Vísir Sunnudagsblað - 13.04.1941, Blaðsíða 5

VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
5
Höfðum við þá losað um 36
tonn.“
„Urðuð þið að liætta við svo
búið?“
„Það var ekki um annað að
gera. Það hefði verið fjarstæða
ein að híða eftir útflæði þarna
niður á sandinum. Þegar við
komum til hæja, fréttum við að
eigandinn væri kominn á leið
austur, og þar sem eg tajdi rétt-
ast að bíða komu hans, ákvað eg
að liafast ekkert frekara að,
fyrr en hann kæmi.“
Eigandinn kemur.
„Hvenær kom liann austur?“
„Hann kom daginn eftir,
fimmtudaginn 9. jan. á strand-
staðinn, og í fylgd með honuin
Einar M. Einarsson skipstjóri,
sem hauð eigandanum aðstoð
sina, þar eð hann kvaðst vera
kunnugur á þessum slóðum og
hafa unnið þar áður að hjörgun
skipa.
Hafði eigandinn hringt áður
til min og spurt mig um það
hvort eg teldi tiltök iá að koma
öðru skipi við til að draga
„Rundehorn“ út, en eg kvað það
ekki vera, brimgarðurinn væri
svo mikill.
Komu þeir, eigandinn og Ein-
ar i bíl, á fimmtudaginn, austur
og höfðu þá meðferðis 300
faðma langan og 3ja þumlunga
þykkan vír, sem þeir liugðu að
hafa til aðstoðar við björgun
skipsins.
Um þrjú leytið á fimmtudag
fórum við allir á strandstaðinn
auk mannanna sem liöfðu unn-
ið að losun kolanna úr skipinu.“
„Byrjuðuð þið þá þegar á
hj örgunarstarf seminni ?“
„Það var ekkert hægt að gera.
Það var haugabrim og aðeins
nýhyi’jað að falla út, og þvi ekki
viðlit að komast um horð. Var
það ráð þess vegna tekið, að fara
að svo húnu til bæja og gista þar
um nóttina.
Vélin sett í gang.
Daginn eftir, föstudaginn 10.
janúar, fórum við enn niður að
ströndinni og komum um átta-
leytið að skipinu. Þá var liá-
fjara og gátum við gengið þurr-
um fótum aftur að miðju s'kip-
inu. Sáust engin merki þess að
það væri brotið eða skemmt.
Fórum við um horð í það og
féklc 2. vélstjóri skipun um að
kynda undir katlinum, en liá-
setarnir og fleiri komu vírunum
upp á skipið, sem eigandinn
flutti með sér frá Reykjavík.
Var annar endi vírsins festur
við hjörgunarbiátinn, er stóð
uppi í fjörunni fram af e.s.
Rundehorn“.
„Tókst ykkur þarna að ná
skipinu út?“
„Ekki á föstudaginn. Brimið
var enn of mikið til þess, að liægt
væri að hrjótast í gegnum það.
Við gátum ekkert tekið til
bragðs nema reyna með vélinni
Iivort unnt væri að losa skipið.
Og ef það tækist ekki, þá hvort
ekki væri í versta tilfelli mögu-
legl að halda skipinu kyrru þar
sem það var komið, því það
liafði komið í ljós, að skipið
hafði færzt ofar með liverju
flóðinu sem leið, og flóðin
stækkuðu með hverjum degi.
Tækist liinsvegar að lialda skip-
inu á sama stað, voru miklii
meiri líkur fyrir því, að skipið
næðist á flot.
Skipið tekur að
hreyfast.
Ivlukkan 11 var kominn gufa
á ketilinn og tókst þá von bráðar
að losa skrúfuna úr sandinum.
Var vélin sett á fulla ferð áfram,
til þess að skrúfan græfi sandinn
undan aftanverðu skipinu og
myndaði rennu aftan við það.
Tveimur klukkustundum
seinna tók brimið að skella með
svo miklu afli á skipinu, að
bætta var á, að það ræki ennþá
nær landi. Var þá skipt um
gang vélarinnar og hún sett á
fulla ferð aftur á bak. Er vélin
bafði gengið þannig i beila
klukkustund, hafði skipið færzt
á að gizka 1 meter fjær landi,
en sat þá fast, þrátt fyrir að vél-
in væri látin ganga sem áður.
Þegar við höfðum gengið úr
skugga um að skipið hreyfðist
ekki meir, var vélin stöðvuð
laust fyrir kl. 4.
