Pressan - 11.06.1992, Blaðsíða 34

34
FIMMTUDAGUR PRESSAN ll.JÚNÍ 1992
íslenskar kvikmyndir
pressan
fékk til liðs við sig hóp
kvikmyndagerðarmanna,
gagnrýnenda og áhuga-
fólks um kvikmyndir til
að velja bestu og verstu
íslensku bíómyndirnar.
Börn náttú runnar eftir Fríðrík Þór Friðriksson er besta ís-
lenska kvikmyndin að áliti dómnefiidar sem PRESSAN fékk
til liðs við sig til að skera úr um hveijar væru bestu og verstu
leiknu íslensku bíómyndimar. Börn náttúrunnar sigraði með
miklum yfirburðum og reyndar voru tvær myndir í nokkrum
sérflokki, hún og Hrafninn flýgur eftir Hrafn Gunnlaugsson.
Hrafh er líka höfundur Hvíta víkingsins, sem fékk langflestar
tilnefhingar í flokki lélegustu myndanna. Athyglisverður hlýt-
ur að teljast árangur Kristínar Jóhannesdóttur, en mynd henn-
ar, Á hjara veraldar, er í svipuðu sæti á listunum yfir bestu og
verstu myndir.
Dómnefndarmenn slógu ýmsa vamagla. Nokkrir töldu að
besta mynd sem íslenskur leikstjóri hefur gert væri alls ekki á
listanum, Annar dans eftir Lárus Ými Óskarsson, en hana
gerði hann í Svíþjóð, á sænsku og telst því til sænskra kvik-
mynda. Margir áttu í erfiðleikum með að nefha fimm góðar
myndir, en varð ekki skotaskuld úr að nefna fleiri en fimm
slæmar. Um þær sagði einn dómnefhdarmaður: „Þetta em þær
myndir sem hvað verst var að horfa á, halda illa athygli, sund-
urlausar og alls ekki minnisstæðar. Svo er stór hópur mynda
sem mér er nákvæmlega sama um, sem er eiginlega verra.“
Annar dómnefhdarmaður sagði vandann vera þann að allar ís-
lenskar kvikmyndir væm í raun meðalmyndir. Og enn annar
sagði ífáleitt að íslenska kvikmyndavorinu væri lokið, hvemig
mætti það vera þegar kvikmyndagerðin hér væri rétt að útskrif-
ast úr bamaskólanum.
Flestallar íslenskar kvikmyndir hlutu tilnefhingu, fleiri þó í
flokki slæmra mynda en góðra. Þegar upp er staðið var ekki
nema ein leikin íslensk kvikmynd ffá síðari ámm sem enginn
lét getið, hvorki að góðu né slæmu. Það var Punktur, punkt-
ur, komma, strik eftir Þorstein Jónsson. Það hlýtur að teljast
allsérstæður árangur.
BESTU MYNDIRNAR
BÖRN NÁTTÚRUNNAR
Friðrik Þór Friöriksson, 1991
„Mesta kvikmynd íslendinga að því leyti
að loksins fær hið sjónræna að leika lausum
hala. I fyrsta sinn sem íslendingar losa sig úr
viðjurn hinnar epísku frásagnar."
„Örlar ekki á sýndarmennsku, einlæg og
hlý.“
„Manneskjuleg mynd, einfalt spil sem
gengur upp.“
„Heiðarleg saga, sögð á látlausan og til-
gerðarlausan hátt. Ein af örfáum íslenskum
kvikmyndum sem er gerð af ekta tilfinningu
og næmni fyrir alvöm efni.“
, fer lengst mynda á einlægninni."
„Falleg, einföld saga, sveipuð léttri dulúð.
Jafnvægi milli myndmáls, texta og tónlistar."
„Einstaklega vel heppnuð mynd í alla
staði, og á eflaust eítir að standa fyrir sínu
eftir tuttugu ár.“
„Fallegur, einfaldur og djúpristur mynd-
skáldskapur um kveðjustund gamla Islands."
,Mynd sem sannar að það sem er nógu
gott fýrir íslendinga er nógu gott fyrir aðra,
eða með öðrum orðum að þjóðleg list getur
líka verið alþjóðleg."
, AHs ekki gallalaus, en heilsteypt og vinn-
ur á undir restina.“
HRAFNTNNFLÝGUR
Hrafn Gunnlaugsson, 1984
„Vel gerð mynd þótt sagan sé ekki meira
en nett smásaga, en myndmálið er gott og
frásagnarmátinn skemmtilegur.“
„I raun eina stórmyndin og hæst á henni
risið útlitslega séð.“
„Eina íslenska stórmyndin, ótrúlegur
memaður lagður í búninga og sviðsmynd.
Kemst upp með allt spaghettívestraívafið."
„Ég taldi myndina vera tímamótaverk á
sínum tíma og upphaf einhvers, sem svo
reyndar aldrei varð.“
,Enn sú besta. Sterk mynd.“
„Mikið stolið og stælt, en gert með tilþrif-
um.“
,Eina mynd Hrafhs sem eitthvað er varið
í. Skemmtilega ósmekklega farið með ís-
lendingasögumar."
