Vísir Sunnudagsblað - 13.04.1941, Side 1

1941 Sunnudaginn 13. april 15. blað
Frá bernskuárunum.
Kri§tleifs Þorsteinssonar á Ntóra^Kroppi.
Það er sennilegu tilviljun ein, að Jónas er fæddur undir „háum Iiólum" Öxnadalsins, Matthías undir Vað-
alfjöllum, Bjarni og Þorsteinn í Fljótshlíðinni, en eg hygg hins vegar, að liin rriikla og sérkennilega náttúrufeg-
urð æskustöðva þeirra hafi átt drjúgan þátt í fegurðarnæmi þeirra og snilligáfu. Hið sama virðist mér gegna
með Kristleif á Stóra-Kroppi, þótt hann sé meiri fræðimaður en skáld. En það sérkennilega við fræðimennsku
Iiristleifs er hin djúpa ást hans 'til æskustöðva sinna, sem mótað hafa hug hans og hjarta og gert stíl hans þrungn-
ari, lífmeiri og fjörugri en venja er til hjá fræðimönnum. — Kristleifur er fæddur að Húsafelli í Hálsasveit, ein-
hverjum fegursta blelli hins fjölþætta Borgarf jarðarhérelfur lágu við túnjaðarinn. Og lwí skyldi ekki jafn gáfað-
andi fjalla, en iðjagrænn skógur og blátærar uppsprettuelfur láu við túnjaðarinn. Og hví skyldi jafn gáfaður ung-
ur unglingur og Kristleifur hafa mptast af náttúrufegurð heimkynna sinna, eins og Matthías, Jónas, Þorsteinn og
Bjarni mótuðust af fegurð umhverfis síns? Þessa virðist gæta mjög í ritum Kristleifs, sem nú eru aljtjóð kunn
orðin í gegnum fjölda ritgerða i blöðum og tímaritum og tveimur fyrstu bindum Héraðssögu Borgarf jarðar. —-
En Kristeifur er afkastamaður við fleira en ritstörf, hann er óvenjulegur eljumaður að hverju sem hann geng-
ur, og nú — áttræður að aldri — vinnur hann hverja algenga vinnu, sem ungur væri. Hann hefir gegnt marg-
háttuðum trúnaðarstörfum fyrir sveit sína, og farizt það með mikilli prýði. Hann er hvers manns hugljúfi, og
alúð hans og einstakri Ijúfmennsku er viðbrugðið, hvar sem á Kristleif er minnst. —- Eg veit engan þann mann-
fagnað, þar sem Kristleifur hefur verið viðstaddur, að hann hafi ekki ávallt verið hrókur alls fagnaðar. Mein-
laus ldmni hans og frábær framsagnarmáti hafa gert Kristleif að einhverjum bezt séða gesti, hvort heldur það
var í fámenni eða fjölmenni.' — Kristleifur dvaldi æskuár sín á liúsafelli, þaðan flutti hann að Uppsölum í sömu
sveit og reisti þar bú. Fyrir aldamót flutti Kristleifur að Stóra Kroppi og hefur búið þar ágætu búi lil þessa
dags. Iíristleifur er tvíkvæntur. Fyrri kona hans var Andrína Guðrún Einarsdóttir frá Urriðafossi, er lézt eftir
/á hjúskaparár, en síðari kona hans er Snjáfríður Pétursdóttir frá Grund. Átta barna varð Kristleifi auðið, og
eru 6 á lífi, en tvær dætur hans dánar, Ingibjörg kona Þorsteins Þorsteinssonar bónda á Húsafelli og Guðný, kona
Björns Jakobssonar á Stóra-Kroppi. — Kristleifur er nii að byrja 9. tug æfi sinnar, og við vinir hans og kunn-
ingjar óskum þess allir, að hann verði þenna næsta tug jafn ungur í anda, sem alla þá tugi ára, sem hann er þeg-
ar. búinn að lifa. Þ. J.
Langafi minn dó
fyrir 231 ári.
Kirkjubækur í Reykholti telja
mig fæ,ddan á Húsafelli 5. april
1861, og skírðan af síra Vern-
harði Þorkellssyni. Eg verð því
að trúa þvi, að eg sé nú orðinn
áltræður. I fljótu hragði finnst
mér þessi langa ævi ekki meiri
en einn stuttur draumur. En
þegar eg fer að horfa fastara á
þennan æviferil, sé eg, að margt
liefir gerzt á þessum tíma, þótt
ekki sé lengra litið, en til hins
þrönga umhverfis, þar sem eg
hefi alið allan minn aldur, sem
er aðeins í Hálsasveit og Reyk-
holtsdal. Á þessu timabili hafá
verið átta þjónandi prestar í
Reykholti og á suinum jörðum
héraðsins hafa orðið ellefu
sinnum ábúendaskipti. En all-
staðar þar sem menn hafa tekið
óðal feðra til áhúðar, situr nú
þriðji ættliðurinn að völdum.
Man eg ömmur og afa sumra
þeirra bænda, sem nú eru á sjö-
tugs aldri. Þar sem ættir hafa
gengið örast fram eru nú upp-
vaxandi þeir, sem eru í fimmta
lið frá fólki, sem húandi var í
bernsku minni. Aðrir hafa farið
á seinagangi og heltzt úr lest-
inni, og að lpkum næstum dag-
að uppi eins og nátttröll. Á eg
þar einkum við sjálfan mig.
Langafi minn, síra Snorri
Rjörnsson, er fæddur fyrir 231.
ári. Afi minn, Jakob Snorrason,
er fæddur fyrir 184 árum og
faðir minn, Þorsleinn Jakobs-
son, fæddur fyrir 127 árum. 1
hernsku minni voru þessir þrír
ættliðir búnir að húa á Húsa-
felli nokkuð á aðra öld. Þeir
feðgar voru fastheldnir á forn-
ar venjur, og búnaðarreglur
þeirra stóðu næstum án allra
hreytinga fram á mína daga.
Það er því ekki ófróðlegt að
skyggnast um á þessu forn-
eskjulega heimili, Iiæði hvað
snertir hugsunarliátt og vinnu-
hrögð, til samanburðar við yf-
irstandandi tíma.
Kristleifur
Þorsteinsson
(lágmynd eftir
RíkarS Jóns-
son).