Vísir Sunnudagsblað - 13.11.1938, Blaðsíða 1

1938
Sunnudaginn 13. nóvember
43. blad
THEODÓR ARNASON:
Á SÓLBASKA.
Hér sér ofan á aðal-lýsisgeymirinn (800 smál.), verksmiðjuhúsin
og bryggjurnar. Ennfremur sést hér nokkuð af Flateyri.
Fegursti dagurinn á vorinu.
Fjörðurinn er eitt breitt og
bjart sólskinsbros, og sólskins-
bros leikur um hvers manns
varir. -—■ Fólkið er alt öðruvísi
í dag, en það var í gær, — alt
öðru vísi, en það hefir komið
mér fyrir sjónir nokkru sinni
áður, en eg er búinn að dvelja
á Flateyri heilt ár. Mér hefir
fundist það vera fremur þung-
lamalegt, alvarlegt ásýndum og
fátalað, — og þó einkum í vor.
Þennan morgun eru menn ó-
venju hvatlegir í öllum hreyf-
ingum, kátína glampar i aug-
unum, og nú eru gamanyrði á
takteinum um alla hluti.
— Hvað er um að vera? spyr
eg einhvern, sem, framlijá geng-
ur, þegar eg er húinn að standa
stundarkorn á dyrahellunni
geispandi og nuddandi stýrurn-
ar úr augum mér, en skynjandi
þessi veðrabrigði í náttúrunni
og fólkinu.
— Togararnir eru komnir að
sunnan, — og „Hávarður“ kem-
ur í kvöld, alveg fullur!
Þetta er galdurinn!
Síðastliðið ár var hörmulega
lélegt atvinnuár á Flateyri. Vet-
urinn var ömurlegur og fólkið
átti erfitt. Og í vor mændu allra
augu til síldarverksmiðjunnar á
Sólbakka. Hún liefir nú um
mörg ár verið eina atvinnufyrir-
tækið í Önundarfirði, sem nokk-
uð hefir að kveðið. í fyrra brást
karfaveiðin, og síld kom af
skornum skamti til verksmiðj-
unnar, ]k> að aðrar verksmiðjur
hefðu ekki við, svo að vinna
varð þar með lang minsta móti.
I vor var þess vegna aðalum-
hugsunar- og umræðuefni
þorpsbúa það, livernig þetta fyr-
irtæki myndi nú verða rekið í
sumar, eða hvort forráðamenn
verksmiðjunnar myndu nú ekki
reyna að tryggja verksmiðjunni
nægilegt hráefni til vinslu að
þessu sinni. En Sólhakkaverk-
smiðjan er, eins og kunnugt er,
ein af síldarverksmiðjum rílcis-
ins. — Það hafði svo frétst, þog-
ar komið var langt fram á vor,
að stjórn Ríkisverksmiðjanna
hefði ákveðið, að láta verk-
smiðjuna vinna eingöngu úr
karfa í sumar, og fyrirskipanir
komu um það, að hafa verk-
smiðjuna tilhúna að taka til
starfa 5. júní. Og enn komu
fregnir um það, að skip væri
ráðin til að veiða karfa fyrir
verksmiðjuna: „Hávarður ís-
firðingur“ frá ísafirði og
„Sviði“ og „Maí“ úr Hafnar-
firði. En það hafði dregist dag
frá de,gi og viku eftir viku, að
nokkuð bólaði á skipunum,
jafnframt stvttist starfstiminn
,og rýrnaði hagnaðarvon verlca-
fólksins. Og nú var kominn 24.
júni.
En nú voru þeir „Sviði“ og
„Maí“ loksins komnir, og um
það var vilað, að „Hávarður“
var húinn að vera að veiðum
nokkra daga, og hafði einmitt
sent skeyti þennan morgun um
það, að hann mundi koma þá
um kvöldið og að hann væri
með góðan afla.
Engin' furða, þó að vel læ,gi á
fólkinu. Og svo var góða veðr-
ið. Þetta var hlýjasti og fegursti
dagurinn á vorinu. Það var eins
og náttúran vildi taka undir
með íólkinu og hjálpa því til
að líta hjörtum augum á tilver-
una, — glæða hjá því von um,
að giftusamlega myndi úr öllu
rætast, þó að seint væri til starfa
lekið.--------
Eg rölti upp á Sólbakka.
Á hryggjunni er mannmargt
og mikil liáreisti. Þar renna
saman hvellar og karlmannleg-
ar skipanir, kvennahlátrar og
krakkaskælur. Skipstjórar og
ýmsir skipverjar á Hafnar-
fjarðártogurunum liafa tekið
með sér húsfreyjur sínar og af-
sprengi, til sumardvalar á Flat-
eyri, — og nauðsynleg búsáhöld
til húshalds. Nú er verið að
skipa þessu upp úr iogurunum
og aðgreina, og auðvitað vill
hver hafa sitt. En i gegn um all-
ar aðrar raddir smýgur öðru
hvoru einkennileg „flageolet“-
rödd, ekki ýkja fögur, en áköf
og glaðleg. Þetta er rödd „gamla
mannsins“, -—- en svo nefna
karlarnir liinn sextuga ungling,
Ásgeir Torfason, verkstjóra eða
verksmiðjustjóra á Sólhakka.
Nú er hann i essinn sinu. Nú er
alið að hvrja og mörgu að sinna.
Og Ásgeir er gamall togara-
skipstjóri og Iiefir gaman af að
skipa fyrir. Hann er á þönum,
fram ogi aftur um hrvggjurnar,
sprækur og kvikur á fæti eins
og unglamb, með sixpensarann
aftur á hnakka og gleraugún
uppi á enni — alstaðar nálægur.
Og það er cngin furða, þó að
liann leiki nú við hvcrn sinn
fingur, þvi að hann hefir átt
alt annað cn góða æfi undanfar-
ið. Frá morgni til kvölds hefir
hann þurft að sinna þrálátum
atvinnuhónum og allskonar
kvahhi og nöldri, og snúa sig út
úr spurningnnni, sem endurtek-
in hefir verið við hann ótal sinn-
um, liverja einustu klukkustund
síðan snemma í vor: — Hvenær
verður byrjað?
Satt að segja gegnir það
fnrðu að ekki skyldi vera húið
að æra Ásgeir. En nú eru þessar
þrautir lians á enda. Nú getur
fólkið sagt sér það sjálft, að nú
er vinnan að hyrja. Það er þessi
hugsun, setn hrevtt hefir yfir-
hragði lmns og allra annara, á
örskammri stundu, — gert alla
glaða og gamansama.
Og svona liður dagurinn til
kvölds, með annriki og glað-
værð, og góða veðrið lielst. Um
kvöldið er stafa-logn og fjörð-
urinn dásamlega fagur, laugað-
ur logagyltum geislum lækkandi
sólar, og um átta-leytið hergmál-
,ar fjallanna á milli: — Hávarð-
ur er að koma, — liann er al-
veg á nösunum!
„Hávarður“ sprengir spegil-
sléttan, glampandi sjávarflöt-
inn, hrunandi inn fjörðinn. Og
það cr liálf skoplegt, að sjá til
ferða hans. Hann er, til að sjá,
líkastur sundmanni, sem lieldur
að liann sé að synda í kafi, —
er lúeð snjáldrið ofan i vatns-
skorpunni, en rassinn upp úr.
Mér er sagt að „Hávarður“ muni