Pressan - 26.11.1992, Blaðsíða 6

B 6
FIMMTUDAGUR PRESSAN 26. NÓVEMBER 1992
SUMT BULL
ER GULL!
PRESSAN/JIM SMAHT
Ragnhildur Gísladóttir hefur
lengi verið ein helsta kvenpersóna
íslenska poppbransans. Það er þó
fyrst núna sem hún sendir frá sér
sólóplötu.
Verkið nefnist „Rombigy" og
Ragga var á landinu fyrir nokkr-
um vikum að kynna plötuna og
vinna við talsetningu myndarinn-
ar „Karlakórsins Heklu“ sem
Guðný Halldórsdóttir er að leggja
síðustu hönd á. Ragnhildur fer
með eitt aðalhlutverkið; leikur pí-
anóundirleikara kórsins, sænskan
sígauna sem hefur búið á íslandi í
tíu ár.
Við ætluðum að hittast á kaffi-
húsi klukkan þrjú. Ég sat og beið
og tók eftir því að verið var að taka
tvö eða þrjú viðtöl annars staðar á
kaffihúsinu. Þegar Ragga mætti
loksins fannst mér út í hött að
bæta enn einu viðtalinu við —
staðurinn þyldi það ekki. Ég dró
hana því út og í átt að bílnum
hennar. Á leiðinni hafði hún í
mörgu að snúast og virtist þekkja
hvern einasta kjaft á götunni. Hún
varð mikið að spjalla enda búin að
dvelja nokkurn tíma í London. Til
að fá frið til að taka viðtal var Ijóst
að það þyrfti að draga hana á
mannlausan stað.
f japanska smábílnum hennar
fer viðtalið í gang. Við sjáum
nokkrar dularfullar verur vafra
niður Klapparstíginn og förum í
beinu framhaldi að spjalla um
dóp.
„Ég held ég mundi aldrei þora
að taka sýru,“ segir Ragga. „Eg er
það mikið speisfyrirbæri sjálf, svo
mikið kling-klang. Ég fékk einu
sinni sveppasúpu í Vestmanna-
eyjum, af öllum stöðum. Það var
búin til heljarinnar sveppasúpa og
allt í einu urðu allir rosalega dans-
glaðir, fólk sem hafði aldrei hreyft
fót. Það var grenjandi rigning en
allir stukku í lopapeysur og döns-
uðu og dönsuðu.“
Við hættum við að taka viðtalið
í Perlunni og snúum við þegar við
sjáum alla örtröðina fyrir framan.
Ragga kemur með þá frábæru
hugmynd að láta viðtalið fara
ffarn á Hótel Loftleiðum og þegar
við vorum búin að koma okkur
fyrir í leðursófunum í tómri Kon-
íaksstofunni fór viðtalið í gang
fyrir alvöru.
„Ég er alveg sérdeilis léleg í ís-
lensku máli,“ segir Ragga þegar ég
spyr hana út í allt slangið sem
grasserar í poppheiminum. „Ég
tala mjög lélegt mál og hef alla tíð
gert. Ég var hræðileg fyrir nokkr-
um árum hvað slangið varðar, en
sem unglingur var ég jafnvel enn
verri, gat bara tjáð mig í hljóðum
— spoing, diiing og fjúmmm! —
allt í teiknimynda- sándeffektum.
Þetta hefur komið sér vel síðar,
t.d. núna þegar ég var að döbba
yfir ýmis atriði í bíómyndinni. í
einu atriðinu er ég t.d. dáleidd og
fæ kast með ýmsum skrítnum
óhljóðum."
Eigum við ekki að tala um fer-
ilinu?
„Það er hundleiðinlegt að fara í
gegnum ferilinn," segir Ragga.
