Vísir Sunnudagsblað - 08.09.1940, Síða 2

2
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
vegurinn frá Möðrudal fram að
Vatnajökli, um órudda mela og
sanda sé líkjandi við gólf í ný-
steyptu steinhúsi.......... Trúi
þvi hver sem vill.
Annars kom nú ekki lengur
til minna kasta að malda í mó-
inn. Eigendur „Rauðku“ voru
nú búnir að ákveða með sér að
reyna hið sanna í máli þessu og
þar með að taka á sig krókinn
fram til jökla, en málið þar með
útkljáð á hreinum Jýðræðisleg-
um grundvelli. Þar með var
„Rauðka“ rýmd af öllum far-
angri á meðan að Jón hóndi fylti
tiu lítra hrúsa af varabensíni og
sótti matarljita í fötu og mjólk
á tvær flöskur inn til konu sinn-
ar. Því næst var sterkleg reka
bundin aftan á „Rauðku“, þó að
þess liefði raunar eldvi átt að
þurfa, eftir sögn þeirra Vern-
Jiarðar og Jóns, og siðan rann
hún suður túnið í Möðrudal með
fimm fyrnefnda menn „innan-
borðs“.
Eins og geta má nærri, vorum
við allir í einu sólslvinsskapi, er
lagt var upp í ferð þessa með
Herðubreið og Vatnajökul „fyr-
ir stafni“, og ekki sísl vegna
þess, að MöðrudaJsbóndi liét
okkur vegi, sem að 9/10 lilut-
um væri eins og hann gæti hest
verið gerður af manna liöndum.
Góðlátlegt, en nokkuð efabland-
ið hros leið um varir Björns,
sem nú „átti vakt“ við stýrið á
„Rauðku“, en aftur á móti dró
nú Vernliarður fremur úr gæð-
um þessum, enda var það óliætt
úr þessu, þvi að ekki var liætta
á þvi að snúið yrði við.
Leið okkar iiggur fyrst niður
eftir nyrðri bökkum Bæjai'ár,
sem liðast lygn og tær skamt
sunnan við túnið i Möðrudal.
Þegar yfir hana er komið telcur
við Breiðitangi, en honum lýlc-
ur við Kúðá, skamt austan við
Húshólsvatn. Vatn þetta er ekki
stórt og skerast inn úr því vog-
ar nokkurir og vikur, en á speg-
ilsléttum fleti þess IiIujju laf-
hræddir dökkleitir andarungar
til mæðra sinna er þeir sáu
„Rauðku“ nálgast.
Möðrudalshóndi gerði oklcur
þegar tilboð um leigu á Húshóls-
vatni til veiða. Kvaðst hann
mundu verða sanngjarn um
verðið, þvi að sennilega væri
ekki mikill silungur í vatninu.
Hann hefði að minsta kosti
aldrei orðið var við lífsmark af
þvi tagi í skuggsjá þess! Við
þökkuðum gott boð og kváð-
umst mundu hugsa málið!!
Frá Húshólsvatni er svo hald-
ið að Hvanná, sem er nokkuru
sunnar. Þessir fyrstu kílómetrar
liggja að mestu um grassléttur
og móadrög, sem vaxin eru
lyngi og smá grávíðisrunnum
innan um slétt grjótin. Morg-
undöggin glitrar eins og perlur
á liinum kjarngrónu blöðum, en
gráa móðu leggur upp úr mold-
inni frá hitnandi geislum hækk-
andi júlisólar. Náttúran grípur
okkur sínum töfratökum, og
jafnvel þó að ein og ein þúfa
molni fyrir hjólhörðum
„Rauðku“ og valdi tilheyrandi
vöggulireyfingu, finst oklcur
þetta ekki nema notalegt og
fullkomlega sanngjarnt, enda
fullvissar Jón hóndi olckur í
Jivert sinn, er slíkt Iiendir, að
þetta sé ekki talið í hinum fyr-
greindu 9/10 lilutum.
