Vísir Sunnudagsblað - 10.11.1940, Qupperneq 6
6
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
Land andstæðanna.
Hugleiðing 1. vetrardag.
íslancl hefír með réttu veríð
kallað land andstæðanna. Það
má lieila hending, að nafn
Iandsins er Island, en eklíi Eld-
land. Frostið og funinn hafa
jöfnum höndum gert landið
það sem það er.
Veturinn er kominn. Tiðar-
farið á undanförnu sumri hefir
verið stopult. Er ekki eitthvað
andstæðukent í því, að einmitt
siðustu daga haustsins, rétt um
það hil, sem. búast hefði mátt
við „innrás" og hernámi Vetrar
konungs, skuli hafa verið lengri
samfeldur góðviðriskafli en
nokkurntima á sjálfu sumrinu.
En svona hefir þetta verið og
svona verður það. Þetta land
kemur ckkur altaf á óvart. Oklc-
ur hættir til að öfunda þá, sem
húa í hinurn lilýrri og suðlæg-
ari löndum.En hafa menn reynl
hvað það er að vakna til sama
veðurfarsins dag eflir dag? Eg
hefi ekki reynt |>að. En eg man
eftir því, að í fyrra vor sagði
Jakob Kristinsson fræðslumála-
stjóri frá reynslu sinni i þessu
efni í útvarpserindi, sem hann
flutti á sumardaginn fyrsta.
Hann bjó æðilengi vestur i
Kaliforniu, í Los Angeles.
Loftslagið þar og veðurbliðan
er annáluð. Það er altaf heiður
himinn, altaf hlýtt og bjart
veður eins og á besta sumar-
degi hér á íslandi. Er það ckki
notalegt, að vila með öruggri
vissu að kvöldi, að næsta dag
verður veðrið aftur sama og í
dag, lieiðskírt og milt? Jú, okk-
ur finst að svo hljóti að vera.
En hvað sagði Jakob Krist-
insson? Hann sagði,- að þessi
tilbreytingarlausa blíða hefði
alveg ætlað sig að drepa.
Þetta minnir á söguna af is-
lenska þingmanninum, sem fór
til Danmerkur í- þingmanna-
ferðina 1906. Hann hafði setið
konungsveislur og þingmanna-
veislur og ráðherra'veislur og
borgarstjóraveislur og allskon-
ar veislur, dag eftir dag í heila
viku. Hann hafði fengið meiri
kræsingar en hann hafði hug-
mynd um. að væri til i heimin-
um. Og hann var orðinn svo
þreyttur á þessu öllu saman, að
hann andvarpaði mjög mædd-
ur: —- „Það vildi eg, að einhver
vildi nú gefa mér skyrhræru og
súrt slátur “
Það er gamalt gott islenskt
máltæki, sem segir: „Á mis-
jöfnu þrífast börnin best.“ Það
er ekki gott að vita, hvað dutl-
ungar islenskrar náttúru liafa
átt mikinn þátl í því„ að gera
okkur að lifandi mönnum, með
því að vej a altaf að koma okk-
ur á óVart. Það er ekki til það
sæluástand hér á jörðu, að það
verði ekkí þrevtandi, ef það er
algjorlega tilhreytingarlaust.
Við kvörtum sífelt yfir því,
hvað ái'ferðið sé misbrestasamt.
En höfum við gert okkur nægi-
lega grein fyrir þvi, hvað það
eykur „spenninginn“ við lilver-
uUa, að vera altaf að spila í
lotteríi ? -
Líklega höfum við aldrei lif-
að meiri andstæðutíma en ein-
mitt nú. Fyrir rúmu ári voru
atvinnuvegirnir alveg í kalda
koli. Menn óðu í skuldum upp
að eyrum, eða jafnvel upp fyr-
ir liaus. Nú vaða þeir hinir
sömu ekki í skuldum, heldur í
peningum. Og það fjarstæðu-
kendasta í öllu þessu er, að það
er svo langt frá, að þessir
menn liafi komist úr kröggun-
um. við að bæta hag sinn. Það
eru hai-a komnar nýjar krögg-
úr — eigna-kröggur fyrir
skulda-kröggur. — Eg get ekki
borið um, hvorar kröggurnar
eru hvimleiðari, því eg þekki —
því miður — bara aðra tegund-
ina!
