Vísir Sunnudagsblað - 10.11.1940, Síða 3

Vísir Sunnudagsblað - 10.11.1940, Síða 3
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ 3 sóknarfólki sínu og hélt því rausnarlega veislu. Þótti þa'ð mikil glaðning fyxúr fólkið, enda var fátækt almenn og oft lítið til jólanna. Heldur var prestur drykk- feldur og hjákátlegur í háttum sinum, þóttu í'æður hans bei’a þess órækan vott. Einhverju sinni ávarpaði hann söfnuðinn á þessa leið: „Hvei’nig seni eg hefi reynt að kenna yklcur guðsgötur í sann- leika, þá hafið þið versnað æ þvi rneir, eins og skítur í regni og nú eru þið loksins orðin eins og kálfur út úr kú með kai'i og öllu saman“. Þegar hér var komið, var fólkið fai'ið að hlæja og stökk nú sem óðast úr kii'kj- unni; í'ak meðhjálparinn síðast lestina. Prestur henti þá blöð- um á eftir því og kallaði af öll- um kröftum: „Og takið við guðsorðinu ykkar og hlaupið þið nú bölvaðir hopphundai’nir og lxopptíkurnar ykkar“. Síðan staidaðist prestur ofan úr stóln- um og síðan i í’úmið. Einu sinni sem oftar var síra Einar drukkinn og vai’ð honurn ilt rétt áður en liann ætlaði að stiga í stólinn, skreiddist lxann inn í bæ og í rúmið. Þá var Stef- án sonur hans heima, óvígður en langt kominn í skóla. Madd- ama Margi’ét stóð þá upp úr sæti sinu og gekk til sonar síns og bað liann að stiga í stólinn i slað föður síns. Stefán fæi'ðist undan því, og kvaðst ekki við því búinn. Þó lét liann til leiðasl, svo ekki yrði meira hneyksli af, cn oi’ðið var. Sté hann síðan í stólinn og prédikaði blaðalaust, var ræða lians svo andrík og kröftug að fáir voru þeir í kirkjunni sem vatni gátu lialdið. Síra Einar lirestist brátt aftur eftir það að sonur lians var stig- inn i stólinn og kom aftur út í kirkjuna. Þegar liann sá livaða áhrif i'æðan hafði, kallaði hann svo hátt að undir tók í kirkj- unni: „Skælið þið nú, og skælið þið nú á ykkiir helvítis kjaft- ana, nú er ekki ganxli Einar að lauta yfir ykkur. En hvaðan haldið þið að liann hafi þetta nema úr honum, ganxla Einari föður sínum.“ Síra Einar gaf saman í hjóna- hand þau Svein Ásnxxmdsson og Sólveigu foreldra Einars í Gi’as- hóli á Sléttu. Þótti honum Sól- veig of góð handa Sveini, þvi sagði hann: „Skín á gullhúfu þó í skarni liggi“. Eftir að Stefán sonur sira Einars var orðinn prestxir á Sauðanesi, var lxann einu sinni senx oftar að gefa saman hjón. Sira Einar var viðstaddur. Þótti Útlagi hugsar heim. Það er sumarkvöld í litlum bæ í Norður-Ameríku. Það hef- ir vei'ið heitt í dag — 100 stig á Fahrenheit i skugganum — en ei-fitt að finna nokkurn skxxgga — og nú er farið að rökkva og fólk situr á svölunum sínum og nýtur kvöldgolunnar. Hvers vegna hvarflar hugur- inn heim til Reykjavíkur í kvöld — til Reykjavíkur eins og hún var fyrir löngu, löngu sið- an?'Kannske vegna þess, að eg sé Klettafjöllin í fjarska? Kann- ske vegna þess, að sólarlagið var svo undui-fagurt i kvöld? Kann- ske- vegna þess, að einhver sagði við mig í dag: „Ætli ísland sleppi við striðið?“ Á hverjum degi segir útvai-p- ið frá hörmungunum í Noi'ður- álfunni. — Já, hara að ísland sleppi við stríðið! Hvað það var fx-iðsamlegt lionUm brúðguminn taka ofan fyrir sig, en stúlkan hafa sótt fast eftir honum. Þá sagði hann: „Segðu nú já, segðu nú stórt já, þú þarna með hattinn.“ Börn sira Einars og Mai’grétar önnur en síra Stefán, er nefnd- ur hefir vei’ið, voru: Jón, prest- ur í Einholti, Hálfdán á Odd- stöðurn, og Einai’, sem var bóndi i Þistilfii’ði. Hann látti Þuríði nokkra móti vilja allra sinna ættingja. Segja sumir að það hafi verið þau Þuríður senx síra Stefán var að gefa saman þegar sh'a Einar sagði: „Segðu nú já“ o. s. frv. 5. var Guðrún seinni kona Skapta Skaptason- ar prests á Skeggjastöðum, 6. var Anna seinni kona Stefáns Lárussonar Schevings prests í Prestliólum. Síra Einar lét af prestskap 1812 og tók þá Stefán sonur hans við brauðinu; hafði liann um nokkur ár verið aðstoðai'- prestur föður síns. Einar var i horninu hjiá honum til dauða- dags. Hann dó 5. april 1822. Eftir sira Stefán eru mai’gar stórlygasögur sagðar og gáfu ]xær síst eftir sögum Vellýgna- Bjarna, sem þó voru mergjaðar sunxar. Hér fer á eftir ein slík: „Eg fór út að Skálum í svo mik- illi logndrífu að eg vai'ð að setja annan enda á svipunni i hriðar- vegginn, en hinn fyrir brjóst mér. Þannig fór eg alla leiðina út eftii'. Til baka var besta færð því þá fór eg í slóðina, sem var svo djúp að eg hafði dregið eyi'nasneplana.