Pressan - 09.07.1992, Blaðsíða 21

FIMMTUDAGUR PRESSAN 9. JÚLÍ 1992
21
E R L E N T
Þegar Unterwe-
ger slapp úrfang-
elsinu barst hann
á eins og spjátr-
ungur, kom fram í
ótal sjónvarps-
viðtöium og lét
taka af sér mynd-
ir, vöðvastæltum
og tattóveruðum.
Núorðið er hann ekki kallaður
annað en ,Jack kyrkjari" í dag-
blöðunum í Vínarborg. En það
er ekki langt síðan hann var ljúf-
Iingur menningarvitanna í borg-
inni, sem nú eru heldur skömm-
ustulegir. Hann hafði reyndar
orðið uppvís af því að myrða
konu og var dærndur fyrir það í
ævilangt fangelsi 1976. En í
fangelsinu skrifaði hann nokkrar
bækur og eina skáldsögu sem
náði talsverðri hylli; bókina kall-
aði hann Hreinsunareldurinn
eða ferðalag ífangelsi. Farin var
mikil herferð ti! að fá Jack Unt-
erweger lausan, rétt eins og þeg-
ar franskir menningarvitar börð-
ust fyrir frelsi Jean Genets fyrir
40 árum og Norman Mailer fyrir
frelsi morðingjans Jack Henry
Abbotts fyrir einum tíu árum.
Báðir höfðu þeir skrifað bækur í
tukthúsinu; Genet braut aldrei af
sér framar, Abbott lagði strax út
á glæpabrautina aftur.
Unterweger gekk hnarreistur
út úr fangelsinu í maí 1990. Hon-
um var mikið hampað og vel-
gengni hans var dæmalaus.
Hann seldi kvikmyndaréttinn að
bókinni sinni fyrir einar 8 millj-
ónir íslenskra króna. Leikhúsin
sýndu eftir hann verk sem fjöll-
uðu um lífið bak við múrana.
Hann veitti ótal viðtöl og var eft-
irsóttur í sjónvarpi. Hann var tal-
inn fyrirtaks dæmi um það
hvemig glæpamaður gæti aðlag-
ast samfélaginu — ef hann að-
eins fengi tækifæri til. Hann bað-
aði sig í frægðinni. Hann lé' taka
af sér myndir, tattóveruðum og
vöðvastæltum. Hann var alltaf
óaðfinnanlega klæddur, en þó
dálítið spjáUungslegur, í dýrum
jakkafötum og litríkum silki-
skyrtum. Hann keyrði um í
sportbíl og á númeraplötunni
stóð,JACKl“.
I sléttu og felldu andliti hans
mátti þó oft greina þreytumerki
eftir langar nætur, stundum með-
al spássíufólks og — vændis-
kvenna. Því Unterweger virðist
aldrei hafa getað staðist heim
vændiskvennanna, áður en hann
var fyrst handtekinn fyrir morð
hafði hann þegar verið ákærður
fyrir að hafa misþyrmt vændis-
konum.
VÆNDISKONUR FINN-
AST MYRTAR
Þetta er umhverfi sem hann
þekkir ffá bemsku. Unterweger
fæddist 1950,sonurausturrískrar
vændiskonu og bandarísks her-
ntanns sem hann hitti aldrei. Afi
hans sem var drykkjusjúkur ól
drenginn upp með aðstoð
frænku, sem einnig var vændis-
kona. Á unglingsárum varð hann
melludólgur, þjófur og ofbeldis-
maður sem skemmti sér við að
Stuð í Scala
Það er ekki seinna vænna að panta
miða í Scala-óperuna í Mílanó ef
menn hyggja á Italíuför á næsta ári,
því á fjölunum verður „stóra tenór-
atríóið", Luciano Pavarotti, Placido
Domingo og Jose Carreras. í La
Scala verða fjórar nýjar uppfærslur
auk áframhalds frá síðasta ári á
Don Giovanni eftir Mozart og Fals-
taff eftir Verdi. Pavarotti, sem ekki
hefur sungið í Scala síðastliðin fjög-
ur ár mun bæði syngja í Pagliacci
og Don Carlo, þó svo miðað við
vöxtinn ætti hann vafalaust betur
heima í Falstaff.
ganga f skrokk á fólki.
I desember 1974 læsti hann
svo Margarete Schafer, 18 ára
gamla vændiskonu, inni í bíl og
neyddi hana til að fara úr fötun-
um. Síðan misþyrmdi hann
henni og kyrkti hana með
brjóstahaldara.
Unterweger notaði æsku sína
sem efnivið í sögur sínar og
sjálfur útskýrði hann glæpinn
með svofelldunt orðum: „Á
þessu augnabliki dauðans sá ég í
anda móður mína og ég vissi að
ég yrði að drepa..
Þá tóku að finnast myrtar
vændiskonur víða í Austurríki.
