Vísir Sunnudagsblað - 06.10.1940, Blaðsíða 1
1940 Sunnudaginn 6. október 40. blað
Kaupsíefna í Ettelbruck.
(Lúxenbúrgar ferðaminning frá árinu 1930)
Benedikts munkaklaustriö St. Maurits stendur tignarlegt og vold-
ugt uppi á skógarás einum í Ardennafjöllunum, skamt frá bænum
Clervaux í Luxenburg. Fáeinir íslendingar hafa notiö frábærrar
gestrisni þar, í lengri eöa skemmri tírna. Nú má búast við að Þjóð-
verjar noti klaustrið fýfir hermannaskála, líkt og á heimsstyrjald-
arárunum 1914—'18, en þá tóku þeir klaustrið til hernaöarþarfa, og
munkarnir tvístruðust í ýmsar áttir, komust, þó flestir þeirra til
Frakklands, yfir Belgíu.
Veðrið var afbragðsgott; sól-
skin og fegurðarljómi }rfir öllu,
þegar eg vaknaði árla morguns.
Eitt það fyrsta sem mér kom í
liug, var að í dag væri 1. des.
fullveldisdagur íslands. Ákvað
eg þá að gera mér einlivern
dagamun í tilefni af þeirri á-
stæðu. Meðan eg var að klæðast,
fór eg að hugsa um hátíðaliöld
• dagsins lieima í Reykjavík:
Ski-úðgöngu stúdenta, liorna-
leikinn á Austurvelli, ræðuna af
svölujn Alþingishússins, skemt-
anirnar í samkomuhúsum hæj-
arins, stúdentadansleikinn í
Iðnó eða á Hótel Borg; og nepju-
kuldann, sem verið hefir fastur
dagskrárliður þann dag, svo
langt aftur í tímann sem mitt
minni nær.
Þegar eg kom út, sá eg að
jörðin var hvít af lirími; því
fyrsta er fallið hafði á þessum
slóðum það haust. Það var logn
ng liimininn undursamlega
heiður og blár, kyrðin var há-
tiðleg, eðlilegast hefði verið/ að
standa kyr í sömu sporum, anda
að sér svölu og lieilnæmu morg-
unloftinu og dást að umhverf-
inu og fegurð þess. Hrímiþakinn
barrskógurinn glitraði óaflátan-
lega í sólskininu, eins og hann
væri alsettur óteljandi glóandi
gimsteinum. Eftir að liafa staðið
þannig um hríð, í þögulli að-
dáun, varð mér litið niður í dal-
inn, og komst aftur í ríki veru-
leikans. Þá sannfærðist eg um
það að búmannsraunin er mörg,
og í raun og veru sú sama,
hvort heldur er í stórhertoga-
dæminu Luxenbúrg, eða kon-
ungsrikinu íslandi. Æfikjör
bóndans er þrotlaus og vægðar-
laus glíma við óblíðu og dutl-
unga veðráttunnar. Á víð og
dreif um dalinn, voru lieystakk-
ar og dríli; sumarið og haustið,
liafði verið með eindæmum
óþurkasamt, svo mikill hluti af
heyskap bænda gjöreyðilagðist.
Það vildi svo vel til, að meðal
gesta í Benedikts-munka-
klaustrinu St. Maurits, var ung-
ur enskur stúdent: G. Turville
Petre, að nafni, og mun mörg-
um Reykvíkingum kunnur;
hann liafði dvalið hér á íslandi
og talaði íslensku ágætlega. Eg
gekk á hans fund, og stakk npp á
því við hann að við færum eitt-
hvað í góðviðrinu, féllst hann
á uppástunguna og tókum við
þá að ferðbúast, sem reyndar
var fljótgert. Fórum á fund
gestaföðursins (en það er sá
munkur kallaður, sem hefir
móttöku og umsjón klaustur-
gesta með höndum), tjáðum
lionum að við ætluðum í ferða-
lag, en myndum þó sennilega
koma aftur að kvöldi. Ráðlagði
liann okkur þá að fara til Ettel-
bruck, því að þar væri kaup-
stefna.