„Ég geri eiginlega ekkert annað í
þessum týpísku íslensku viðtöl-
um: Lummurnar, Brunaliðið,
Brimkló, Grýlurnar, Stuðmenn,
Bone Symphonie með Jakobi og
nokkrum amerískum gæjum. Síð-
an kom Strax upp úr Kínaferðinni
með Stuðmönnum. Ég, Jakob og
nokkrir Englendingar. Við spiluð-
um lítið hér, vorum aðallega á
Bretlandi, og fengum æðislega
góð viðbrögð. Svo vorum við Jak-
ob bara farin heim þegar liðið úti
ætlaði að fara að gera eitthvað úr
okkur. Fólk verður að vera á
staðnum ef það á eitthvað að ger-
ast í þessum bransa.
Veturinn 1990—’91 vorum við
Jakob fyrir norðan. Ég söng í „Kiss
me Kate“ og ég fékk þessa flugu í
hausinn á Akureyri að gera sól-
óplötu. Ég gerði prufuupptökur
og þegar Hilmar Örn [Hilmars-
sonj kom út í fyrra leyfði ég hon-
um að heyra upptökurnar. Hann
stökk sem betur fer á hugmyndina
og small inn í dæmið. Himmi
skildi nákvæmlega út á hvað þetta
gekk hjá mér. Frumhugmyndin er
spuni. Það eru þrír textar á ís-
lensku en í hinum lögunum er ég
að gera myndir. Myndirnar eru
útskýrðar í umslaginu."
Þú syngur mörg lögin á dular-
fullu tungumáli, hálfgerðri „rag-
gísku“ eða bulli. Ertu ekki hrœdd
um aðfólk segi að bullið sé komið
til af því að þú getir ekki búið til
texta?
„Það er ekkert laganna með
sama bullið, ef þú vilt kalla það
því nafhi. Mér er alveg sama þótt
einhverjum finnist þetta, því ég
veit að það er mjög erfitt að bulla
þannig að vel sé. Sumt bull er gull!
Annars hef ég ekki skap til að hafa
áhuggjur að því hvað fólki finnst.
Við pældum t.d. aldrei í því hvort
eitthvert laganna yrði vinsælt eða
ekki. Ég get alveg eins átt von á því
að platan verði rökkuð niður.
Platan var bara gerð. Allan tímann
ríkti mjög gott andrúmsloft og ég
held að gleðin og skemmtilegheit-
in skili sér nokkuð vel í gegn. Það
má bera „Rombigy11 saman við
það sem ég var að gera með Grýl-
unum. Mér leið ofsalega vel í
þeirri hljómsveit; það var mikið
mitt eigið dæmi og við gerðum
það sem við vildum án forskriftar.
Mér finnst gott að vinna í frelsi.
Annað sérstakt við plötuna er
að það eru engir gítarar notaðir.
Gítarhljóð eru óhrein hljóð og
passa ekki alls staðar. Það er alltof
algengt að gítar sé troðið í allt.
Mér finnst það leiðinleg íhalds-
semi. Áður en ég byrjaði að taka
plötuna upp ákvað ég að hafa ekki
einn einasta gítar á allri plötunni.“
ílærihjátrúði
„Ég ólst upp í sveit og mér hef-
ur alltaf fundist gott að taka mér
ffí ffá Reykjavík. Það var verulega
gott að vera á Akureyri og hvíla sig
á bænum. f London fær maður
svo hvíld ffá fslandi, sem er nauð-
Ellert B. Schram gaf mér þá
hugmynd að fara í skóla með
grein sem hann skrifaði í DV.
Hann var að hneykslast á menn-
ingarfulltrúastöðunni hans Jakobs
og skrifaði eitthvað á þá leið að nú
þyrfti þjóðin líklega að borga und-
ir söngnám fyrir Ragnhildi. Aha,
hugsaði ég, auðvitað get ég notað
tímann og farið í skóla. Eg fór í
„post-graduate“ leiklistarskóla,
mikið af Shakespeare og mjög
gaman. Þetta var eins árs nám
sem ég kláraði í vor. Núna er ég í
læri hjá frönskum fyrrverandi
trúð og verð þar til loka maí.