Sú fyrsta nálægt Graz. Það var
Briinnhilde Masser, 39 ára, sem
var kyrkt í október 1990. Tveim-
ur mánuðum síðar fannst Heide
Hammerer kyrkt nálægt Breg-
enze. Hún var 31 árs. I mars
1991 Elfriede Schrempf, 35 ára
gömul kona, sem fannst í skógi
við Graz. Þvínæst Sabine Moitzl,
25 ára, Sylvia Zagler, 23 ára, og
Karin Eroglu-Sladky, 25 ára —
allar fundust þær kyrktar í V ínar-
skógum vorið 1991.
Af sjöundu vændiskonunni,
hinni 32 ára gömlu Reginu Prem
hefur hvorki sést tangur né tetur
síðan hún hvarf í Vínarborg í
apríl 1991.
Hann hringdi í blöðin og hélt
fram sakleysi sínu og gekk
meira að segja svo langt að
hringja í sjálfan lögreglu-
stjórann.
Lögreglan taldi einsýnt að
konumar hefðu verið myrtar af
sama manninum. Hún leitaði að
flökkumorðingja; á endanum
bárust böndin að Jack Unterwe-
ger. Hann var yfirheyrður tví-
vegis, en tókst að leggja fram
íjarvistarsannanir. Framburður
vitna var fullur af þversögnum,
lögreglunni varð lítið ágegnt.
UNTERWEGER FLÝR
MEÐ UNGRI KÆRUSTU
En þegar þriðja yfirheyrslan
blasti við tók Jack Unterweger
LÍKA MORÐ í LOS ANGE-
LES
Nú tók málið hins vegar nokk-
uð óvænta stefnu. Alþjóðalög-
reglan Interpol gerði lögregluyf-
irvöldum í Los Angeles viðvart
um að Unterweger hefði dvalið í
borginni írá 11. júní til 16. júlí
1991, eða árið áður. Þangað
hafði hann komið til að safna
efni og meðal annars fengið að
sitja í lögreglubíl sem keyrði um
skuggahverfi Los Angeles. Hon-
um hafði ekki litist betur á
ástandið en svo að hann skrifaði
að þar væm hafðar að háði og
spotti ungar konur sem leituðu
að frægð og frama, en döguðu
uppi á götunum, í fátækt, háska
og vændi.
Þegar nánar var að gáð kom-
ust lögreglan í Los Angeles að
því að líklega hafði Unterweger
lagt sitt af mörkum til þessa
ástands. Það vom einkum þrjú
tilfelli sem skáru í augu: Shann-
on Exley, 35 ára, sem fannst
myrt í runna 20. júní; Irene
Rodriguez, 33 ára, sem fannst í
austurhluta borgarinnar 30. júní;
og Peggy Jean Booth, 26 ára,
sem fannst í kjarrgróðri vestan
borgarinnar 10. júlí.
Allar vom þær vændiskonur
sem störfuðu á götum úti. Allar
vom þær kyrktar í nærfatnaði og
alltaf vom ummerkin mjög svip-
uð því sem var í morðunum í
Austurríki, svo keimlík að ólík-
legt er að um tilviljun sé að ræða.
OG í TÉKKÓSLÓVAKÍU
Unterweger sat í bandarísku
fangelsi í þrjá mánuði meðan
embættismenn þráttuðu um hvar
mál hans skyldi rannsakað.
Austurríkismenn höfðu betur og
27. maí var Jack Unterweger
framseldur til heimalandsins og
settur í fangelsi í Graz. Hann hef-
ur ekki enn verið ákærður fyrir
morðin í Los Angeles. Rann-
sóknin þar heldur áfram, en að
líkindum verður hann aldrei
dreginn fyrir dóm í Kalifomíu. 1
Austurríki segja nefnilega lög að
ekki megi framselja menn til
landa þar sem dauðarefsing er í
gildi.
Hins vegar geta Austurríkis-
menn ákært þegna landsins fyrir
glæpi sem em framdir á erlendri
gmnd. Sú regla gæti komið að
notum í enn einu morðmálinu,
því lögregluyfirvöld í Vín hafa
nú til rannsóknar mál tékkneskr-
ar vændiskonu sem var myrt í
september 1990. Þá var Unter-
weger einmitt staddur í Prag í
þeim erindagjörðum að viða að
sérefni um vændi.
Unterweger flúði til Flórída ásamt 18 ára unnustu sinni. Þar
var hann handtekinn. Stuttu síðar kom á daginn að líklega
hafði hann einnig framið morð í Bandaríkjunum.
upp á því að flýja land. Lögregl-
unni þótti að þar væri komin ær-
in vísbending um sekt Uterwe-
gers. Hneykslið hvellsprakk í
austurrísku pressunni. Unterwe-
ger hringdi í ritstjóra blaða og
hélt fram sakleysi sínu, hótaði
jafnvel að fyrirfara sér. Hann
hringdi meira að segja í lög-
reglustjórann í Vínarborg.
