Vísir Sunnudagsblað - 14.04.1940, Page 7

VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
7
því að vér finnum, að guðs andi
býr þar, að guðs andi leiddi þá,
sem unnu þetta dáSamlega verk,
að 'ita þessa undursamlegustu
bók, sem veröldinni liefir gefist.
Sönnun þess, að guðs andi var
þar að verki á sérstakan hátt er
meðal annars fólgin í því, að ef
bókin hefði enga sérstaka yfir-
burði, mundu mennirnir vafa-
laust gefa út jafngóða bók á
þessari miklu, þroska-, lær-
dóms- og bókmenntaöld. En
þeir gera það ekki.
Kristin kirkja er til orðin, lif-
ir og starfar í þeirri trú, að
mannkyninu sé i Jesú Kristi
gefin hin æðsta opinberun guðs.
Þessi opinberun er fólgin í öllu,
sem hann var og gjörði og er
þarinig á engan hátt bundin við
kenningu hans eina. Þessi opin-
berun Guðs i Kristi er svo skýr,
að mannshugurinn kunni ekki
að gera greinarmuninn á hon-
um og föðurnum — og kallaði
hann þvi Guð — og son hins
lifanda guðs. ,
Þegar vér, bræður minir,
stöndum gagnvart honum,
hans dýrðlegu persónu, Drottni
vorum og meistara, þá getum
vér ekki gert þá kröfu, að vér
skiljum hann til lilítar. Heilag-
leik hans, fegurð lians, kærleika
lians gripur hugur' vor og skiln-
ingur ekki. Nei — það er engin
vansæmd að játa, að ýmislegt i
sambandi við lif lians og veru
hans er svo leyndardómsfult, að
vér getum ekki fullyrt, að skiln-
ingur vor sé réttur að öllu leyti,
en annarra manna gjörsamlega
rangur. Það skiflir sjálfsagt
elcki miklu máli, þó að skilning-
ur vor sé takmarkaður og þeklc-
ing vor á leyndardómunum í
sambandi við komu lians í heim-
innoglíf hanshér á jörðu að ein-
hverju leyti í molum. Aðalatrið-
ið er vafalaust það, að vér get-
um heillast af honum, þráð að
vera í návist hans, þráð að sitja
við fætur hans og hlusta, að í
sál vorri geti vaknað heit og ein-
læg löngun eftir þvi að fylgja
honum, líkjast honum i hugs-
unum, orðum og verkum, að vér
eigum hugarfar hins sanna læri-
sveins, sem vill læra af honum
veg lífsins — læra af honum
breytnina við aðra menn, hóg-
værðina og lítillætið, að vér get-
um lært af honum að þjóna
mönnunum í samúð og kær-
leika.
í ástinni til lians og hugsjóna
hans öðlumst vér hans hugarfar
og verðum sterkir i þvi hlut-
verki, sem hann hefir kallað oss
til að vinna. Án lians getum vér
alls ekkert gjört. Ef hann er
oss eitt og alt, og vor dýpsta þrá
og öll vor viðleitni fer i þá átt
aðþjónaguði og mönnum i lians
anda, þá liygg eg, að oss verði
ekki stefnt fyrir áfellisdóm, þótt
vér kunnum að hugsa á ýmsan
veg og ekki allir nákvæmlega
eins um það, með hverjum hætti
hann kom í heiminn, hvort hann
var borinn í þennan heim sem
aðrir menn eða fyrir yfirnáttúr-
lega fæðing, livenær í lifi sínu
hann hlaut Messíasartign eða á
hvern liátt hann friðþægði fyrir
syndir mannanna og varð frels-
ari þeirra.