Þetta er búið að vera eitt við-
burðaríkasta ár ævi minnar. Ég
var í erfiðum skóla, vann við
myndina í júní og júlí hér á íslandi
og svo í ágúst í Svíþjóð og Þýska-
landi. Síðan kom Hilmar út til
London í september og við tókum
upp plötuna.
Hvað er svo framundan hjá
þér?
„Kvikmyndagerð er ein
skemmtilegasta vinna sem ég hef
staðið í. Ég gæti vel hugsað mér að
leggja hana meira fyrir mig. Ég
verð að sjá til hvemig „Rombigy"
gengur, en auðvitað langar mig til
að gera fleiri sólóplötur, það er al-
veg á hreinu.“
Dansað ífrum-
skóginum
RAGGA
ROMBIGY
SKÍFAN
★★★
^^^5j„Stúlka af aðalsættum
^^^Bþjáist af yfirgengilegum
W^Bdansáhuga sem veldur
foreldrum hennar þungum
áhyggjum. Að lokum hrekst hún
að heiman og dansar ein síns liðs
víða um lönd. Eftir margra vikna
þrotlausa leit að öryggi og vellíðan
lendir hún í höndum veiðimanna
í Norður-Affíku. Hún dansar fyrir
höfðingjann, giftist honum og
verður hamingjusöm danshús-
móðir upp ffá því.“
Þetta er myndin sem Ragga sér
fyrir sér í laginu „Dansfíflið" og á
undarlegan hátt er þessi mynd
táknræn fyrir þá frumskógartón-
list sem Ragga er að pæla í á
„Rombigy“. Hilmar örn er hinn
fullkomni höfðingi fyrir hana, allt-
af opinn fyrir ferskum hugmynd-
um og óhræddur að snúa út af al-
faraleið poppsins. Ragga og Hilm-
ar ganga í tónlistarlegt hjónaband,
svitaþvælt af raka frumskógarins,
og þeim er oft heitt í hamsi. Platan
byrjar á nokkrum taktföstum
danslögum. Það eru afrísk villi-
mannagrúv viðloðandi þessi lög
og fílatennur og skartgripir inn-
fæddra fljúga manni fyrir hug-
skotssjónum. Þegar líður á plöt-
una taka við aðrar stemmur; sumt
minnir á Martini-poppið úr Twin
Peaks-þáttunum, annað er hrað-
ara og harðara en allt eru þetta
góðar stemmur og mér er til efs að
plata í jafngóðum almennum fíl-
ing komi út á íslandi fyrir þessi
jól.
Það hefur alltaf verið stríðnis-
legur stelpuglampi í poppinu
hennar Ragnhildar og „Rombigy“
er engin undantekning. Textarnir
og myndirnar sem hún bregður
upp eru kvenleg, oft tregablandin
um tapaðar orrustur á vígvelli ást-
arinnar.
Fjarvera gítarsins er sniðug
hugmynd. Ragga nýtur sín vel í
þessu mikla rými. Rétt er að
minnast á básúnuleik Ashleys Sla-
eter og saxófónspil Steves Buckl-
ey. Þetta eru enskir kunningjar
Ragnhildar sem leika þar fyrir ut-
an f skemmtibandinu Micro-
groove. Blástur þeirra er oft veru-
lega eggjandi og gerir heilmikið
fyrir lögin. Sérstaklega básúnuspil
Áshleys, sem meira ber á.
Það eru níu lög á „Rombigy",
flest góð og nokkur ffábær. „Lát-
um berast“ er ffábært rólyndislag,
virkilega hástemmt og nálægt
skýjunum. Annað frábært lag er
„Dansfíflið“, sem er nær jörðinni
og fótunum á áheyrandanum.
Það er orðið langt síðan Ragga
hefur heiðrað íslenska jólaplötu-
markaðinn með nærveru sinni. Á
„Rombigy" er hún mætt í góðu
formi og það væru mistök að
leggja ekki við eyrun.
