Vísir Sunnudagsblað - 13.10.1940, Blaðsíða 1

1941
Sunnudaginn 13. október
41. folad
JEftia* H. Cavlingr.
Eg liefi farið fimm sinnum
til Ameríku, en 15. ágúst árið
1888, lagði eg upp i mína fyrstu
vesturför, og er hún mér af
ýmsum ástæðum þeirra minn-
isstæðust.
Eimskipið „ísland“ hélt eins
og leið liggur, út Jótlandshafið.
Það var eitt þeirra 5 gufuskipa
sem Þvingvalla-eimskipafélagið
átti; cn hin voru: Þingvellir,
Noregur, Helcla og Geysir. Þetta
voru all gamaldags og liægfara
skip, með farþegarúmi fvrir um
800 mauns. Um þessar mundir
var þetta eina eimskipafélagið
á Norðurlöndum, sem hafði
fastar áætlunarferðir vestur
um haf, en þrátt fyrir það, urðu
þó ýms mikilvæg óhöpp félag-
inu að fjörtjóni, og eitt hið
stærsta óhappið skeði einmitt,
meðan eg var í þessari ferð.
Þegar við komum til Kristjaníu
(nú Osló) fréttum við að tvö af
skipum félagsins liefðu rekisl
á, úli á Atlantshafi. „Geysir“
sökk, og nálægt 80 manns fór-
ust, en „Þingvellir“ náði við
illan leik i höfn í Halifax, með
brotið stefni.
Er þessi tíðindi höfðu spurst,
var ferðinni liraðað á vettvang
þar sem slysið iiafði orðið. Við
sáum úr töluverðri fjarlægð
rekald og brak úr skipinu: Sjór-
inn var spegilsléttur og skips-
flakið morraði í hálfu kafi. Það
var átakanlegt að sjá stirnuð
líkin, þau teygðu fram liend-
urnar eins og til að ná í eitthvað
til að grípa i.
En hér gafst enn ein sönnun
þess, liversu slíkir atburðir sem
þessir, gleymast fljótt á sjóferð-
um, því að kvöldi þessa sama
dags, sem við liöfðum orðið
sjónarvottar að afleiðingum
hins válega sjóslyss, héldu far-
þegarnir á „íslandinu“ fjörugan
dansleik. Meðal farþeganna
voru nokkrar sænskar ungfrúr,
MARK TWAIN
sem ekki létu sitt eftir liggja, til
að ferðin yrði sem skemtilegust.
Þar voru einnig tvær norskar
stúlkur, sem voru að í'ara til
Ameríku til að gifta sig, og setj-
ast þar að. Þær voru sýnilega á-
kveðnar í því að nota frjálsræð-
ið sem best á meðan tækifærið
gafst.
Eftir 18 daga skemtilega ferð,
sáum við hylla undir Long Is-
land álengdar, án þess að nokk-
urar undrunar eða fagnaðar
yrði vart. Morguninn eftir lagð-
ist skipið í Hoboken, þá varð
okkur það fljótt ljóst, að við
vorum komin lil Vesturlieims.
Á hafnarbakkanuin moraði af
allskonar fólki, járnbrautar-
þjónum, ökumönnum, hlaðasöl-
um og skóbursturum; flestar
manntegundir frá og með prúð-
ustu heiðursmönnum og norður
og niður i hreinræktaða skálka.
Einn irskur lögregluþjónn,
Iiafði ]iað hlutverk, að lialda
allri þessari sundurleitu og ið-
andi mannkös í skefjum. Hér og
þar í mannfjöldanum sáust
blaðamenn með barðastóra
Panamahatta og skrifbækurnar
i skyrtuvasanum, sumir þeirra
Iiöfðu hitamæla saumaða í aðra
buxnaskálmina. Við urðum þess
þó brátt áskynja að athygli
þeirra beindist ekki að okkur,
Iieldur vorus Iþeir að bíða eftir
skipi, sem var skamt undan
landi.
Farþegarnir á „Islandinu“
söfnuðust saman á þilfari skij)s-
ins, alþúnir til landgöngu. A
leiðinni, liöfðum við talað um
að fá ljósmyndara til að taka
mynd af öllum hópnum, þegar
við kæmum til Hoboken, en nú
var engu líkara en allir hefðu
gleymt þessu áformi. Við vorum
alt í einu ókunnug livort öðru.
