Vísir Sunnudagsblað - 19.01.1941, Blaðsíða 4

4
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
ENDURMINNINGAR
EFTIR BJÖRN JÓNSSON
Nokkra eftir aldamótin flutt-
ist eg úr Ólafsvik vegna afla-
tregðu, er varð á fiskimiðum
Ólafsvíkur þegar togarar fóru
að fiska á miðum þessum. —
Bauð þá Haraldur Bjarnason,
bóndi á Álftanesi á Mýrum,
bróðir konu minnar Gunnhild-
ar, okkur býlið Siggusel, sem er
í Álftaneslandi, til íbúðar, og
fluttumst við þangað. Við böfð.
um þá fyrir þremur drengjum
að sjá, öllum innan fermingar
og efnahagurinn allþröngur. —
í Sigguseli vorum við í 10—11
ár, og er það skemmst af að
segja, að þau lijónin Haraldur
Bjarnason og kona hans, Marta
Níelsdóttir, systir Haráldar lieit.
Níelssonar prófessors, reyndust
okkur öll þessi ár eins og góðir
fósturforeldrar, og liðsinntu
okkur á ýmsa lund.
Haraldur hafði stórbú, og var
þar bið mesta rausnarheimili.
Dvaldi þar oft langdvölum fólk
úr Reykjavilc og naut hinnar
mestu alúðar húsbændanna. —-
Eg vann þar oft, svo að mér er
þetta vel kunnugt. — Vegna
þess að eg bafði fengist nokkuð
við steinstej'pubyggingar áður
en eg kom í sveitina, vildu marg-
ir fá mig til þessarar vinnu
liaust og vor. — Vann eg á
mörgum bæjum sveitarinnar, og
kynntist því öllum sveitabrag.
— Er það stytzt af að segja, að
menning var þar mikil, myndar-
bragur á fólki og efnahagur góð-
ur, og byggingar, bæði bæjar-
og peningshúsa, viðast góðar. —
Lengst vann eg hjá Guðjóni í
Straumfirði, sem var einn af
mestu bændum þar, ágætur
maður í hvívetna.
Þá vil eg nefna Rnarrarnes,
þar sem Ásgeir Bjarnason bjó,
orðlagður maður fyrir mann-
kosti og liyggindi, — hefi eg
liaft mesta unun af að vinna
með þeim manni. — Hjá Sigur-
jóni búfræðingi í Álftárósi vann
eg nokkuð. — Hann bjó með
systkinum sínum. — Voru þau
öll kjarnafólk og víkingar til
vinnu.
Annað árið, sem eg var í
Sigguseli, fór eg ásamt mörgum
öðrum með sláturfénað til
Borgarness. — Sveinn Níelsson
á Lambastöðum var umsjónar-
maður þessa f jár, og tók við þvi
á Leirulæk. — Þegar við kom-
um þangað, leit Sveinn yfir hóp-
inn, og kom þá auga á 4 líf-
gimbrar fallegar, en þá var
venja að farga aðeins brútlömb-
um. Hann innti eftir þvi, hver
væri eigandi þessara gimbra,
og þóttust menn eigi vita,
en þá svaraði einn til, að ef til
vill væri það þessi Björn í
Sigguseli. — Eg heyrði á þetta,
en gaf mig ekki að. — Iíom
Sveinn þá til min og spurði hví
eg léti þær. —- Eg sagðist ætla að
standa i skilum við kaupmann-
inn minn, Jón Björnsson frá
Bæ, þvi að þeirn góða
manni vildi eg ekki bregðast. -—
Sveinn spyr mig þá, livort eg
bafi lieyjað illa og léti þær með-
fram af þvi. — Eg sagðist hafa
nóg liey. — Þá spyr liann, hvort
þær myndu rata heim, ef þeim
væri sleppt. — Eg kvaðst ætla
það. — Þá, skal eg láta þig hafa
verðið, sem þær leggja sig fyrir,
sem eg fer nærri um, hvað muni
vera, en svo vinnur þú fyrir þvi
hjá mér að vori. —- Varð þetta
úr, en aldrei féldc eg að borga
þær að fullu. —
Eitt vor fór eg að Stóra-
Hrauni lil sira Árna Þórarins-
sonar, til þess að ljúka þar við
byggingu íbúðarhússins. Kynnt-
ist eg þar Kristjáni Einarssyni,
ágætum manni, sein seinna
varð tengdasonur prestsins, og
er nú einn af forstjórum „Sölu-
sambandsins“. - Einn mánudag
stóð svo á, um morguninn, að
smiðirnir voru ekki komnir, en
eg þurfti að koma fyrir dyra-
umbúnaði í vegg, sem eg var að
„pússa“. — Eg bað Kristján að
hjálpa mér til þess, en hann
kvaðst enginn smiður vera, og
lítt kunna til þess verks. — Eg
sagðist skyldi segja honum
livernig að skyldi fara. — Byrj-
aði Kristján svo á verkinu, og
stendur þessi dyraumbúnaður
þar enn óhaggaður, enda luku
smiðirnir lofsorði á verkið, er
þeir komu að. — Sælt var að
vera lijá sira Árna, og hann heii
eg þekkt beztan veiðimann hvað
það snertir, að ná inn til sín
fólki, sem leið átti þar um, og
var bann þó barnamargur. —
Þá ætla eg að lokum að segja
lítið eitt frá atviki, sem fyrir
mig kom, er eg var lijá Hall-
grími Níelssyni, bónda á Gríms-
stöðum við byggingu íbúðar-
húss þess, sem stendur þar enn
þá, og minnir mig að það væri
vorið 1915. — Eitt laugardags-
kvöld sagði Hallgrímur við okk-
ur, að nú skyldum við öll fara
til Álftártungukirkju á morgun,
og varð svo. — Eg og tveir aðr-
ir komum við, áður en á kirkju-
staðinn kom, í Álftatungukoti,
sem er í túnjaðri Álftatungu. —
Bóndinn hét, að mig minnir,
Þorvaldur, er átti 4 börn upp-
komin, kát og efnileg. — Þau
spurðu mig, livort eg hefði
nokkuru sinni komið í kirkjuna.