13. febrúar var gefin út hand-
tökuskipun í Graz og Unterwe-
ger ákærður fyrir morðið á
Brunnhilde Masser og Elfride
Schrempf. Um leið kom fram að
hann væri grunaður um að hafa
myrt hinar vændiskonumar
fimm.
Þá var Unterweger á leiðinni
til Bandaríkjanna. Hann hafði
flúið til Gossau í Sviss, þar sem
18 ára gömul unnusta hans, Bi-
anca Mrack, starfaði sem þjón-
ustustúlka meðan skólinn hennar
var í vetrarfríi. Þau keyrðu til
Parísar og keyptu sér flugmiða
til Miami. Stúlkunni fannst það
tilvalinn kostur eftir að hafa séð
„Miami Vice“ í sjónvarpinu.
Þau leigðu sér ódýra íbúð á
Miami Beach. Bianca Mrack
fékk sér vinnu sem nektardans-
mær og þénaði tæpar 5000 krón-
ur fyrsta kvöldið. Fyrir aurana
keyptu þau sér rúmdýnu. Laun
næsta kvölds sagði hún að hefðu
farið í að kaupa notaða ritvél
handa Unterweger.
Þannig lifðu þau í felum í
rúma viku eða þangað til Unter-
weger samdi við austurrískt
tímarit um að veita einkaviðtal
fyrir hálfrar milljónar króna
greiðslu. Skötuhjúin fóm íbanka
til að fá hluta upphæðarinnar fyr-
irffarn. Þar vom þau handtekin.
Unterweger var settur í fangelsi,
en unnusta hans var send aftur
heim, enda var hún ekki sökuð
um neinn glæp.
Sjálfur heldur Jack Unterwe-
ger fram sakleysi sínu. Hann
segist vera blóraböggull sem
lögreglan noti til firra sig þeim
vandræðum að sitja uppi með
óleyst morðmál. Og unnustan
hans unga, Bianca Mrack, hefur
ekki svikið lit. í viðtali við aust-
urríska blaðið Krone Zeitung
sagði hún: ,Jack er með svo fal-
legar hendur. Hann getur verið
svo blíður með höndunum sín-
um. Eg trúi ekki að hann hafi
getað notað þær til að myrða ein-
hvem.“
Menningarvitunum í Vín hef-
ur heldur betur verið núið um
nasir að þama hafi þeir aldeilis
veðjað á vitlausan hest. Þeir em
reyndar enn til sem tala máli
hans og benda á að sekt hans hafi
enn ekki verið sönnuð svo óve-
fengjandi sé. Þeir em þó fleiri
sem kunna því betur að þegja
eða afsaka sig með því að þama
hafi þeim orðið á í messunni.
Öðmm hefði kannski verið betur
treystandi til að dæma um hvort
rétt væri að sleppa honum úr
fangelsi.
Gott lifibrauð
Líklegast er ekkert starf í veröldinni
jafngott og starf Jacks Nicholsons
i myndinni Batman Returns. Flestir
muna eftir Nicholson í hlutverki Jó-
kersins í fyrri myndinni, en í þeirri
mynd steindrapst hann í lokin. í nýju
myndinni kemur persóna hans alls
ekki fyrir, hann tók engan þátt í gerð
hennar og kom ekki einu sinni á
frumsýninguna. Hins vegar kvað
starfssamningur hans frá fyrri
myndinni á um að hann fengi tiltek-
inn ágóöahlut í öllum Batman
myndum, sem gerðar yrðu. Talið er
að fyrir nýju myndina muni Nichol-
son raka inn um 1,6 milljarði ís-
lenskra króna.
Demi hneykslar
aftur
Á sínum tíma fengu margir hland
fyrir hjartað þegar leikkonan Demi
Moore birtist á forsíðu tímaritsins
Vanity Fair á Evuklæðum einum og
kasólétt eftir Bruce Willis í þokka-
bót. í ágúst geta menn búist við
meiru, því þá verður Demi aftur for-
síðustúlkan. Enn sem fyrr verður
hún nakin... og þó ekki, því lista-
maður nokkur var fenginn til þess
að mála á hana föt.
Ljúflingur
menntama
og margfaldu
Jack Unterweger er austurrískur rithöfund-
ur, 42 ára. Ungur var hann dæmdur í fang-
elsi fyrir að hafa myrt vændiskonu. í fang-
elsinu skrifaði hann bók. Hann varð eftir-
læti austurrískra menntamanna sem fengu
því framgengt að hann yrði látinn laus. Síð-
an þá er Jack Unterweger grunaður um að
hafa myrt að minnsta kosti tíu vændiskon-
ur, í Austurríki, Bandaríkjunum og Tékkó-
slóvakíu.