Vísir Sunnudagsblað - 30.06.1940, Blaðsíða 7
VISIR SUNNUDAGSBLAÐ
7
Snaebjörn Jónsson;
Boðskapur Rutherfords
Nú stendur yfir mín náðartíð,
nauðsyn er þess eg gætti.
Óliætt mun að fullyrða, að i
tugi ára liafi islenslcu þjóðinni
enginn boðskapur verið fluttur,
sem vakið liafi aðra eins athygli
og annað eins umtal i landinu
eins og boðskapur sá, er skosk-
ur maður, Adam Rutherford,
hefir fært lienni, fyrst i ritum
sinum og siðan með eigin munni
— nú fyrir röskum tólf mánuð-
um. En þar með er það vitaskuld
sagt og sannað, að þóðinni hefir
þótt erindi hans a. m. k. athygl-
isvert.
En hver er þá þessi boðskap-
ur? Hann er i stuttu máli þessi:
íslenska þjóðin hefir um aldirn-
ar verið undir sérstakri hand-
leiðslu guðs, sem áformar að
hún skuli inna af hendi mikil-
vægt hlutverk í þágu mannkyns-
ins. Hann hefir öld fram af öld
látið liana ganga í gegnum þann
reynsluskóla, er gera skyldi
liana hæfa fyrir þetta hlutverk.
Tíminn til þess að inna það af
hendi á nú að vera í nánd, eða
þegar kominn. En eitt skilyrði
lil þess að þetta megi verða, er
óumflýjanlegt, en það er, að
þjóðin snúi sér af alhug til guðs
og leggi sig sem verkfæri í hans
hönd. Þá muni lienni verða
stjórnað til framlcvæmdanna og
þá hiði hennar hin undursam-
legasta framtíð um ókomnar
aldir. En hregðist hún þessari
skyldu sinni, eigi hún að sama
slcapi hörmungar i vændum.
Rétt og sjálfsagt er að geta
þess, að þenna sama boðskap í
öllum meginatriðum hefir einn
hinna allra mikilhæfustu íslend-
inga þessara tima i mörg ár pré-
dikað þjóð sinni. En hann hefir
á sama tima einnig flutt aðrar
og óskyldar kenningar, sem
menn greinir mjög á um; og í
hugum þeirra manna, sem óljóst
hugsa — en sá flokkur er því
miður of fjölmennur — hefir
öllum kenningum hans verið
blandað saman í eitt, svo að
þessum boðskap, um hlutverk
og framtíð íslensku þjóðarinnar
hefir fyrir það án efa verið
minni gaumur gefinn. Verður
það að teljast illa farið.
Til munu vera þeir menn,
sem telja það ólíkindi, ef ekki
firru, að þjóðinni sé nokkurt
sérstakt hlutverlc ætlað. En al-
veg er það óhugsandi, að þessa
ADAM RUTHERE ORD
menn sé að finna á meðal þeirra,
sem kristnir eru, nema þá rétt
að nafninu. Orð Krists sjálfs,
eins og þau eru hermd í Nýja
testamentinu, taka af öll tvímæli
um það, að bæði einstaklingar
og félagsheild sé undir beinni
stjórn guðlegrar forsjónar, og
því grét hann yfir Jerúsalem (og
þar með Gyðinga-þjóðinni), að
liún þekti ekki sinn vitjunar-
tíma. Ekki væri lieldur erfitt að
tilfæra ummæli síðari tíma spelc
inga, sem skilyrðislaust hafa
staðhæft, að bæði einstaklingi og
þjóð væri ætlað sitt sérstaka
hlutverlc í liinu mikla áformi
alheimsstjórnarinnar. Út í það
slcal þó ekki lengra farið að
þessu sinni, en rélt að minnast
þess, sem mörgum lesandanum
mun í hug koma, að undramað-
urinn Björn Gunnlaugsson nefn-
ir einstaklinginn hjól í sigur-
verki heimsins. Og í sigurverki
eru engin þarflaus hjól.
Siðan Ruthérford talaði og
ritaði, hafa gerst í heiminum
hinir ægilegustu stórviðburðir,
sem liann liafði sagt fyrir i rit-
um sínum, að sumu leyti með
tímatakmarki (enda þótt liann
telji timann að líkindum að-
eins). Um (jessa fyrirsögn er nú
ekki unt að deila, því að hið rit-
aða orð stendur sem óhaggan-
legt vitni. Hitt má vitaskuld með
réttu segja, að þar með sé það
ekki sannað, sem enn er óorðið.
En sumum kann að verða að á-
lykta, að úr því að sumt reynd-
ist rétt, þá geti a. m. k. farið svo
um fleira.