— Eg kvað nei við. Þá sögðu
þau: „Þú átt þá að geta séð eitt-
hvað, sem aðrir ekki sjá, það er
gömul trú.“ — „Viltu svo koma
við og segja okkur hvað þú
sást.“ Eg lofaði þessu, en lagði
auðvitað engan trúnað á þetta
hjal. — Eg fór svo til kirkjunn-
ar og sat í fremsta bekk eða
næst dyrunum, hægra megin. —
Var húsfyllir, en þá þjónaði þar
síra Einar Friðgeirsson á Borg,
og var messað þriðja hvern
sunnudag. — Um það bil, er
presturinn gekk í stólinn, sá eg
hvar 4 menn gengu með litla
líkkistu, innar eftir gólfinu, og
þekkti eg engan þeirra. — Rétt
i sömu andránni kom sessunaut-
ur minn eitthvað við mig, svo
mér varð litið af þeim, en er eg
svipaðist að þeim aftur, sá eg
þá hvergi né líkkistuna. — Er
messunni var lokið sagðist
Hallgrímur ætla að verða eftir
og sitja safnaðarfund. —- Við
héldum svo heim, og komum
við félagarnir þrír við í Álfta-
tungukoti, og fengum þar al-
úða i-viðtökur. — Systkynin
spurðu mig nú að hvað eg hefði
séð. — Eg sagðist ekkert hafa
séð, en þau gengu þess fastar
eftir, og þar kom, að eg sagði
þeim frá sýn minni, því að eg
kvaðst vona, að þau færa ekkert
að liafa orð á þessu. —
Á mánudagsmorguninn, er
við fórum til vinnu, furðaði mig
dálítið á því, að Hallgrímur
kom ekki jafnsnemma okkur,
en því var hann vanur og vaún
jafnan með okkur, er okkur
þótti og skemmtilegt. Sýndist
mér nokkuð fálæti á lionum er
hann kom. — Er gengið var til
morgunverðar, urðuin við Hall-
grimur samferða, og spurði eg
liann þá, hvort nokkur þykkja
væri í honum til min. Hann
svaraði: „Er það nokkur furða,
þar sem þú ferð ljúgandi út úr
guðshúsi.“ Eg svaraði því einu
til, að hann gæti sakað mig fyr-
ir að hafa sagt frá sýninni, en
ekki fyrir að hafa séð hana. —
Hann spurði mig þá fyrir liverju
eg héldi að þetta yrði. — Eg
kvaðst ekki vita það, en ekki
þætti mér ólíklegt, að lílc yrði
borið inn í kirkjuna áður en
messað yrði þar næst. — Hann
kvað það ósennilegt, þar sem
enginn væri veikur í sveitinni.
Eg kvað dauðann fljótt geta að
liönduin borið, og kvað liann
það satt vera. — Féll svo þetta
niður og varð allt jafngott á
milli okkar sem fyrr hafði verið.
Næsta sunnudagsmorgunn
kemur Hallgrimur inn til okkar
brtáðsnemma, og biður Axel son
sinn að fara fyrir sig niður í
Borgarnes til þess að grennslast
eftir, livað miklar vörur liann
liafi fengið með flóabátnum til
liúsbyggingarinnar, svo að
liann viti livað marga vagna
liann þurfi að senda niður eftir.
— Axel spurði livort nokkur
vildi fara með sér. — Yarð fátt
um, svör, en er hann hafði innt
eftir þessu öðru sinni, gaf eg
mig fram. — Fengum við góða
hesta hjá Hallgrími, og héldum
svo til Borgarness. — Er þangað
kom bundum við hestana
skammt frá vörugeymsluhús-
inu, og gengum svo inn í það,
til þess að litast um eftir vörun-
um. — Eg svipaðist um í húsinu
og segi svo alveg ósjálfrátt og
nokkuð hastarlega: „Þarna er
kistan, sem borin var inn í
Álftatungukirkju á sunnudag-
inn var, eg þekki það alveg fyrir
víst. Við skulum nú koma út og
vita hvert liún á að fara. Er út
kom, hittum við konu, rauna-
lega ó svip. — Axel* heilsaði
henni og spurði hvernig dóttur
hennar liði. Konan svaraði:
„Henni líður nú vel, liún liggur
þarna inni.“ -—- Kona þessi var
frá Álftá í Hraunhreppi. —
Dóttir liennar hafði dáið á
Landakotsspítala, og var jörðuð
i Álftártungu, því þangað ótti
konan kirkjusókn; allir lík-
mennirnir voru úr hennar sveit,
og þekkti eg þá því ekki. — Fyr-
ir það hefi eg ekki getað komist,
hvort litla stúlkan dó um svip-
að leyti og sýnin bar fyrir mig.
—o—
Þessum gömlu minningum
mínurn ofan af Mýrum er nú
lokið, en löngu síðar, er eg var
fluttur til Hafnarfjarðar og
Bjarni Ásgeirsson alþm. byrjaði
að búa á Reykjum, bað hann
mig að vera hjá sér eitt vor við
að laga húsið. — Eg kvað hann
nú mundi eiga völ ó betra
manni, en Bjarni sat fast við
sinn keip, og fór eg svo að
Reykjum. En mér dvaldist
nokkuð þar, þvi að eg var þar