið aukna þjóðar-
framleiðslu. Önnur forsenda
sem við höfum ekki hugað nógu
vel að er menntun og samseming
hennar. Nýlega hafa verið settar
fram tölur sem benda til þess að
við séum að dragast nokkuð aft-
tekst að koma þeim út fyrir jólin
eru þeir góðir.
Annars má búast við að þeir
hjá Máli & menningu labbi nið-
ur í menntamálaráðuneyti og
heimti samskonar vinningsupp>-
hæð í bókmenntakeppni Þór-
bergs Þórðarsonar. Ölafur G.
hefur að minnsta kosti gefið tón-
inn um stuðning sinn við einka-
fyrirtæki í bókaútgáfú.
FJÖLSKYLDUR
VIKUNNAR
Þann titil bera Gunnar Kvar-
an, forstöðumaður Kjaravals-
staða, eiginkona og tvö böm. Af-
steypa af þeim er á sýningu
Yoko Ono í New York undir
nafninu Tegund í útrýmingar-
hættu. Og þennan titil bera líka
IUugi, Elísabet, Unnur og_
Hrafn Jökulsbörn. Systkinin
fengu öll styrk úr rithöfunda-
sjóði. Hvert um sig rúmar 200
þúsund krónur.
yy Stöðugleiki í
verðlagsmálum
er aðeins ein for-
sendan fyrir bætt-
um hagvexti.
Margar aðrar for-
sendur þarf að
uppfylla. u
ur úr nágrannaþjóðunt hvað
menntun varðar. Þetta gæti orðið
til jaess að slæva hagvöxt í fram-
tíðinni.
Það er afar brýnt að hugað sé
að öllum þessu forsendum hag-
vaxtar. Byggð á þessu skeri hlýt-
ur að leggjast af ef þegnum
landsins verða ekki sköpuð sam-
bærileg lífsskilyrði og gildir um
þegna nálægra landa.“
fhví£sml£sa y i4 us/\ e ^samvíR'
I bbo ÉG OAÞÍON p. Á
HiAPLÍFMiAÍ AÍ-Í.TAF ShN> BAkTjAíí
urf HiHdrf JlóRA
HöfJplAAÓ VÍD AÐ
UGGÍ í& R.EDDAÐÍ ÞeF /Vú ?NN '
't\ PgESSKfíA f DEM «r Mu VER&iAR
Þút AÐ GeÞtft oKKuR PoTirfípw «Æt;
f A6LTf Pí-AriCAN'NiA Í Þ£iR /
SEGja AÐ Vie> Fé'FMM MVAiit)
hépÝGflZft t*£öAR \!ÍÞ VíRMM ' SVrífrJ
■“ VApC f Ti/AÍP^ty—*
ÍNfríVt BAMÞAiAGIÐ''
gMÞwRieRiSrAÍAíJA HFiMi cR haIaJÍRN'WíiaI
íoRtSRA £í>‘mSÍM FPÁ HþFAi/aiu/a...
ViÞ VafWv BAR/ A fKMpi f
, FPfPfPlAÍ.A&NiNGAp.&saAMNl‘
1 ÞA K&MI40. VeÁP FAÁ EiSTCMDÍ
oo Vi-p ASAleA-Oip. AP V/ep-A-
PeMÍNÓAijiÁh'E ÞxbFiAÞÝfQJlMR
06 Bt-iAlDFML/JR
“ÍH í-ÍKA a rtflMSk
HiAPUFiHiA! AUTftV sAfV BAkTjftíW
MAKKiÐ o& SriltihJ&iN Sbr^iA
fÍMlBRuDiA PiPÞÓMATAANiA AÞ
RFFla UM /AFMWiMtrAA-TeMGSt.