Eg veit, að það eru til menn,
er leggja svo mikið upp úr sér-
stökum skilningi á öllum þess-
um atriðum, að þeir telja þau
aðalatriðin, já, einhver stærstu
sáluhjálparatriðin. Sýknt og
heilagt spyrja þeir um afstöðu
einstaklingsins til vissra kenni-
setninga, og ef þeim fellur ekki
sú afstaða, þá hika þeir ekki við
að dæma af bróður sínum krist-
ið nafn. Guð forði íslenskukirkj-
unni og íslensku prestastéttinni
frá að setja sig í það dómara-
sæti. „Dæmið ekki, svo að þér
verðið ekki dæmdir.“
Leiðin til guðs er sú að lifa
lífinu í samræmi við vilja guðs.
Til þess þarf einstaklingurinn
að komast inn á brautir dyggð-
anna, sjá sína eigin sekt og ó-
fullkomleika og vekja sinn eigin
vilja til þess að keppa að því,
sem í eðli sinu er fagurt og gott.
Til þess þarf oft mikla sjálfs-
afneitun og sjálfsaga — til þess
þarf að ganga í gegnum hreins-
unareld margra erfiðleika. En
þar er leiðin. Sjálfur verður
maðurinn að þvo af sér mis-
gerðir sínar með iðrun og yfir-
bót. Aðrir geta ekld gert það
nema að því leyti, sem þeir geta
veitt leiðbeiningu og hjálp. Yér
komumst ekki hjá því að taka
afleiðingunum af lifi voru. Hið
eilífa lögmál, „að eins og þú sá-
ir, uppsker þú“, getur aldrei
haggast.
Þjónustan fyrir mennina er
þ jónusta við guð — og „án verlc-
anna er trúin dauð“. Það mun
sannast, að aldrei verður liægt
að byggja upp nýjan lieim á
jörðu, án þess að guðstrúin birt-
ist í fögi’u og fórnríku endur-
reisnarstarfi meðal þjóða og
einstaklinga. Og framtíð kirkju
íslands og kirkju Krists hvar-
velna um heiminn er komin
undir þvi, að þar gangi fram öt-
ulir starfsmenn, heilir, sannir
menn, sem fyrst og fremst vilja
vera lærisveinar Jesú Krists og
láta trú sína birtast i verkum í
lians anda. Eg hefi orðið þess
var, að mönnum er oft tamara
að spyrja um annað en þetta,
þegar rætt er um prestinn. Marg-
ir spyrja fyrst um afstöðu hans
til trúarsetninganna, síðar um
mannkosti hans, lijartalag, góð-
vild hans og starf hans. Er
liann ný-guðfræðingur? Er hann
spiritisti? Er liann guðspeking-
ur?
Ný-guðfræðin átli vissulega
sitt hlutverk að vinna liér i þessu
landi. Eg skal fyllilega viður-
kenna, að hún var of köld og
talaði ekki til hjartans eins og
æskilegt hefði verið. En liún
hreinsaði loftið. Hún kom með
nýja þekkingu, nýjan skilning á
ýmsum viðfangsefnum guð-
fræðilegra vísinda, sem mikil-
vægt var að fá. Hún kom í veg
fyrir, að ýmsir hleypidómar
yrðu áfram fylgjur kynslóð-
anna.. Hún kendi mönnum að
hugsa frjálsar og beina skyn-
semi og gagnrýni, þar sem nauð-
syn krefur. En hún bar ekki í
sér hinn innri eld, ekki þann
neista, sem vekur ást til með-
bræðranna og þá fórnarlund,
sem er fús til þess að leggja lífið
í sölurnar fyrir guðsríkið. 1
hana vantaði liina heilögu glóð
— þann eld, sem lætur hjörtun
brenna.
Spiritismi (andahyggja) og
theosofi (guðspeki) hafa verið
hlutfallslega áhrifarikari i landi
voru en i flestum, ef ekki öllum
vestrænum löndum. Þjóðin er
dullmeigð og fékk fljótt áhuga
á að kynnast þvi, livað hér væri
á ferðinni. Spíritisminn hefir
komið mörgum til hjálpar i
hinni andlegu leit. Hann hefir
veitt huggun og djörfung ótal
mörgum syrgjandi og sorg-
mæddum sálum. Hann hefir
sannfært marga meðal vor um,
að látnir lifa, að lífið heldur á-
frarn og að endurfundir eru
framundan. Hann hefir vakið
marga af svefni efnisliyggjunn-
ar og breytt öllu viðhorfi lifsins
í augum þeirra, gefið þeim nýja
veröld.
