Vísir Sunnudagsblað - 19.01.1941, Blaðsíða 8

VISIR SUNNUDAGSBLAÐ
§DM
/
Edgar Wallace er maður
nefndur. Það kannast mjög
margir Islendingar við hann
fyrir glæpamannasögur sem
hann hefir skrifað, líklega fleiri
en nokkur einn liöfundur ann-
ar.
Wallace stundaði „fag“ sitt
af mikilli alúð. Hann sóttist eft-
ir að kynnast öllum glæpum og
glæpamálum sem honum fannst
nokkuð til um, af eigin reynd.
Þegar hann gat því við komið,
fór hann sjélfur á staði þá, þar
sem glæpir voru framdir, hann
leitaði uppi sjónarvotta og vfir-
heyrði þá, liann fylgdist með
hverju einasta smáatriði af fá-
gætri gaumgæfni, dró sínar eig-
in ályktanir og yfirvegaði öll
málsatriði bæði með og móti.
Hryllilegustu glæpirnir hrifu
Wallace mest, og hann lagði
sig ótrauður í lífshættu ef hann
hafði von um að geta komizt á
snoðir um eitthvað hræðilegt.
Alræmdustu glæpamannahverfi
stórborganna höfðu óumræði-
lega mikið aðdráttarafl á rithöf-
undinn, og liann þekkti í sum-
um þeirra svo að segja hvern
krók og kima.
Þegar Wallace skorti sannan-
ir fyrir einhverjum glæp, lét)
hann hugmyndaflugið leika
lausum hala, en það var óvenju
ríkt og auk þess þaulæft á þessu
sviði.
Til þess að standa í sem allra
nánustu sambandi við glæpa-
mannalieiminn, kom hann scr
upp eigin glæpasafni. I því voru
m. a. vopn sem notuð höfðu ver-
ið fil ódæðisverka, blóði storkin
föt af myrtu fólki, myndir af
morðingjum og glæpamönnum,
helgrímur af þeim, ljósmyndir
og teikningar af líflátum og
ýmislegt annað í svipuðum
anda.
Hver sá, sem í þetta herbergi
kom, fylltist hryllingi yfir því
sem fyrir augun bar.
En fyrir bragðið náði Edgar
Wallace óvenjulegri leikni i
samningu sakamálareyfara. —
Þeir voru fullir af hugmynda-
auðgi, snjöllum élyktunum, og
þar að auki svo „spennandi“, að
tæki maður þá sér í hönd á ann-
að borð, lagði hann þær ófús
frá sér, fyrr en að lestri loknum.
Edgar Wallace varð á skammri
stund heimsfrægur maður og
AFMÆLISOJTÖF
Á sextugsafmæli Sigvalda S. Kaldalóns tónskálds þann 13. þ. m.
barst honum að gjöf frá Ríkaröi Jónssyni myndhöggvara búrhvelis-
tönn sú, sem þessi mynd er af. Hún stendur á fæti úr íslenzku birki,
en á hana er grafið kvæði, er Ríkarður sjálfur orti til tónskáldsins
í tilefni af deginum, og fer það hér á eftir:
Líkt og Móses áður fyr á öldum
undrasprota sló að steini köldum,
lífsins helft í litum þúsund-földum
leiddi fram með sínum leynigöldrum.
Þannig hefir snillingsönd þín snjalla
snortið fólksins sálir helgum eldi,
eins og Heimir hörpu látið gjalla
hafið frónskan tón í æðra veldi.
Þú hefir gist í Heimis höllu og Braga,
helgidóminn snert í þeirra lundum.
Því mun geymast eftir okkar daga
æfistarf frá þinni sál og mundum.
Lát því ennþá lengi gígju gjalla
goðum líki sonur íslands fjalla,
og síðar meir, er síðstu laufin falla,
syngurðu dús við Heimi og slíka kalla.
Ríkarður Jónsson.
bækur hans runnu út meir en
dæmi voru til mn bækur nokk-
urs annars höfundar. Hann
skrifaði venjulega margar bæk-
ur á ári; þegar hann tók sig til,
samdi hann langa sögu og bjó
liana undir prentun á tveim
miánuðum. Þær voru þýddar á
öll mál lieimsins og hann ralc-
aði saman peningum eins og
aðrir moka saman mold eða
grjóti.