Og þó hafa mótsetningarnar
liklega aldi-ei komið skýrar
fram en í sjálfstæðismálum
þjóðarinnar. Hinn 10. apríl tók-
um við öll okkar mál í okkar
hendur* konungsvaldið, utan-
ríkismálin, alt. Hvernig sem þá
atburði bar að höndum, verður
því ekki neitað, að nú var upp-
runnin sú, stund, að við stóð-
um loksins á eigin fótum, en
um það hafði alla sæmilega
menn á Islandi dreymt síðustu
kynslóðirnar.
Við leituðum fyrir okkur um,
viðurkenningu stórveldanna á
þessari breyttu og fullkomnuðu
afstöðu okkar út á við, og við-
urkenningin kom. Bandaríkin
sendu hingað aðalkonsúl, og
Bretar færðu okkur sendiherra.
Þetta var alt í stakasta lagi. Það
fylgdi bara sá böggull skamm-
rifi, að hinn nýi sendiherra
Breta, sem öllum kemur saman
um, að sé hið mesta valmenni,
hafði þá þungu skyldu að inna
af hendi, um leið og hann færði
okkur sjálfstæðisviðurkenningu,
að tilkynna okkur að þjóð hans
neyddist til þess að hernema
landið um stundarsakir.
Eg ætla ekki að fara að tala
um „ástandið“, og niðurlæging-
areinkennin, sem því fylgja,
Flosaportin og Snæbjörn. Eg er
aðeins að benda á, bvað þessi
atburður er einkennandi. Um
leið og við fáum viðurkenning-
una fyrir frelsinu, erum við
sviftir frelsinu.
Já, Island er andstæðanna
land. Þar sem mestur ís er á-
vfirborðinu er máske rnéstur
eldur hið innra. Þar sem tapið
er mest i dag er gróðinn kannske-
mestur á morgun. Þegar frelsið
er fengið er það tekið af okkur
í leiðinni. Þetta eru tímar mót-
setninga. En alt er þetta til-
breytilegt, og er það einmitt ekki
tilbreytingin, sem mennirnir
þrá. Langar ekki unglinginn,
sem býr við strangan aga til
þess að slá sér út? Þráir ekki sá,
sem teigað hefir unaðssemdir
lífsins í botn, einveru og hvíld?
Sveitafólkið býsnast yfir þæg-
indum okkar. En langar okkur
ekki til þess að geta gengið ber-
fætt í grasinu á sumrin og blaup-
ið á hestbak, þegar við viljum?
Öll kysum við að landið okkar
væri öðruvísi en það er. En vær-
um við nokkuru bættari, þó að
við fengjum þá ósk uppfylta?
Nú fer vetur i hönd. Dagarnir
styttast og næturnar lengjast.
En metum við ekki ljósið þvi
meir sem við þekkjum myrkrið
betur?
Eg ætlaði eiginlega að eins
með þessum orðum að óska
ykkur öllum gleðilegs vetrar.
Við vitum öll að þó að syrti enn
nokkurar vikur, þá birtir smátt
og smátt aftur. Okkur er óhætt
að trúa því, að þótt sitthvað
kunni að vera öðruvísi en við
liefðum helst kosið, j>á er þrátt
fyrir alt, hvergi betra að vera
í beiminum en á þessu kalda og
afskekla landi. Á. J.
Litlar fregnir berast frá vigstöðvunum í N.-Afríku. Báðir búa þar um sig af kappi. Einstaka sinn-
m lendir í smáskærum á landi, milli könnunarflokka eða flugvélar eru sendar í sprengjuleiðangra.
— Þessi mynd er send út frá myndskoðuninni í Rómaborg, og fylgir það með, að flugvélin sé bresk
og hafi italskar loftvarnabyssur í N.-Afríku skotið hana niður.