Þegar kemur suður fyrir
Hvanná taka við aðal grjótin,
eða öllu heldur sandarnir og
melarnir, rennisléttir inn undir
Eggertshnjúk, sem er fyrsta
liæðardragið á leið okkar. Við
þræðum há melana því að þar
er liarðast undir og léttast fyrir
„Rauðku“.
Norðan við Eggertshnjúlc er
heygt til austurs og haldið inn
með Minnisfjalli að vestan-
verðu en austur undir Dyngju-
liálsi suður að Þríhyrningsá.
Einnig er hægt að fara vestan
við Dyngjuhálsinn og suður
Arnardal, en eystri leiðin er
greiðfærari og þvi sjálfsagt að
velja hana.
Við erum nú komnir töluverl
suður á sandana, og þó að enn
virðist litið hafa unnist á suður
til jökulsins, liefir Herðubreið
allmikið breytt útliti, færst nær
og mikið til vesturs. Jökulskúf-
ur hennar virðist nú tylla séjr á
austustu brún fjallsins en ægileg
dimmblá hamrabelti slúta lóð-
rétt niður í gráar grjótskriðurn-
ar. Á milli okkar og hennar eru
endalausir melar og sandar svo
hvergi sést á stingandi strá, en
suður til jökulsins hyllir hrún-
irnar upp í hin ónumdu æfin-
týralönd ljósvakans. Hér hefir
frost og vatn átt völd um alda-
raðir og hið gróandi líf orðið að
lúta hinum æstu öflum.
Hin titrandi tíbrá yfir landinu
ber hita sólargeislanna og heið-
ríkju loftsins órækt vitni. Þessi
dásamlegi hiti hefir að sumu
leyti miður góð áhrif á
„Rauðku“, þar sem sandurinn
er mjúkur uhdir og vinnan erf-
ið. Þegar hún hefir öslað yfir
strauma Þrihymingsár er ber-
sýnilegt að þorsti ásækir hana
óskaplega. En hér er vandi úr
vöndu að ráða. því að gleymst
hafði að talca með tæki það, sem
notað hafði verið til brynningar
„Rauðku“. Jóni hónda hefir
sjálfsagt aldrei dottið i hug að
hann myndi nokkuru sinni
drepast ráðalaus, og þegar hann
sér hve gufan gýs upp úr vatns-
geymi þessa trygglynda farar-
skjóta, er honum þegar ljóst, að
við svo búið má ekki lengur
una. Dregur hann þá af fæti sér
annað vaðstígvél sitt og brynnir
blessaðri skepnunni úr því. Eg
segi ykkur ekki hvað „Rauðka“
var létt á sér á eftir.
Nú er farið suðvestur yfir
fremstu grasdrögin úr Arnar-
dal. Eru það sauðlöiul ágæt,
melgresi að mestu, sem numið
hefir þarna land síðustu árin.
Nokkuð eru þetta erfið móahöft,
sem þó mjög lítilla aðgerða þarf
við, svo að telja megi greiðfær.
Þegar þeim sleppir, er komið að
Álftadalsá og talca þá aftur við
eggsléttir melarnir. Er haldið
suður þá og suður fyrir Królcs-
fjall, en frá því, austur í gegn
um rennslétta sandlægð austur
öldumar vestan Álftadals. Síðan
liöldum við áfram suður jneð
Álftadalnum vestanverðum, í
fljúgandi ferðinni, alt suður á
brúnirnar norðan Fagradals og
þaðan áfram upp á Fagi’askai'ð.
Er þetta hin greiðfærasta leið i
alla staði, og manni verður á að
láta sér detta í hug svig á slcíð-
um niður rennsléttar snævi
þaktar fjallshlíðar þegar
„Rauðka“ rennir sér niðúr öld-
urnar vestan Álftadals, en Þórir
og Björn gera sér það til gam-
ans að fara í ólal lcrókum og
bogum, eða að halda alls elcki
við stýrið, og kann Möðrudals-
bóndi þvi einna best, því að al-
staðar er jafn slétt og til hvor-
ugrar handar hin minsta tor-
færa. Melarnir eru harðir, þalct-
ir smáum ávölum sleinum eins
og væi'i þeir allir malaðir í sömu
kvörninni. Hér er slcapið orðið
svo glatt og gott að við Jón
hóndi erum farnir að svngja
tvistemmuna:
i
Séra Magnús settist uppáSkjóna
o. S. fl'V.
