Vísir Sunnudagsblað

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Vísir Sunnudagsblað - 21.01.1940, Qupperneq 1

Vísir Sunnudagsblað - 21.01.1940, Qupperneq 1
1940 3. blad Suanudaginn 21. janúar 'íf'.z'á.a.mLnninfy @.hcL Suífpyób: AÐ LUND . .... Sólbjartur vormorgun. Lestin þýtur eftir liinni frjó- sömu, víðlendu Skánarsléttu. Akrar ... ljósbleikir akrar, hlutaðir í skákir með mjóum síkjum eða pílviðargerðum, svo langt sem augað eygir. Ég kannast vel við þessa akra. Ég hefi séð þá á mál- verkum skánskra málara, í listasöfnum Stokkhólms. Ný- sprottnir akrar í bládaufri birtu morgunsins, — akrar í heitri birtu hádegissólarinnar, þar sem hávaxið korngresið bylgjast í golunni, — liálf- slegnir akrar í roðaþoku síð- sumarskvelda og loks nokkur kornbindi á alskornum akri i fölvri birtu haustsins þetta eru kærustu viðfangsefni skánskra listamanna. Við þjótum framhjá skánsku bændabýlunum, sem með sín- um sérkennilega byggingarstíl falla í fagurt samræmi við landslagið, bæði að lit og lög- un. Það eru hinar svonefndu skánsku liúslengjur, sem einn- ig eru mjög tíð fyrirmynd skánskra málara. Þau eru lág, íbúðarhús, gripahús og forða- geymslur, bygðar í einni sam- stæðu, sem myndar að mestu ferhyrning utan um dálítinn reit, — „túnið“. Veggir hús- anna eru hvítkalkaðir, þökin hálmþök og nokkuð rismikil. Yfir býlunum og landslaginu hvílir aðlaðandi, látlaus ynd- isþokki og blær vingjarnleika og öryggis. Og maður skilur svo vel lundarfar Skánverj- ans, þegar maður athugar þetta landslag. Einmitt þannig hljóta þeir menn að verða, sem hér alast upp. Á einstaka stað sjást lágir skógarásar, vaxnir beykiskógi Háskólinn í Utan með ásabrúnunum sjást Lundi. lítt kærir að flíka tilfinningum sínum á almannafæri. Jafnvel gistihúsasendlar liafa sig hér svo lítt í frammi, að við borð liggur, að maður verði að leita þeirra og er þó sú stétt manna venjulega ekki með þeim lilé- drægustu. Ég vík mér að ein- um þeirra. Það er fullorðinn maður, sem tekur við töskum mínum og svarar spurningum mínum með kurteisi, en þó noklcru fálæti. Er ég kem út úr dyrum járn- brautarstöðvarinnar, blasa við mér trjágöng með snotrum gangstígum. Þetta er gamla járnbrautartorgið, sem breytt hefir verið í nokkurs konar lystigarð. Þegar því lýkur, tek- ur við breið og bein gata, aðal- gata bæjarins, sem skiftir hon- um í tvo hluta eftir lengd hans. Beggja vegna hennar standa þokkaleg hús, en eklci stór. Fá þeirra eru úr tré, flest úr sand- steini eða múrhúðuð. Hið sama kemur fram í byggingarstíl flestra þessara húsa og bænda- býlanna, sem við ókum fram hjá. Látleysi og festa, rólegar, einfaldar línur, ekkert flúr eða smekklaust prjál. Klukkan er tíu. Ég liraða mér til gistihússins, til að fá mér morgunmat og snyrta mig til eftir járnbrautarferðina. Ég EFTIR LOFT GUÐMUNDSSON • sumstaðar brúnleitar rákir. Það er sandsteinninn, sem þarna gægist upp úr jarðveg- inum. — En nú sést húsaþyrping fram undan. Hún smástækkar fyrir sjónum okkar, eftir því, sem lestin nálgast hana meir. Presturinn kinkar kolli út við klefagluggann. Þetta er Lund- ur, segir hann. Hinn fornfrægi bær. Þaðan á eg margar góð- ar minningar frá skólaárum mínum, bætir liann við með nokkru stolti í röddinni. Og aftur kinkar hann kolli til bæj- arins, eins og hann sé að heilsa gömlum kunningja. Lestin hægir á sér við útjað- ar bæjarins og innan stundar nemur hún staðar við lágreista járnbrautarstöð. Við erum í Lundi. Ég kveð liinn fróða og alúðlega ferðafélaga minn og stíg út úr lestinni. Þegar eg steig út á brautar- pallinn, vekur það strax at- liygli mína, hve liér er óvenju- lega hljótt, á móts við það, sem tíðkast á járnbrautarstöðvum, annarstaðar í Sviþjóð. Engin ys eða þys, engin hávær kveðju köll. Þeir, sem hér eru staddir til að heilsa eða kveðja ætt- ingja eða vini, gera það með rólegum innileik. Það er anð- séð, að hér er dult fólk, sem LOFTUR GUÐMUNDSSON. býst ekki við, að ástæður mín- ar lej'fi mér langa dvöl í Lundi, þess vegna er um að gera fyr- ir mig að nola tímann vel. Er eg hefi lokið við máltíðina og „lagað mig til“, legg eg því af stað út í bæinn. Ég geng eftir aðalgötunni í áttina til „Lundegaarden“, — Lundarins, sem er forn trjá- garður og einn sá fegursti í bænum. Áfast við hann er hið svonefnda Tegnérsplats; þar stendur líkneski stórskáldsins sænska, Esajas Tegnérs, sem staður þessi er nefndur eftir. Nafn lians er flestum Islend- ingum kunnugt, sökum þýð- ingar Mattliíasar á einu mesta skáldverki hans, söguljóðunum um Friðþjóf frækna. Tegnér starfaði lengi við háskólann í Lundi, fyrst sem docent í fag- urfræði, síðar sem prófessor í sömu grein. Tegnér tók bisk- upsvígslu og varð biskup í Váxsjö árið 1824. Ljóð hans liöfðu geysimilcil áhrif á sam- tíð hans í Svíþjóð. Má þar sér- staklega nefna kvæðið „Svea“, sem hlaut verðlaun Sænska Alcademísins og „Hersöng skánska landvarnarliðsins“. — Þessi kvæði gerðu nafn lians frægt og elskað um alla Sví- þjóð. Bæði kvæðin túlka brenn andi ættjarðarást lians og það fyrra einnig brennandi hatur, — til Rússa. Hér við Tegnérsplatsen og Lundegaarden standa margar helstu byggingar Lundar, svo sem liáskólinn, bókhlaðan, hús Akademiske Foreningens og

x

Vísir Sunnudagsblað

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/299

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.