Vísir Sunnudagsblað - 01.12.1940, Blaðsíða 3

I
\
I
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
3
við Bi'eta, ekki að eins sam-
bandsríkisaðstöðu. 1 ár skrifaði
hann „Sti’íðs skýi*ingu“ Con-
gressflokksins; þar mótmælir
hann bresku yfirlýsingunni,
sem kom Indlandi i styrjöldina,
án þess að Indverjar væru að
spurðir.
Nehru varð fimtugur á ])essu
ári. Hann er óvenjulega fallegur
og aðlaðandi maður. Hann er
þektur af miljónum Indverja,
sem lieyrt hafa hann tala alslað-
ar frá hinum fjarlægu skógum
r Assam og til iðnaðarhverf-
anna suður af Bombay. Fólkið
kallar hann Bharat Ka Hirday
Sarnrat, konung yfir hjarta
Indlands. Hinsvegar er það
Ijóst, að hann er ekki sama
sinnis og fjöldinn. Hann er ó-
framfærinn um flest er að
nánari viðkynningu lýtur, og
hatar mælgi. Fólk verður að
sækja langan veg til móts við
liann áður en hann gefi því
nokkurn gaum. Hann hatar bak-
nag, hann hatar Iýðæsingar.
Honum hrýs hugur við rudda-
skap, í Iivaða mynd sem hann
birtist.
Aðalveikleiki Nelirus er
spi'ottinn af þessu. Móttækileg-
leiki hans fyrir efasemdir,
vandfýsi hans og hatur á trúar-
kreddum, andstygð hans á öll-
um gauragangi valda því, að
stundum er hann slæmur
stjórnmálamaður. En kraftur
hans á ýmsum sviðum vegur á
móti þessu. Hann er aðdáunai’-
verður að því er stjórn hans og
fyrirkomulag snertir. Mest all-
ur tími lians á þessu ári fór i
þjónustu „National Planning
Committee“ og er hann forseti
þess. Hann er gæddur meira
þreki en flestir aðrir, afskap-
lega hollur málstað sinum; gáf-
aður svo af ber, liæverskur, ynd-
islegur og heiðvirður. Persónu-
leg og stjórnarfarsleg heiðvirði
lians hefir aldx-ei verið dregin i
efa.
Neliru dvelur - þegar hann er
ekki á ferðinni um Indland,
— í húsi í Allahabad, sem kall-
að er Anand Bhawan. Það er i
nánd við hið gamla hús föður
lians, sem Motilal gaf frelsis-
hreyfingunni, og eru þar nú höf-
uðstöðvar Congressflokksins.
Nehru er ekkjumaður. Kona
Iians, sem bai'ðist við hlið hans
i þjónustu mótþróastefnunnai',
dó eftir margra ára vanheilsu.
Síðast var hann látinn laus til
þess að liann gæti hitt hana.
Hún liafði einnig setið í fang-
elsi. Hið eina harn þeii’ra, dóttir,
21 árs gömul, nefnd Indira,
gengur í skóla í Englandi. Tvær
systur á Nehi’u, sem báðar
starfa ó pólitískum vettvangi.
Önnur þeiri'a, frú Pandit, sem
köllnð var „Samp“ (hin fagra)
á yngri árurn, er ráðherra fyrir
„Local Self-Government and
Healtli in the United Pi’ovin-
ces“ —- og fyrsta konan í Ind-
landi, sem skipar ráðhei'rasess.
Nehru er mikið hversdags-
legri í einkalífi sínu og hátturn
en Gandhi. Kashmirarnir borða
oft kjöt, og þótt Nehru borði
ekki kjöt er lxann alveg laus við
hinn trúarlega viðbjóð, sem
Gandhi hefir á kjötáti. Hann
reykir öðru hvoru, og utan Ind-
lands getur komið fyi’ir að hann
neyti vins. Hann et' mikið fyrir
vetraríþróttir og sund. Hann
hugsar lítið um peninga meðan
hann á nóg fyrir bókum, getur
ferðast, og unnið störf sín í
þágu flokksins. Likt og um
Gandhi eru tímaskifti um ferða-
lög lians. 1936—37 ferðaðist
hann 110.000 mílur á 22 mánuð-
um, og hélt nokkurar ræður
daglega. Einu sinni hélt hann
150 ræður á einni viku.
