Vísir Sunnudagsblað - 26.05.1940, Blaðsíða 6

6
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
Einar Benediktsson.
Máttugi andi með eldinn í sál,
spámannlegan guðmóð og spekingsins mál.
Vígðu landsins tungu og vak yfir þjóð,
vegu hennar lýsi þín ódauðlegu ljóð.
Stór var þinn lieimur, á stórt þín hugöi sál,
við sjörnulog sér undi og frumsólnaBál.
Þinn tröllaukni hugur í hæð til guða kleif,
og himinleiðir allar til fjarstu miða sveif.
Voldugi hugur, og víðfeðma sál.
Kraftaskáldsins kyngi var kvæða þinna mál.
Enginn stærri fæddist hjá Eddunnar þjóð,
og aldrei kvað neinn sjáandi guðdómlegri ljóð.
Þinn andi sótti á brattann og miklar sýnir sá,
af sjónarhæðum skygndist um Gimlaveldin há,
en sá þar ekkert stærra, þótt sæi stórt og margt,
en „Sóleyjuna“ tignu með jöklaskrautið bjart.
Ættjörðin góða — ísland stóð hæst,
heimsins mikla undur, og hjarta þínu næst.
Hátignarfagur var himinn þíns lands,
á heiðum kvöldum sjást þaðan röðlar stíga dans.
f mánagliti hrímklettar út við nyrsta ál
augum kristalls stara á norðurljósabál.
Þar leggur „ilm af steini“, er lognhljótt festir spor
á landið helgra sagna hið nóttlausa vor.
Máttugi andi með eldinn í sál.
Ljóða þinna speki er lífsins hávamál.
Þar opnir standa himnar og helgidómur hver,
um hugans víddir allar til fjarstu marka sér.
Hin dýpstu rök og æðstu, sem dulmál hjartans á,
í dýrra hátta guðmáli kynslóðirnar sjá.
Sú ritning fyrnist aldrei, sem innblásin er,
og alvíssmál skal nema hver lærisveinn hjá þér.
Skáldjöfur mikli, vér elskum þinn óð.
Dýrastan arf hinni íslensku þjóð,
sígildu spakmælin, sterk eins og stál,
stuðlafríð sem björgin í landsins eigin sál,
vekjandi og heilnæm sem vorsins mildi blær,
voldug eins og brimsog, er strendur landsins þvær.
Fossaniður heyrist í hrynjanda þess máls,
sem helgar vættir skópu á glóðum fórnarbáls.
Hvílist nú höndin — og hjartað er rótt,
sem gullið dýra hafði til guðanna sótt.
Fátæk verður aldrei, þótt fámenn sé þjóð,
sem frægð hafa skapað hin dýrðlegu ljóð.
Nú hefir þjóðin lagt í sinn helgasta reit
sitt höfuðskáld til hvíldar, — og sigurglöð það veit,
að aldrei fæðist óþjóð á íslenskri jörð,
ef andi skáldsins mikla um Þingvöll heldur vörð.
Pétur Sigurðsson.
mann hefir þar engin önnur
sendisveit. Hann hefir unnið af
kappi. Flest tímaritin i Mexikó
og sum dagblaðanna eru hlynt
Þjóðverjum. Meðal vikublað-
anna má nefna eitt, sem er al-
veg nýtt og heitir Timon
(stjórnvölurinn). Ritstjóri þess
er Jose Yasconcelos, sem bauð
sig fram til forsetakosninganna
1930, en tapaði. Hann hefir lýst
yfir því, að hann sé „gegn Eng-
il-Söxum.“
Annað er það, sem hjálpað
hefir Þjóðverjum — sainningur
Rússa og Þjóðverja. Allmargir
þýskir flóttamenn, kommúnist-
ar og sósíalistar, búa í Mexikó
og unnu þeir áður gegn Hitler
i félagi sem nefndist „Þýskt
menningarfélag“. Nú logar þar
alt í sundurþykkju. E1 Populai-,
blað Rússlandssinna, fær flestar
fréttir sínar frá Berlín og
Moskva og það hefir liætt öllum
árásum á nasista, sem voru svo
tíðar fyrir fáeinum mánuðum.
Frakkar eiga allmarga vini
i Mexikó. Fréttamyndir af
frönskum hérmönnum eru vin-
sælli en nokkrar aðrar. Flestir
rithöfundar og listamenn i
Mexikó telja París andlega höf-
uðhorg latneskra manna. —
Landsmenn urðu líka fyrir
mikluni frönskum áhrifum,
þegar franskir hermenn vörðu
krúnu Maximilans keisara og
Carlotlu drotningar.
