Vísir Sunnudagsblað - 16.06.1940, Side 1

1940 Sunnudaginn 16. júni 24. blað
„HVAÐ ER EINN
KUÐUNGUR
STOR? - - -
Þetta er um vetur í New-York-borg, — en þar getur komið snjór,
eins og hér heima á Islandi, þótt hún sé sunnar á hnettinum. Skýja-
kljúfarnir þessir, sem á myndinni sjást, blasa við manni þegar siglt
er upp að Manhattan, og sjást þeir greinilega þaðan, sem íslensku
skipin liggja við bryggju.
1-^ AÐ var sólbjartur sunnu-
dagur, og seinna komst eg
að raun um, að það hafði verið
hvítasunnudagur. Dráttarbát-
arnir mjökuðu „Dettifossi“ frá
bryggjunni við Manhattan-
sporðinn, þar sem hann hafði
legið múlbundinn síðan hann
kom úr þurrkvinni í Brooklyn,
með nýjar bætur á maganum.
Bátarnir drógu skipið með vax-
andi liraða fram á fljótið, og
litli landahópurinn, sem enn
stóð á bafnarg'arðinum og veif-
aði, varð að ógreinilegri þústu,
þar sem elcki mátti greina
mann frá manni. Skýjaborg-
irnar, næstar höfninni, tólcu óð-
um að lækka i loftinu og svip-
ur þeirra allur að mildast.
Frelsisstyttan í ármynninu a
stjórnborða féklc smátt og
smátt á sig mót konu í eðlilegri
líkamsstærð, og svo varð hún
enn minni, og að lokum hvarf
hún alveg. Hver skyldi svo trúa
því, að handleggur þessa fagra
líkneskis væri svo tröllaukinn, að
upp eftir honum sé vindustigi,
er hægt sé að ganga alt upp að
úlflið, en þar kreppir iíkneskið
lieilsteyptan hnefann utan um
sílogandi lampann, sem. er tákn
Einar Stefánsson, skipstjóri, tekur
sólarhæðina á þeim slóðum, sem
„Titanic“ sökk.
liinnar frjálsu, siðmentuðu og
stoltu Ameríku. Lílcneskið er
gjöf frá Frökkum til Banda-
ríkjanna, til minningar um ald-
arafmæli sjálfstæðis þeirra.
Vatnið er slétt og logar í sól-
skininu, og það er gaman að
virða það fyrir sér, hvernig vax-
andi fjarlægðin jafnar út í eitt
hærri og lægri hús hinnar
jötunefldustu borgar og gerir
þau öll að einni hrufóttri heild,
sem helst minnir á brunahraun.
„Dettifoss“ er með smæstu
skipum, sem gera sig sek um
að rjúfa værð vatnsflatarins, en
hann á þó langa og erfiða leið
fyrir höndum, þar sem eru álar
Atlantsliafsins, kannslce miklu
lengri leið en nokkurt þessara
stóru skipa, sem með stærðar-
munar-yfirlæti stika framhjá.
En enginn finnur til þess, að
skipið okkar sé lítið, og það
hvarflar ekild að neinum, að
treysta því eklci lil hlitar sem
góðu skipi. Það var alt annað,
sem varp nokkrum örvænting-
arskugga á þessa leið, nefnilega
hértaka íslands, er þá hafði far-
ið fram fyrir tveimur dögum.
Ýmsir voru fúsir á að láta þá
skoðun i Ijósi, að nú væri hlut-
leysisöryggi íslenslcra skipa úr
sögunni og liamingjan mætti
vita hvenær og hvar fyrsta ís-
lenska skipið yrði skotið í kaf
fyrir engar sakir, aðrar en þær,
að vera eign þjóðar, sem vildi
vera blutlaus, en var beitt of-
beldi vegna smæðar sinnar og
fátæktar. Og ekki er eg frá því,
að sumum farþega og skips-
manna hafi þvi fundist sem
þeir væru að leggja upp í venju
fremur bættulega ferð, þó að
sóma sins vegna, og sakir karl-
mensku sinnar, færu allir dult
með það. Altaf eru nóg-
ir til að væna aðra um
heigulsliátt! En þegar við
fórum framhjá „Ambrose“,
vitaskipinu beimsfræga, sem
liggur við stjóra á landhelgis-
línu Bandaríkjanna, fyrir utan
minni Hudsonfljótsins, sagði
einliver, að nú mætti fara að
„torpedera“ okkur. Og þessi
bölsýnishugrenning geklc frá
manni til manns, og um stund
lijalaði alt farjjegadekkið um
hina yfirvofandi liættu og þá
hetjulund og staka sálarþrek,
sem þyrfti til að leggja á djúp-
ið eins og ástatt væri í heimin-
um. „En við gátum ekki annað,
því að sennilega verður þetta
eina tækifærið, sem við Gunnar
fáum til að sjá gamla landið“,
sagði gömul lcona, sem flutti
þriggja ára gömul vestan úr
Dölum vestur um haf. Hún bef-
ir nú dvalið þar yfir 60 ár.
Þessi fábreyttu orð konunnar
get eg ímyndað mér af skjótri
og ónógri kynningu af nokkrum
Vestur-Islendingum, sé mæltfyr-
ir munni margra landa okkar
þar. Eg liitti þar íslendinga, sem
voru svo magnaðir af heimþrá
og ást til íslenskra átlhaga, ætt-
ingja og vina, að nærri lét trúar-
ofstæki. Og eg býst við því, að
margir þeirra létu sér ekki fyr-
ir brjósti brenna að leggja upp
í enn hættumeiri ferð en þá, sem
hér var um að ræða, til að heim-
sækja „gamla landið“, ef þess
væri kostur.
*
Þannig hófst ellefu daga ferð
yfir Atlantshafið með sólskins-
töfrum og ilmandi vori, og ang-
urblíðu kvaki um liðveislu for-
laganna. Og ferðina út virtist
sem þessi uggur færi vaxandi í