I
En Vernharður hjálpar eftir
hestu getu meðan gárungarnir
Björn og Þórir láta hlátrasköllin
dynja út yfir melana endalausa.
En nú gerir ein lcend okkar
mannanna varl við sig, sem
okkur öllum er svo mjög i brjósl
boi'in, en það er matarlystin og
matarþráin. Við hugsum nú
gott til mjólkurinnar og rnatar-
fötunnar fi'á frúnni á Möðru-
dal. En það er varla að maður
fari í nokkurt ferðalag án þess að
gleyxna einhverju, og nú sat
matarfatan okkar heima á ben-
síngeyminum í Möðnidal. Hvilik
ósköp! Og það er eklci að tala
illa um mann þó eg segi, að
Vernharður liafi borið sig verst,
það er að segja að liann gerði
það, þegar hann lcom heim um
kvöldið og fann fimm ósnertar
brauðsneiðar í jakkavasa sinum,
sem liann hafði telcið með sér,
svona sem „aulcaportion“. En
nú var mjólkin drukkin með
þess hetri lyst og hún lofuð að
verðleikum.
Á Fagraskarði staðnæmumst
við og föi’um út úr „Rauðlcu“
því að liér er einhver fegursta
útsýnin á allri leiðinni. Héðan
blasir við olckur Fagridalur á
hægi'i hönd hinn fremsti og
syðsti af þrem dölum nefndum.
Segja má með sanni að hann
beri nafn með rentu, fagurlega
skreyttur blómlegum grasslétt-
um og blikandi vötnum. Kunn-
ugir telja þar þúsund hesta gul-
stararengi auk víðáttumikilla
gi'asi gróinna grunda. Sést af
skarðinu til Kreppu þar sem
hún hreiðist út á eyrarnar í
dalnum á 1/2 kílómeters svæði
og sameinast Fagradalsá henni
þar.
Veslan í Fagraskarði er útsýn
allra fegurst til norðurs og vest-
urs. Blasir þar við manni alt
Möðrudalsland, nokkuru meira
til vesturs Mývatnsfjöllin. Jör-
undur, Hágöngur, Reykjahlíðar-
fjall, Námafjallgarður, Burfell,
Bláfjall (sem er i suðaustur af
Gi'ænavalni við Mýyaln, þá
Herðuhreiðarfjöll, Kollótta-
dyngja, Bræðraskai'ð ogDyngjn-
fjöllin, þar sem Askja lcúrir
hljóðlát við Vítið sitt, nema þeg-
ar að kviknar í henni. Þrátt fyr-
ir veðui'blíðuna og liina óvana-
Jega tæru heiðríkju sésl ekki
glögt til Öskju sjálfrai', og til
þess að slíkt megi takast, þyrfti
maður að lcomast litlu veslar
og sunnar svo að Dyngjufjöllin
opnuðu sig, og sjást mætti þá
alla leið inn til Öslcju.
Allur þessi fjallaklasi er með
afhrigðum fagur, og um hin
fjarlægu fjöll leilca margskonar
lilir hins bjarta dags, alt frá
dimmbláum hamrabeltum upp
í ljósgul leir- og brennisteins-
flögin i Námafjallgai’ði, en blá-
grýtisslcriðurnar teygja mjóa
anga sína alt upp undir hina
geigvænlegu hamra.
Suðaustur af Dyngjufjöllun-
um gnæfir næst olckur, yfir hina
víðáttumiklu mela, drotningm
tiginborna í þessu fjallanna
í'íki, Herðubreið, en auslan und-
ir fjalli því liinu fagra eru hin-
ar kunnu Herðubreiðarlindir,
sakir fegurðar og gróðurs. Þá
talca við Herðubreiðartögl suður
af sjálfri Herðubi-eið, Jjví næst