“ heima í Reykjavík í gamla daga! Reykjavik — hún var svo lítil og liana langaði svo til að vei'ða stór. Skyldi maður eiga eftir að upplifa að sjá hana senx stói’bæ? Ætti eg mér ósk, væri hún sú, að vei’a horfin heim til Reykja- víkur í kvöld, til Reykjavíkur eins og hún vai', eins og eg þekti hana best! Endurminningar æskuáranna eru svo bjartar. — Engar skrautsýningar stói’búðanna í heimsboi’gunum hafa hrifið eins og jólabazarinn í Thom- sens Magasín! . .. . Aðdáunin á leiklist Eva le Gallienne í „Hedda Gabler“ eða Katherine CorneH’s i „Tlxe Barretts of Wimpole Street“, bliknar við endurminningarnar unx Ste- faníu í • „Kinnalivolssystur“ og Oswald í Afturgöngunx Ibsens, eins og Guðxnundur Hallgi’íms- son lék hann á árunum heima í Iðnó — „maxnma, gefðu mér sólina“, sagði hann, og svo var eg hrifin, að það var eins og is- kaldur straumur rynni niður bakið á mér og það hefir mér reynst vera táknið, ætíð siðan, er snild leikax'ans nær liámarki sínu. Dr. Guðxnundur lxefði get- að orðið nxikill leikai'i..Og kappræður um ástandið í lieim- inunx, maður heyrir fræga fyr- ix’lesara og aðra mektai’inenn í útvarpiixu daglega og eg xxxan þá eftir samtölum um listir og skáldskap og franxtíð íslands, sem eg heyrði í æsku, en þeir nxenxx seixx eg hlustaði á voru Þorsteimx Erlingsson, Indriði Einarsson, Jón Ólafsson, Einar Hjörleifsson, Þorsteinn GísJa- son og fleii'i góðir og gáfaðir fs- lendingar og nxig minnir að þeir hrifu inig meir....... Og þarna stóð barnaslvóliixn á tjarnai'bakkanUixi og Morten Hansen sljórnaði okkur öllum ineð harði’i hendi, en hendin var í flauelishanska......Síra Þór- liallur kendi okkur fslandssögu, Guðnxundur Finnbogason is- lensku og Inxba fi’ænka lcendi leikfimi. Þau þrjú voru uppá- haldskennararixir.....Bekkur- inn var stór, og við stelpunxar nxiklu óþekkari en strákarnir. Ranka Jóns var svo alvarleg, en altaf fús til að hjálpa....Dísa og Imba voru svo skínandi fall- egar......Soffa, sihlæjandi og skemtileg......Beta, síðusl en ekki síst, trygðati’öllið besla! Svo voru ]iað Tlxorsbræðurnir, Kjarlan og Óli — engan grunaði ]xá, að Óli yrði einn af fremstu 4 leiðtogum þjóðarinnar! .... RANNVEIG SCHMIDT. Eggerl söng, eins og hann síðar söng i ixiörguixx löndum. .... Páll og Jón, já og Bjarni Björns- son, sem hefði getað orðið mik- ill skopleikari i Axxxeríku... Þau standa öll svo lifandi fyrir hugskotss j ónurn.... Skip er að koma frá útlöndunx og er það elcki spennandi að fara niður á bi'yggju og taka á móti því.....Öskudagur á göt- unum — og svo segja suxnir, að það sé ekki gaman að lifa! Sunnudagsmoi’gun í júli .... í stórum hóp í’íðunx við af stað hlæjandi og syngjandi — og er nokkuð til yndislegra en að vera í reiðtúr með góðum vinunx á fslandi? .... Álfadans á Austurvelli .... skautaferðir í tunglsljósi á Tjörninni....... Það er altal' tunglsljós yfir endurixiinning- unum! .... Fyi’sta skólaballið .... fyrsti ballkjóllinn — eg man jafnvel, að hann var Ijós- grænn nxeð ótal „flunsum“! Ó, eg veit vel, að skemtanira- ar voru fátæklegar — en þegar eg sil hér i rökkrinu og ber þær saman við margar og glæsilegar skenxtanir fullorðinsáranna í öðrum löndum — ber saman Reykjavík, eins og eg xxxan eftir Iienni og stórborgir annax’a landa, þá eru það æskuminn- ingarnar og það er Reykjavík senx g 1 ó a. —- — — Eða kannske er það bara, að maður er svo langt í burtu frá landinu sínu, fólkinu síxxu, nxál- inu simi og grunar, að maður eigi aldrei aftui'kvæmt .... því nú virðist heimurinn og öll sið- menning vera að líða undir lok og við vitunx öll, að liver dagur er dýrmætur .... að nú höfum við tímann bai'a „að láni“. p. t. Butte, Montana, 24, ágúst 1940,

x

Vísir Sunnudagsblað

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/299

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.