Þrátt fyrir þessi miklu afköst,
var ekki beinlínis liægt að telja
hann neinn verksmiðjufram-
leiðanda á'þessu sviði, því hann
lifði sig fremur en nokkur ann-
ar höfundur inn í hlutverk per-
sóna sinna. Og hann gerði það
meira að segja í svo ríkum
mæli, að hann missti smám
saman heilsuna við það. Hann
tók að þjást af taugaóstyrk.
Hann sá fyrir hugskotsaugum
sínum þær liræðilegu sýnir, sem
hann hugsaði um og skrifaði
um í bókum sínum. Hann byrj-
aði að óttast þessar sýnir, en því
meir sem liann skelfdist þær,
þeim muu ákafara ásóttu þær
hann. Edgar Wallace var búinn
að umgangast menn myrkurs-
ins um of, því þeir umgengust
Iiann orðið á daginn, hann sá
þá ógna sér með grimmdarleg-
um svip, liann sá þá koma
grímuklædda að rúminu sínu,
binda sig, miða á sig byssum,
ota að sér hnífum.
Éinn dag lá Edgar Wallace
andvana í rúminu sínu. Hann
þoldi eklci þessar eilifu sýnir.
Hann dó úr lijartaslagi. Hans
eigið yrkisefni og leikfang —
liryllileikinn — varð honum
sjálfum að bana.
Eftir öllum þeim miklu tekj-
um sem Edgar Wallace liafði,
gat maður ætlað að hann hefði
dáið vellauðugur maðui', og
eftirlátið börnum sínum ó-
grynni fjár. Fólki kom því
mjög á óvart, þegar dánarbúið
lians var gert upp, og í ljós kom,
að hann átti ekki að eins neitt
til, heldur skuldaði hann tvær
milljónir sterlingspunda eða um
54 milljónir íslenzkra króna.
Þvert gegn allra áliti, lofuðu
erfingjarnir að borga allar
skuldir Edgar Wallace að fullu.
Og þeir stóðu við orð sin. Börn-
in fóru að ráði föður síns,
því sem hann hafði gefið þeim
skömmu áður en hann dó. Þau
stofnuðu útgáfufélag er gaf út
allar bækur Wallace. I hreinan
ágóða fengu þau í Englandi
einu nær 300.000 krónur á ári,
en miklu stórkostlegri upphæð-
ir viðsvegar utan úr heimi, og
þannig gátu þau greitt hinar
miklu skuldir föður síns.
Frú Guðrúnu langar ákaflega
mikið að komast að leyndar-
máli, sem hún veit, að maður-
inn hennar býr yfir. Hún þrá-
biður hann að segja sér það, en
liann þumbast og þegir. Loks
stenzt hann ekki mátið og spyr:
„Geturðu þagað?“
Hún (áfjáð): Já, eins og gröf-
in.
Hann: Jæja, þegiðu þá og
spurðu mig aldrei um þetta
framar.
Hann var að biðja sér stúlku,
en hún vildi fá að vita livers-
konar maður liann í raun og
veru væri:
„Eg reyki ekki, dreklc ekki,
fer ekki í bió, rangla ekki á göt-
unum, fjolla ekki við stelpur.. .“
Stúlkan undraðist og sagði:
„Þú ert þá gallalaus þvert öfugt
við alla aðra karlmenn?“
„Nei, eg liefi einn galla-
mikinn galla, vina mín. Það er
engu orði trúandi sem eg segi.“
•
í Salt Lake City í Utah hefir
umferðaslysum fækkað stór-
lcostlega við þá nýbreytni, að
leggja sjálflýsandi glerkúlur á
gatnamótum, er lýsa misjafn-
lega, í samræmi við settar um-
ferðareglur. Að vísu er bæði þar
og víða annarsstaðar sjálfvirk
Ijósmerki, er gefa til kynna hve-
nær má fara yfir götu og hve-
nær ekki. En það er einhvern
veginn þannig, að fólk veitir
ljósmerkjunum meiri athygli,
ef það sér þau fyrir neðan sig,
heldur en beint framundan.