Eg á spíritismanum mikið að
þakka. Það er mikill munur á
þvi, livort liann birist á æðsta
og göfugasta stigi eða í hinum
ófullkomnustu og lægstu til-
raunum, sem oft hafa í för með
sér blekkingar, sjálfráðar eða
ósjálfráðar. En spiritisminn á
ekki að vera trúarbrögð. Hann á
að vera vísindaleg rannsókn á
því, sem oss mætir i dauðanUm
og eftir dauðann. Tel eg, að slík-
ar rannsóknir á sálarlífi manna
eigi fyllsta rétt á sér í höndum
réttra manna, og að kirkjan eigi
að fagna sérhverjum sigri, sem
unninn er og leiðir mannltynið
nær hinum eilífa sannleika.
Að þvi leyti má segja hið sama
um guðspekina, að hún hefir
hér á landi átt mikinn þátt í því
að leiða menn frá efnishyggju
til þess, sem andlegt er. Að sjálf-
sögðu er rétt fyrir presta að
fylgjast vandlega með þessum
stefnum — prófa alt — og halda
því, sem gott er. Fjandskapur
við leit manna og hið nýja, sem
vaknar í brjóstum þeirra, er al-
gerlega þýðingarlaus. Umburð-
arlyndi við trúarskoðanir
manna, hvort heldur horft er til
vinstri eða hægri, er ekki last-
vert. En hitt er mjög áríðandi,
að kirkjan sé á verði og láti ekki
leiðast óhugsað af hverjum
kenningarvindi. Hún verður að
segja mönnum til vegar og leiða
þá til sannleikans gegnum alla
margbreytni hugsana og mis-
munandi sjónarmið og lífsskoð-
anir, sem á leiðinni blasa við. —
Og sé presturinn í innra sam-
bandi og samfélagi við Jesúm
Krist, þá er liann aldrei i vafa
um afstöðu sína til hinna mis-
munandi skoðana — þá á liann
í sál sinni leiðarljós, sem aldrei
bregst.
Dómsýki og dómgirni fer
kristnum mönnum illa. Sumurn
heittrúarmönnum hættir til
þess i áliuga sínum og sannfær-
ingarkrafti að fella þunga
dóma. Þó er þetta ekki altaf svo.
Sum heittrúarfélög, sem kunna
að hafa yfir sér nokkurn sér-
trúarblæ, geta verið laus við
þessa dómsýki. Eigum vér t. d.
eina stofnun hér á landi —- sem
raunar telur sig til þjóðkirkj-
unnar, þótt hún starfi sjálfstætt
— sem mér finst vera óvenju
laus við dómgirnina. En það er
Hjálpræðisherinn. Það er glögt
einkenni á blaði þvi, er hann
heldur úti, hve gersamlega er
fyrir það brent, að það sé með
áreitni og illindi í garð annara
eða dómsorð. Hjálpræðisherinn
vinnur jákvætt starf, sem vafa-
laust hefir orðið mörgum til
góðs, og vill vinna í samræmi
við kirkjuna og í samúð til henn-
ar starfs, þótt trúarskoðanir séu
að einhverju leyti ólíkar, eða svo
hefir þetta komið mér fyrir
sjónir.
KNATTSPYRNA 1 JAPAN.
Það er tahð, að knattspyrna
liafi fyr þekst í Austurlöndum
en í Norðurálfu, og að hún hafi
flutst frá Kína til Japan um
miðja 7. öld Þar varð hún mjög
vinsæl íþrótt, einnig meðal há-
skóla, og sagt var að Toba II.
Japanskeisari hafi stofnað
knattspyrnufélag við hirðina og
verið sjálfur meðal leikenda.
En ekki var leikið í íþróttabún-
ingum í þá daga, heldur í skó-
síðum og þar eftir víðum hirð-
sloppum.