Að því búnu hröðuðum við
ferðinni til járnbrautarstöðv-
arinnar, til að ná hraðlestinni
sem fór kl. 9. Er þangað kom
var vart hægt að þverfóta fyrir
fólki sem ætlaði að sama áfanga,
og við.
Vegalengdin frá Clervaux, til
Ettelbruck, er svipuð og frá
Reykjavik, austur á Hellislieiði,
og er rúmlega hálfrar klukku-
stundar ferð með liraðlest. Leið-
in liggur eftir þröngum dal, með
skógivöxnum hlíðum til beggja
handa, en eftir dalnum liðast svo
áin Clerf, í ótal bugðum. Ve^gna
þess, hve landið er hæðótt, þarf
að fara í gegnnm fjölda mörg
jarðgöng á leiðinni, og er það
heldur til leiðinda og ama.
Ettelbruck, er smábær, með
nokkrum þúsund íbúum, og
myndi jafnvel eftir íslenskum
mælikvarða vera talin kotborg,
en á kaupstefnudögunum, er þar
margmenni mikið. Enda var í
þetta skifli naumast liægt að
þverfóta fyrir fólki, sem komið
var hvaðanæfa að, í verslunar-
erindum. Kaupstefnur þessar
eru haldnar vor, sumaroghaust-
mánuðina, venjulega í mánað-
arbyrjun, og standa yfir einn
eða tvo daga, eftir því hvernig
kaupin gerast. Dagana á undan,
og þó einkum daginn áður,
streymir fjöldi fólks til bæjar-
ins úr öllum áttum, bæði úr nær-
liggjandi sveitaþorpum og lengra
að. Bærinn liggur vel, því sem
næst í miðju landi, og er því
tilvalin kaupstefnumiðstöð,
enda samgöngur góðar. Annars
Fftir
S. K. Steindórs.
hefir bærinn ekki upp á neiit
sérstakt að bjóða, en er þó eng-
anveginn ljótur, er þar blóma-
rækt mikil og kalla landsmenn
Ettelbruck Harlem Luxenbúrg-
ar.
Þegar við stigum úr lestinni,
reikuðum við fyrst til og frá
um bæinn. Komum inn í tvær
eða þrjár litlaroglieldur ósjáleg-
ar kirkjur, og það fram eftir
götunum. Að þvi búnu héldum
við til markaðstorgsins eða öllu
heldur torganna. Þar var mikill
hávaði og gauragangur, kölluðu
allir liver í kapp við annan, til
að vekja eftirtekt á sér og sinni
vöru.
Á fyrsta torginu sem við
komum að, voru seldir hundar
og svín. Hrinu svinin sem mest
þau máttu, til að vekja á sér at-
liygli, og hundarnir geltu í sama
tilgangi. Höfðu svinin auðsjá-
anlega verið búin undir þessa
kaupstaðarferð; verið þvegin og
burstuð, upp á það besta, og
furðu þrifaleg, af svínum að
vera. Hundarnir voru af ýms-
um ættkvíslum og ærið ólíkir að
stærð og útliti. Skamt þaðan var
annað torg, og voru þar einung-
is nautgripir á boðstólum. Þar
voru margar og fallegar kýr
Sumar virtust vera lnilfleiðar á
öllum þessum gauragangi og
tilstandi, og liöfðu lagt sig
á torgið og jórtruðu mak-
indalega, alveg eins og þeim
kæmi þessi læti ekkert við,
og biðu rólegar þess sem
verða vildi, um hver yrði næsli
liúshóndi þeirra. Það var gaman
að sjá bændurnar, þegar þeir
voru að festa kaup á einhverri
kúnni; þeir skoðuðu hana með
svo mikilli kostgæfni og at-
hygli, að undrun sætli, og var
auðséð á öllu, að beir voru stað-
ráðnir í því að kaupa ekki kött-
inn í sekknum. Þó vel megi bú-
ast við, að einhverjir þeirra