Það sem honum þvkii' vænst
um í heimi þessum, næst eftir
Indlandi, er ef til vill enskur
skáldskapur. í skrifum hans er
mikið af tilvitnunum í skáld-
skap. Næst eftir skáldskap ann
liann fjöllum, jöklum, börnum,
lækjum og flestum tegundum
dýra. En það, sem hann hefir
mesta andstygð á er „þrælkun,
grirnd, og menn sem í nafni
guðs, sannleikans og velferðar
almennings, eru önnum kafnir
við að bera fjaðrir í sín eigin
hreiður“. Það er: flesta stjórn-
málamenn. Hann ber enga per-
sónulega óvild í brjósti til
Breta. Þegar hann tekur sér frí
frá störfum, stefnir hann beint
til Englands, og margir Bi’etar
eru einlægir vinir hans.
„Ó gimsteinn Indlands,
hvað er klukkan?“
Nehi’u er ekki messías (sendi-
boði guðs) eins og Gandhi, þótt
hinir hreldu og bágstöddu Ind-
verjar hafi tilhneigingu til að
gera messias úr öllum foringj-
um sínum. Ef slík tilfinning
hefði gert vart við sig hjá
Nehru, liefði hún fljótlega verið
upprætt af konu hans og dóttur,
sem fundu upp á því að kalla
hann heimafyrir sömu nöfnum
og fólkið notaði: „Ó gimsteinn
Indlands, hvað er klukkan?“
eða: „Ó ímynd frelsai'ans, gerðu
svo vel að rétta brauðið."
Gandhi býr yfir undai'legu
samblandi nútíðar skoðana og
miðalda hégilja. Hann er mót-
fallinn ósnertanleik, en með-
mæltur sérstakri stéttaskipun
(caste system). Hann myndi
líklega lieldur láta son sinn
deyja, en leyfa lækninum að
gefa honum egg eða kjúklinga-
súpu, en Hindúar bannfæra
neyslu slíkra fæðutegunda.
Nehru er í fremstu línu nútíð-
armanna, hann ei’ ár og aldir
á undan fólki sínu. í landi þar
sem trúarbrögð eru alt, er hann
raunsæismaður (agnostic).
Hann er afarmikill lærdóms-
maðui’, og meðan á hinni löngu
fangelsisvist stóð, ski’ifaði
hann veraldarsögu, sem er
1.569 bls., lianda dóttur sinni,
og indvei-ska'sjálfsæfisögu, sem
jafnast við „Education of Hen-
í-y Adams“. „Eg er orðinn ein-
kennilegt sambland af austri og
vestri,“ segir hann, „alstaðar
utanveltu, og livergi skilinn til
fullnustu.“
Það er nauðsynlegt að skýra
helstu orsakir til núverandi
stjói’nmálaástands að nokkuru.
Indlandi er stjói-nað samkvæmt
stjórnarskrá, sem gekk i gildi
1935. Efst er bi-eska krúnan og
þingið, indverska ski’ifstofan i
London, og breski vísikonung-
ux’inn, sem hefir úrskurðarvald.
Indland er hlutað í sundur,
annai'svegar er Breska Indland,
þar sem Gandhi, Nehru og Con-
gressflokkurinn berst um völd-
in við Breta. Hinsvegar er Kon-
ungdæmið Indland, í’íkjasafn
stjórnað af furstum,' sem eru
skattskyldir Bretlandi, en
stjórna ríkjum sínum að hætti
einvalda á miðöldunum. Stjórn-
arskrá Indlands gei’ði ráð fyrir
sambandsríkjastjórn á Indlandi,
en þetta hefir verið lagt á hill-
una sakir stríðsins. ÁBreska Ind-
landi bygði stjórnai’skráin upp
yfirgripsmikið kerfi fyrir sjálf-
stjórn liéraðanna, sem gekk i
gildi 1937. Kosningarnar, en í
þeim tóku þátt um 14%, skip-
uðu indverska stjórn í hinum
ellefu héruðum Breska Ind-
lands. Átta af þeim eru undir
stjórn Congressflokksins. Hin,
sem ekki eru undir stjórn þeirra
eru Múliameðstrúarmannahér-
uðin Bengal, Punjab og Sind.
Congressflokkui’inn hóf þannig
fylkisstjórnarstax’fið í átta ell-
eftu hlutum Breska Indlands.
Þetta var stói’kostleg framþró-
un. Það var hreinn árangur af
hinni milclu óldýðnisherferð
Gandhi. En stjórn Congress-
manna fékk að eins takmörkuð
völd; samt sem áður markaði
valtíatáka þúirra m'ikiIVægán