Alþýðublaðið - 28.04.1922, Síða 1

igaa FóstudagisB 28 apríl
>v—‘ 1 «»■■— —........................ " ~ "" ~
SijórsnáUþrant €r 1:1 játxkt hér ?
„Stórfram!eiðandi“ fékk í ve’ti-
ári 14 miijóa króna laa bjt hö'uö
%anka kotríkis eins H»nn iylti
markaðmn með framieiðsiuvörunni
Og bélt vörunni i svo háu verði,
að hún seldist illa; og vegna þess
að yarsn þoldi illa geymslu, þá
skemdist búa og loks varð að
selja hana fyfir lágt verð, eða
kasta henní seua óhaeíri verzlunar
vöru. Engu að síður siapp „fratn
leiðandion" skaðiaus. „Framleið
andinn* greiddi ekki skuld sina
i bankanucn á réttum gjalddaga.
Hann kemur tíl bankans og seg-
ist ekki geti borgað. Bmkmn
treystist ekki til að gera hann
gjaldþrota, því að þá misti hann
kannske alt fé sitt, en hefir von
um að úr kunni að rakna, að
„(ratnleiðandinn* kunni að rétta
við. Seðlar bankans falia f verði,
þvi hahn getur ekki staðið við
skuldbindiogar sínar gagnvart ián
ard'Otnum tfnum.
Nú kaupir „fraæleiðandinn*
• vseðiana með laga verðinu og græðir
á því nokkrar miljónir. Fyrir þær
miljónír kaupir haon enn íratn
leiðsiuna — og í þetta skifti fyrir
fram. En til þess hann geti seit
hana með góðurn hagnáði þurfti
að slaka til á iöggjöf kotrikisins
við þjóðina, sem keypti framleiðslu
vörurnar. Þeir, sem vöruna seldu
tii „framleiðans*, to'du sig hafa
hag af tihlökuninni og beittu sér
fyrir þvi, að hún yrði samþykt á
þjóðarfulltrúasamkomu kotrikisins.
Og þeir ko<xu ftam tiUlökuninni,
því íulltrúarnir voru ókuonugir
•brellu „stórframleiðaudaus* og
vankunnandi f viðskiftabrögðum.
Hver stjórnaði nú kotrikinu?
Kóngur.
Besta sognbóhln er Æsku
minningar, ástarsaga eftir Turge-
aiew. Fæst á afgr. Alþbl.
Eítt af þ I sern auðvyldssiaBar
hafa á móti j-fnaðarstefnu er þ-ð.
að hér á laedl té engin fátækt
og ekkert auðvald til. og þ«r af
leiðandi ewki þörf á meiri jofnuði
en er Auðvaldssinnar <.<ita það
eins vel og hinir, sem halda því
gagnstæða fram, að þetta er ekki
satt, og skal eg benda á eitt
dæmi af mörgum þvf til sönnunar.
í kjdlaraherbergi einu býr 6
manna fjölskylda. Gangurinn inn
í þetta herbergi, sem er með
„ópússuðum* grásteinsveggjum og
nio'dargólfi, er hálffjllur af ýmsu
rusli. Því að ibúðinai fylgir engin
grymsla, og vil eg benda vel
búaum mönnum á, sem vamr eru
björtum Og rúmgóðum húsakynn-
um, að fara varlega I þessum
gangi, til þess að fora s>g ekki,
þegar þeir fara að skoða hvo't
eg segi satt. Þegar inn i heibe g
ið kemur sér maður þrjú rúm fá-
tæklega búin að sængurLtnaði.
L'till ofa er í einu ho ninu. Vegg
irnir eru kiæddir ómáiuðum borð
við. Loftið, sem er úr steinsteypu,
iitur út fyrir að hafa einhverntfma
verið kiætt með máiuðum pappa,
en nú er lftið eftir af þvf annað
en blautur strigi sera hangir niður
úr loftinu og er oiðinn fúinn af
slaga Alt sem fjöisbyldan á eða
hefir undir höndum er þarna inni,
bæ3i fatnaður, sem hvorki er mik-
ill eða dýr, og þau eldbúsá-
höld sem til eru, þvf að þessu
herbergi fylgir ekkert eidhús, og
heldur enginn aðgangur að eid-
húsi með öðrum. Fólkið verður
að gera sér að góðu að elda ail
an mat á primus í herberginu,
innan um alt annað sem inni
verður að hafa Ekkeit vatn er i
herberginu og verður það að rækj-
ast á annan stað f húsinu og
geymast i herbergiau með öðru
fleiru E na lítili gloggt er á her-
berginu á þeirri hlið hússins sem
ti.ð götu snýr, og er sú hlið her
95 töiubiað
beigisins grafia því nær háií f
jö'ðu Hliðin sem glugginn er á,
snýr á móti norðaustri, og sér
þess vegna aldrei sól f heiberginu
nema þegar náttúran er svo vel-
viljuð að láta sólina koma upp í
heiðskfru á morgnana, annars er
þar skuggalegt allan daginn, og
raki svo mikill, að það Iftið er
fóltcið á þarna inni, verður tæpast
varið fyrir skemdum. Misfce furðar
einhvern á þvf, að fólk skuli vera
f svona húsakynnum, að það skuli
ekki fá sér annað betra, en því
er þar til að svara, að þetta fólk
getur ekki tekið betra húspláss,
það veit sem er, að betri ibúð
verður dýrari.
Heiberiíið sem að ofan ernefnt
kostar 25 kr. á mánuði, og meiri
húsalelgu getur það ekki borgað.
Húibondinn, sem er orðinn farin
að heilsu og hefir slitið kröftum
sfnum i þarfir auðvaldiins, hefir
haft stopula vinnu og illa borgaða
undanfarinn tiœa, og kaup hant
er ekki meira en það, að það
gerir ekki betur en duga til þess
að fæðs og klæða fjölskylduna,
sem er þó af svo skornum sfcamti,
að það er ómögulegt að spara
það meira en gert er, til þess að
borga hærri húsaleigu.
Svona eru ástæðurnar hjá mörg-
um, og þess vegna verða margar
fjöiskyldur, hvað stórar sem þær
eru, að búa f einu litlu dimmu
og röku herbergi, sem ekkert hefir
af þægindum, enga geymslu, ekk-
ert eidhús, enga eldavél, ekkert
vatn, og engan giugga, sem sól-
argeislinn getur komið inn um.
Finst mönnum ofanrituð iýsing.
eiga við bústaði stóreignamanna,
sem búa f skrautlegum stórhýsum
fullum af dýrindis húsbúnaði, sem
óg ynni peninga liggja í. Ef ó-
þarft er að bæta kjör þess fólks,
sem býr ( kjallaraherberginu, án
alira lffsins þeginda, hvers vegna
íifir þá ekki auðvaldið við svo<
ieiðis kjör. Þeir sem neita þvf,
að á íslandi sé tii fátækt, sem
þurfi að bæta úr, hljÓta auðvitað