Engum blöðum er um það að
fletta, að náðartími sá, er Rutli-
erford telur okkur settan, hlýt-
ur innan skamms að vera út-
runninn. Sé nú þetta rétt, þá er
þar um svo ægilegt alvörumál að
ræða, að þeir munu fleiri en eg,
sem ekki hafa kjarlc til þess að
dvelja við þá hugsun, að við
daufheyrumst við kallinu, og þá
er ekki erfitt að skilja það, að
þessi mæti maður, sem ann þjóð
okkar, hrópar af öllum sinum
mætti: „Vakna þú, ísland“. Þvi
að alveg er það víst, svo framar-
lega sem nokkurt réttlætislög-
mál er að finna í tilverunni, að
þá bíða sjálfra okkar og afkom-
enda okkar ósegjanlegar raunir
á komandi öldum. Það er ekki
efamál, að þegar dr. Helgi Pjet-
urss (Vísir, 13. júni 1940) segii’,
að „urn hinar einstöku þjóðir
megi segja, að þvi háleitara
verk, sem þeim er ætlað, því fyr
nxuni þær laixxast og liða undir
lok ef þær bi-egðast því,“ þá
fer lxann með einfaldan og ó-
raskanlegan sannleika. Af og
frá er þetta þannig að skilja, að
um „hefnd“ forsjónarinnar sé
að ræða i nxannlegum skilningi.
Guð er kærleikur, og liefnd af
lians hálfu getur þvi ekki vei'ið
til, lieldur er þetta eitt af því
marga, seixx við ekki skiljunx i
lögmálum oi-saka og afleiðinga.
„Mniir vegir eru ekki yðar veg-
ir.“
Lesendur mínir, viljið þið nú
taka undir fonxa hrópið: „Hans
hlóð komi yfir oss og yfir börn
voi’“? Hamingjan gefi, að við
séum ekki þegar að gera það.
En við skulunx minnast þess, að
„guð lætur ekki að sér hæða“.
Lögnxál haixs verða aldrei rofiix.
„Þá þrýstir guð, og það er síðsta
orðið.“ Víðsvegar um lönd
ganga nú yfir þjóðii’nar slíkar
höx’mungai', að við getum enga
hugmynd gert okkur, sem nálg-
ist þann hinn liræðilega veru-
leika. Þessar skelfingar eru si-
felt að fæx-ast nær okkur. Eg
skal nú að endingu hiklaust og
alveg kinnroðalaust segja frá
því, að uxxx laxxgt skeið hefi eg
ekki getað bægt frá mér þeirri
ógurlegu spurningu, hvort við
væruni ef til vill að kalla þessar
sömu liörnxungar yfir sjálf okk-
ur og landið okkar. Skyldi það
geta vei-ið, að á svipunxxi þurfi að
lialda til þess að við fáum vakn-
að? Þetta er fyrir þá að hlæja að
á minn kostnað, sem lxlæja vilja,
en fyrir liina að hugleiða, sem
hugleiða vilja.
Vakna þú, ísland, hrópar
Rutherford. Og hann bætir við:
Heldur í dag en á morgun. —
Sn. J.
Skák
Fjögurra riddara tafl.
Hvítt: ALJECHINE.
Svart: Dr. VIDMAR.
1. e4, e5; 2. Rf3, Rc6; 3. Rc3,
Rf6; 4. Bb5, Bh4; 5. 0—0, 0—0;
6. BxR, bxB (Betra er dxB; nú
getur hvítur trygt sér jafntefli,
ef hann vill, með 7. Rxe5, He8;
8. Rd3, BxR; 9. dxR, Rxe4; 10.
Df3. En liann getur einnig reynt
kongssókn með Re2, Rg3, 1x3,
Rh2, f4 o.s.frv. En svartur á að
geta varist þeirri sókn og jafn-
vel hafið mótsókn di’otnnigar
iiLcgin); 7. Rxe5, De8; 8. Rg4,
Rxe4; 9. Rh6-f-! Kh8 (Það hefði
verið betra að taka manninn);
10. Hel, d5; 11. d3, De5; 12.
dxR, d4; 13. a3, dxR; 14. axB,
cxh; 15. Rxf7-)-, Kg8;
ABCDEFGH
16. Hhl! (Best. Svartur á nú
ekkert betra en að reyna að
komast út í endatafl með nxis-
lilunx biskupum, því 16.......
hxBD; 17. RxD, Df4; 18. Rd3 o.
s. fi'v. er vonlaus leið); HxR;
17. Bxb2, Dg5; 18. Dd3, Be6; 19.
Bd4 Hd8; 20. De3, Db5; 21.
Bxa7, Da4; 22. c3, Bc4; 23. Bd4,
Ha8; 24. Dd2, 1x6; 25. h3, Db5;
26. IJal, Ha4; 27. Dc2, HxH; 28.
HxH, Bd3; 29. I4a8+, KJx7; 30.
Da2, Dh5; 31. De6, Bfl (Þvi
skyldi liann eldci gera sér þetta
til gamans!); 32. Ha5, Ddl; 33.
Kli2, Bxg2 (síðasta vonin; ef
hvítur tekur hrókinn tapar hann
di’otningUnni eftir 33........
Dhl+; 34. Kg3, Dh3+; 35. Kf4,
Df3+); 34. KxB, Df3+; 35.
Kgl, I4f4; 36. IIa8 (Hótar máti
í þremur leikjunx), Hf7; 37.
Dg4, Dd3; 38. Hf8, gefið.
Innbrot hjá Sherlock Holmes.
í apríl-mánuði var þrisvar sinn-
um í sömu viku brotist inn í hús
Sherlock Holmes, og var stolið það-
an kössunx fullunx af grænmeti.
Þessi Sherlock er nefnilega ekki
leynilögreglumaður, heldur garð-
yrkjumaður og á heima í Cardiff
í New South Wales í Ástralíu.