Kommúnistaflokkurinn
starfar af krafti.
Innrás Rússa í Finnland jók
vinsældir Bandamanna. Þrátt
fyrir það hefir Rússland all-
marga áhangendur. Kommún-
istaflokkurinn í Mexikó hefir
að vísu aðeins 25 þús. skipu-
lagshundna meðlimi, en hann
starfar af miklum krafti og
meðlimir hans eru i mörgum
áhrifastöðum.
Bretar munu hafa minsta
hvlli allra ófriðarþjóðanna. —
Styrjöldin braust út á þeim
tima, þegar viriátta var mjög
lítil milli Breta og Mexikó-
manna. Þegar Cardenas, forseti,
gerði eignir dótturfélags Ro\raI
Dutch Shell-Mexican Eagle upp-
lækar i mars 1938, urðu Bretar
æfarreiðir og kröfðust Jjess, að
þeir l'engi þær aftur. Carden-
as lét þær kröfur eins og vind
um eyru þjóta.
Bretar fóru þá að brigsla
Mexikómonnum um það,
hversu seinir þeir væri að þvi,
að standa við skuldbindingar
sínar, en Mexikó svaraði með
þvi að benda þelm á skuldir
þeirra hjé Bandarikjunutn. —
Upp úi’ þessn vgy Bendihérra
Mexikó í London kallaður heim
og Bretar urðu þá að gera slíkt
hið sama. Ræðismannaskrif-
stofur eru þó enn opnar i báð-.
um löndunum.
Td þess að gera teiknimvndina
„Ferbir Gullivers" þurfti að gera
eina milión teikninga .... Kvik-
myndabúsin í Ameríku taka tæo-
lega nþá milj. áhorfenda .... Ef
rigningin í nortSvesturríkjum
Bandaríkjanna er 5 cm, undir metS-
flllagi, munar þaB m mU|, skeífa
Skák
Franski leikurinn.
Hvítt: Aljechine. Svart: Feldt.
1. e4, e6; 2. d4, d5; 3. Rc3, Rf6;
4. pxp, Rxp; 5. Re4!, f5? (Þetta
er afleitur leikur, enda tapar
svart skákinni á því hve lélegt
vald liann hefir yfir reitnum e6
Gott var að leika 5.Be7
eða Rd7, en hinu siðarnefnda
lék Nimzowitch á móti Alje-
chine í Kecskemet 1927); 6.
Rg5! (Stysta leiðin til e5), Be7;
7. R5f3, c6; 8. Re5 (og þar verð-
ur hann fyrst um sinn!), 0-0;
9. Rgf3, b6; 10. Bd3, Bb7; 11.
0-0, He8; 12. c4, Rf6; 13. Bf4,
Rbd7; 14. De2! (og liefir nú ilt
í liyggju), c5 (svart sér ekki
hættuna, sem skapast hefir við
14. Ieik hvíts, annars hefði liann
sennilega reynt eitthvað annað,
t. d. Rf8);
15. Rf7!!, KxR (Ef .... Dc8
þá 16. Dxe6 með hótuninni
RI16+-j- og Dg8+ og síðan Rf7
mát, hið fræga ,,kæfingarmát“)
16. Dxe6!! (Ef KxD þá Rg5
mát); 16.....Kg6 (Ekki ....
Kf8 vegna Rg5); 17. g4! Be4;
(til þess að varna Bxf5, en ..)
18. Rh4 mát.
Skák þessi var tefld í her-
manna-sjúkrahúsinu í Tarnopol
árið 1916. Aljechine tefldi skák-
ina blindandi. Hann var þá að-
eins 24 ára gamall.
á hveitiuppskerunni .... Spöríugl
hefir helmingi fleiri hálsliði en
gíraffi .... í kínverska stafróf-
inu eru um 1100 mismunandi
stafir.
*
í strætisvagni.
Farþegi (fer út úr strætis-
vagni) : Þaö er óþolandi hvaö
haföur er lítill vagn á þessari leið.
Hann er altaf troöfullur.
Ekillinn: Höföuö þér ekki sæti,
herra minn?
F.: Jú, en konan mín varö aö
standa alla leiðina.
*
—- Undarlegur bjáni, þessi kenn-
arl, sagöi Brynki litli, þegar hann
kom heim úr skólanum I fyrsta
ísinn. — Hann spyr mig og okkur
kralíkárié úm alla skapaöa hlutj