Gunnar Hjálmarsson
Þetta er skáld-
skapur
MIKHAIL BÚLGAKOV
HUNDSHJARTA
MÁL OG MENNING1992
★★★★
DFrá Máli og menningu
koma að þessu sinni
tvær Syrtlur. önnur er
bókin Kynjaber eftir þá sérstæðu
og aldeilis ffábæru skáldkonu Jea-
nette Winterson. Hin bókin er hér
til umræðu, nefnist Hundshjarta
og er eftir Mikhaíl Búlgakov.
Þessi skondna saga Búlgakovs
fjallar um prófessor í Moskvu sem
gerir sérkennilegar tilraunir á
flækingshundi með þeim afleið-
ingum að ágætis hundur breytist í
miður geðslegan mann sem
smám saman gerir líf prófessors-
ins að martröð.
Margir hafa viljað túlka söguna
sem dæmisögu um rússnesku
byltinguna og það er vissulega
ffeistandi túlkun en hún er á eng-
an hátt nauðsynleg forsenda þess
að hægt sé að njóta verksins. Þeir
sem kjósa að láta strangar pólit-
ískar túlkanir lönd og leið komast
hins vegar ekki hjá því að túlka
verkið að verulegu leyti sem
háðska gagnrýni á siðferði mann-
skepnunnar.
Éina geðþekka veran í verkinu
er flækingshundurinn áður en
hann breytist í mannveru. Hann
er tilfinningaveran, fær um að
sýna öðrum þakklæti og vináttu.
Þótt hann verði nokkuð hégóm-
lega þenkjandi um tíma eftir að
prófessorinn tekur hann að sér þá
er eitthvað græskulaust við hugs-
anir hans sem eru í þessum dúr:
„Ég er fallegur. Ef til vill er ég
óþekktur hundaprins og fer huldu
höfði... Það getur meira en verið
að amma mín hafi átt vingott við
Labradortík."
Það er fyrst eftir að hundurinn
fær mannlega eiginleika eftir að-
gerð prófessorsins að framferði
hans verður miður geðslegt. Sem
maður ?r hann fullur fúllyndis,
eigingjarn og tillitslaus, lyginn og
fláráður, en boðar þó í samtölum
jöfn skipti heimsins gæða.
f byrjun verksins byggist frá-
sagnaraðferðin að mildu leyti á
hugsunum hundsins. Eftir að
hann öðlast mannlega eiginleika
þá lýsir höfundur ekki innra sálar-
lífi hans heldur fylgist með honum
sem áhorfandi úr nokkurri fjar-
lægð. Með þessari breyttu frá-
sagnaraðferð gefur höfundur
sterklega í skyn að innra með per-
sónunni bærist ekkert það sem
einhvers virði sé að lýsa. Óg orð og
gjörðir þess manns sem einu sinni
var hundur bjóða engan veginn
upp á samúð lesandans. Niður-
staðan er sú að hundshjartað taki
mannshjartanu fram eða eins og
segir í verkinu: „... mannshjartað
er það lélegasta sem um getur í
náttúrunni." Og verður nú hver að
túlka eftir sinni pólitísku vitund.
Verkið er unnið af miklum vits-
munum og ögun. Búlgakov er
hvass penni og fyndni hans háðsk
og grimm. Þar er tilfinningasemi
ekki látin flækjast fýrir. Það er því
algjörlega úr takt við annað í verk-
inu þegar Búlgakov notar við-
kvæmnisleg lýsingarorð í frásögn
af uppskurði prófessorsins á
hundinum og segir: „Hann sápaði
litla, varnarlausa höfuðið." Þarna
kemur höfundur notalega upp um
samúð sína með hundinum í
stuttri semingu sem auðvelt væri
að láta sér sjást yfir nema vegna
þess að hún er svo greinilegt stíl-
brot.
Ingibjörg Haraldsdóttir þýðir
þessa feiknagóðu bók og það þarf
vart að taka fram að þýðing henn-
ar er hin prýðilegasta.