Sænsku stúlkurnar voru orðnar
gjörbreyttar, og þær norsku,
voru ofurlítið niðurlútar af líl-
ilsháttar samviskubiti, þegar
þær sáu liina væntanlegu eigin-
menn sína í mannþvögunni. —
Svo ruddust allir i land, liver
sem betur gat. — Töfraband
ferðalags samheldninnar var
brostið! %
Á sýningunni (sem var opn-
uð) i Kaujnnannahöfn, í maí
1888, hafði eg lilillega kynst C.
T. Christensen hershöfðingja,
og varð þá þegar heillaður af
hinu Ijúfa viðmóti lians og tigna
persónuleika. — Nú sat eg i
skrifstofu hans í Wall Street, og
naut þeirrar fþægilegu tilfinn-
ingar að eg væri vinur hans.
Hann sagði mér að hann væri
fæddur í Kaupmannahöfn, áríð
1832. Þar hafði faðir hans verið
skraddari, og var honum einnig
ætlað að gera þá iðn að ævistarfi
sínu; en er faðir hans andaðisl
breyttist það áform, svo hann
varð verslunarlærlingur í Hels-
ingjaeyri. En þaðan hélt hann
svo um vorið 1850, af stað til
Ameríku, með gömlu barkskipi.
I þrælastríðinu, 1861, varð hann
foringi danskra sjálfboðaliða-
herdeildar, lilaut majórstign og
varð síðar hershöfðingi (Gen-
eral). Að striðinu loknu gerðist
liann meðeigandi í lnnu kunna
fyrirtæki, Drexel=Morgan &
Co. í forföllum, hefir hann
nokkrum sinnum, gegnt sendi-
herrastörfum, fyrir Dani (og
auðvitað einnig Islendinga) í
Washington, höfuðborg Handa-
rílcjanna.
Næsta sunnudag var eg gest-
ur hersliöfðingjans, i hinu
skrautlega liúsi hans i Brook-
lyn. Húsbóndinn stóð sjálfur i
dyrunum og bauð gesti sina vel-
komna. En gestirnir söfnuðust í
forsalinn. — Eg veilti þvi strax
athygli live þetta fólk var frjáls-
mannlegt, vingjarnlegt og blátf
áfram í viðmóti. Það heilsaði
með gamanyrðum, þægilegu
brosi og þróttmiklu handtald.
Þetta var svo ólikt dönsku sam-
kvæmislífi, þar sem gestirnir
stara vandræðalegir liverir á
aðra, meðan beðið er eftir þvi,
að gengið sé til borðs. — Svo
MARK TWAIN
klappaði liershöfðinginn saman
höndunum, og við settumst til
borðs.
Sessunautur minn, ameri-
könsk kona, var í besta máta
skrafhreifin, hún þuldi upp fyr-
ir mér nöfn gestanna. Ósjálfrátt
greip eg fram i fyrir henni er
hún, meðal þeirra, nefndi Sam-
uel L. Clemens = (Mark Twain)
það stóð lieima, eg þekti hið
fræga kýmniskáld af myndum
sem eg hafði séð af honum. Eg
virti liann svo gaumgæfilega
fyrir mér, að hann veilti þvi at-
hygli og kinkaði vingjarnlega
kolli til min. Eg hafði nýlega
lesið úrvalssögur eftir hann, og
þótti mér þvi vænt um að fá
tækifæri til að kynnast honum
sjálfum.
Eftir miðdegisverðinn (mið-
degisveislur eru sem kunnugt
er, venjulega haldnar kl. 6—7
e. m.) tók eg mig til, og lieilsaði
upp á liinn heimsfræga rithöf-
und. Hann var ástúðlegur og
blátt áfram, eins og alt þelta
fólk.
„Heimsækið mig eitthvert
kvöldið“, sagði hann, „og borð-
ið miðdegisverð með mér, þá
getum við skrafað saman.“
Eg lét ekki segja mér það
tvisvar, og nokkrum dögum síð-
ar, fór eg í heimsókn til lians.
Mark Twain átti hús við
„Avenue Farmington“. Það var
bygt í svo kölluðum Önnu drotn-
ingar stil, og stóð i horninu á