,J4orðri Hrafhs er eftiröpun af spaghetti-
vestra, en býsna traustur sem slíkur.“
„Víkingarómantík með algildum skírskot-
unum. Skemmtilega blóðug."
, jslenskum kvikmyndaleikstjóra tókst að
láta hlutina ganga upp svo félli að því hefð-
bundna sniði hasarmyndaformúlunnar sem
áhorfendur krefiast um allan heim.“
MEÐ ALLTÁHREINU
Ágúst Guðmundsson, 1982
, J>ótt húmorinn hafi ekki elst vel, var þetta
á sínum tíma eitt það fyndnasta sem sést
hafði og fólk hló með iljunum"
„Best heppnaða skemmtimynd sem ís-
lendingar hafa búið til. íslensk fyndni, ágæt-
ur leikur og skemmtileg tónlist."
„Besta íslenska gamanmyndin."
„Gamanmynd sem hefur þann kost að
vera vemlega fyndin.“
„ísiensk fyndni og íslensk tónlist eins og
hún gerist hallærislegust og best.“
„Bráðfjörugur poppgamanleikur sem
gengur upp efhislega, tónlistarlega, leiklega
og kvikmyndalega."
„Bráðfyndin mynd sem gerir grín að sjálfri
sér og áhorfendanum í góðu.“
„Eina íslenska satíran sem með vitleysu
sinni náði upp smáhúmor."
MAGNÚS
Þráinn Bertelsson, 1989
„Hún er jarðbundin á mjög sannfærandi
hátt, tileinkaði sér eðlilegt mál og saklaust og
seytlaðist inn.“
,Einfalt spil á strengi sem við öll þekkjum,
ekki endilega djúpa en eðlilega. Einlægni í
handriti og sögu.“
„Besta handritið í íslenskri kvikmynd.
Kómískt drama sem skopast að dauðanum í
ljúfsárri frásögn.“
,JEinhverra hluta vegna er þetta ekki leið-
inleg mynd og sýnir að Þráinn, þrátt fýrir
seinni lífs-myndimar, er óvitlaus kvik-
myndagerðarmaður.“
,Einlæg mynd um hversdagslega hluti. Og
ekki skorti húmorinn hjá Þráni.“
LANDOGSYNTR
Ágúst Guðmundsson, 1980
,Eina epíska kvikmyndin íslenska. Hinum
miklu þjóðflumingum frá bændaþjóðfélagi
til borgar lýst á einfaldan og tilfinninganæm-
an hátt. Óhemjugóð kvikmyndagerð eftir ís-
lenskri skáldsögu.“
,Ealleg mynd, vel leikin og fagmannleg.
Gústi hefur ekki gert annað eins síðan.“
„Myndin sem ruddi brautina, gölluð en
ljóðræn og heiðarleg."
SKYTTURNAR
Friðrik Þór Friðriksson, 1987
„Frábær stemmingsmynd með ógleyman-
legu atriði — Cohen- raulinu."
„Minnisstæð harmsaga. Friðrik hefur
þessa einlægni sem annars virðist skorta í ís-
lenskum kvikmyndum."
„Brokkgeng en oft tilþrifamikil og eftir-
minnileg vegamynd um afvelta sjóara á
þurru landi.“
„Hnyttin og vel heppnuð „road-movie“,
þrátt fýrir slakan leik á köflum.“
ÁHJARAVERALDAR
Kristín Jóhannesdóttir, 1983
, J^yrsta myndin sem hafði inntak og djúpa
persónulega túlkun."
, J-jóðræn upplifun, þar sem myndmálið er
í öndvegi."
„Þessi kvikmynd er eitt stórt Ijóð, með
öðrum orðum heill ljóðabálkur. Eins og
venja er með mikil skáldverk þarf njótandinn
að hafa mikið fýrir því að meðtaka verkið, en
fær fýrirhöfnina marglaunaða."
RYÐ
Lárus Ýmir Óskarsson, 1990
,Júms Ýmir kann að segja sögu í kvik-
mynd. Vel útfærð.“
„Vönduð myndræn smíð, þótt ýmislegt
megi ftnna að henni.“
„Tiltölulega hrein og bein, án verulegra
galla.“
,Ágæt, þótt ekki nái hún leikritinu."
HÚSIÐ
Egill Eðvarðsson, 1983
„Góður þriller, þótt finna megi fyrir-
mynd.“
„Framvindan, uppbygging sögunnar,
heppnaðist. Best lýsta og tekna kvikmynd-
in.“
„Skemmtileg flétta milli tímaskeiða, ágæt-
is spennumynd."
KRISTNIHAI iD
UNDIR JOKLI
Guðný Halldórsdóttir, 1989
„Mjög vel heppnuð útfærsla á bók Hall-
dórs sem nær kímninni og dulúðinni, en
stendur eftir sem sjálfstætt verk.“
„Nett mynd með fallega áferð.“
„Virðingarverð og að mörgu leyti vel
heppnuð kvikmyndaútgáfa af einni fýndn-
ustu skáldsögu okkar tíma.“