Áður hefur verið farið fögrum
orðum um Syrtlubækur Máls og
menningar. Við fýrri orð er því
einu að bæta að Robert Guille-
mette er örugglega besti bóka-
hönnuður sem starfar á vegum ís-
lensks bókaforlags og ætti að fá
verðlaun fýrir verk sín.
Kolbrún Bergþórsdóttir
Popparar ípásu (II)
Þótt jólasveinninn sé gjaf-
mildur eru nokkrir popp-
arar sem ekki eiga nýjar
plötur í pökkunum frá
honum í ár.
Einn frábærasti
söngvari „yngri kyn-
slóðarinnar" er glys-
drengurinn Páll Ósk-
ar Hjálmtýsson.
Strákurinn lætur þó
ekkert heyra í sér fýrir
þessijól. Hannvarað
vísu beðinn að syngja á
plötunni Minningum 2
en nennti því ekki. Páll
vandar valið; í fýrra var
hann beðinn að syngja
fimm af þeim tíu lögum
sem kepptu til úrslita í Jú-
róvisjón, en neitaði í öll
skiptin — „afþvíþetta voru
allt svo ömurleglög“. Kannski
verða einhver júrólög nógu góð
íýrir hann í ár. Palla langar til
að gera sólóplötu — „áöur en
ég missi þessa sætu súkku-
laðirödd“ — og vonandi
hefur einhver útgefand-
inn vit á að gefa hann út á
næsta ári. Áhugasömum
er bent á þáttinn
„Sætt og sóðalegt“
sem Páll sér um á
; Aðalstöðinni öll
sunnudagskvöld.
Þar spilar Palli
guðdómleg
diskólög, tekur
stundum lagið með
uppáhaldssöngkon-
unum sínum, og flyt-
ur snjalla.pistla um
hin ólíkustu fýrirbæri
— æðislegirþættir!
Valdimar örn Flygen-
ring gaf út skemmtilega
sólóplötu í fýrra sem hét
„Kettir“. Engin plata kemur í
ár en Valdimar segist þó vera
með helling af efni á lager og
vel geti farið svo að ný plata
komi snemma á næsta ári.
Valdimar hefur nóg að gera á
leiklistarsviðinu og
um þessar mundir
er hægt að berja
hann augum í Hafh-
arhúsinu, þar sem
Alþýðuleikhúsið
setur upp „Hræði-
lega hamingju“
eftir Lars
Norén.
f fýrra kom
úr frábær
poppplata ffá
Geira Sæm.
Nú heyrist hins
vegar ekkert í hon-
um en hann mun
þó vera að vinna
tónlist með Styrmi Sigurðssyni
sem var með honum í Hunangs-
tunglinu. Fastlega má búast við
geislaplötu frá þessu kompaníi á
næsta ári. En Geiri kann fleira en
að poppa, hann er einnig ágætur
kokkur og rak um tíma veitinga-
staðinn Jazz. Geiri hefur nú selt
vilja láta Geira kokka ofan í sig
verða að fara alla leið upp
, í Skíðaskálann í Hvera-
dölum.
Vorið 1991 byrjaði
Blúskompaníið, með
þá Magnús Ei-
ríksson og
PálmaGunn-
arssoníbroddi
fýlkingar, að
plana nýja
plötu sem átti
' að koma út þá
' um haustið.
Karli Sighvatssyni
■ heitnum var
fengin spóla með
grunnum og
hugmyndum og
var hann byrj-
aður að pæla í
hljómborðs-
hugmyndum
þegar hann
júní. Eins og eðlilegt er dró dauði
Karls úr mönnum þróttinn og
ekkert varð úr blúskompanís-
plötunni. Hugmyndimar geijuð-
ust þó hjá Magnúsi og Pálma og
snemma á næsta ári má búast við
að efnið sem lagt var upp með
um vorið ’91, ásamt nýrra efni,
líti dagsins ljós. Sú plata verður
þó líklega ekki skráð á Blús-
kompaníið heldur á Manna-
korn.