Nú kom í Ijós, að skrúfan liafði
grafið svo mikinn sand frá skip-
inu, að það flaut alveg að aftan,
én stóð að framan, en af þessu
stafaði sú liætta, að afturliluti
skipsins færðist til hliðar og
stæði þá þvert fyrir brimi og
sjóum í fjörunni, en það hefði
orðið mjög hættulegt.“
„Var nokkuð við*því að gera?“
„Já, strax og við komum í
land úr skipinu, drógum við vír
frá því vestur í fjöruna. Þar
grófum við stórt tré flatt niður
í sandinn, festum vírinn utan
um það mitt og mokuðum svo
sandi og möl ofan á það, unz
tréð sat fast í sandinum. En í
skipinu var vírinn látinn á vind-
una. og halaður stífur bakborðs-
megin. Sat skipið úr þessu ríg-
fast, en liafði áður snúist um 3
strik til bakborðs.“
„Var ekki losað úr skipinu
neitt frekar?“
„Nei, og mönnunum, sem
unnið liöfðu að losun þess, var
gefið til kynna að frekari lið-
veizlu þeirra þyrftum við ekki,
að undantekinni þeirra þriggja
manna, sem héldu fyrir okkur
vörð á ströndinni. Hafði ávallt
verið vörður um skipið, frá því
er það strandaði, til að hægt
væri að fylgjast nákvæmlega
með öllu, sem þarna gerðist.
Voru það menn úr landi, sem
stóðu á verðinum.“
Skipinu
náð á flot.
„Hélduð þið til bæja að svo
komnu?“
„Nei, þessa nóttina gistum
við um horð i skipinu, því að
við ætluðum að reyna að ná
skipinu á flot á næturflóðinu.
Við lögðumst til hvildar um
kvöldið á gólfið í hásetaklefa,
því rúmföt voru ekki nein til,
en til að okkur kólnaði ekki til
muna hafði verið kveiktur eld-
ur í ofni áður um kvöldið.
Klulckan 12 á miðnætti var
skipshöfnin öll kölluð á þilfar,
vélstjóri liitaði undir eimkatl-
inum og vélin því næst sett á
fulla ferð aftur á bak unz skip-
ið fór að hreyfast í briminu.
Vegna vírsins, sem við settum
fastan í fjörunni, tók skipið
smám saman að rétta sig við, og
um eitt-leytið var það komið i
rétta stefnu.“
„Hélt það svo stefnunni úr
því ?“
„Nei, það hélt áfram að snú-
ast til veslurs og urðum við því
að flytja virinn sem festur
liafði verið í skutinn, fram á
bóginn til að halda þvi kyrru.
Þetta tókst og skipið komst aft-
ur i rétta stefnu.
Það tók nú að höggva alhnik-
ið i briminu, þar sem það flaut
nú meira en áður og hafði þar-
afleiðandi meira svigrúm til
þess að lyfta sér og síga.“
„Hvenær komst það á flot?“
„Það leið enn drykklöng
stund. Um kl. 2 tólc skipið enn
að færast fjær landi og á
skammri stund færðist það um
nokkura metra. Þetta sáum við
með því að athuga vírinn, sem
festur var í hjörgunarbátinn í
landi. Við þurftum alltaf öðru
hvoru að gefa vírinn út, til að
hann tefði ekki fyrir skipinu.
Innan stundar tók ferð skipsins
að aukast, og varð loks' það
mikil, að skipverjarnir urðu að
liafa sig alía við til að gefa vír-
inn eftir, svo ekki hlypu á hann
snurður, eða liann festist utan
um eitthvað á þilfarinu. Það
reyndi mjög mikið á slýrið og
skipið allt ofanvert, þegar það
fór í gegnum yzlu brotin, en
allt gekk þetta þó slysalaust
fyrir sig.“
„Var skipið þar með úr allri
hættu?“
„Nei, síður en svo. Það þurfti
ennþá mörg snör handtök til að
ekki færi illa. Þegar við lcom-
um út fyrir brimgarðinn sner-
ist skutur skipsins til vesturs og
var vírnum, sem fest var í
björgunarbátinn, fest framan á
skipinu, og þannig tók það von
bráðar rétta stefnu. Þetta varði
þó ekki lengi, þvi það snerist
fljótlega aftur vestur á bóginn,
og lá þá langs með landinu.
Flýttum við okkur að taka vir-
inn aflur á skipið og setja það
á fulla ferð áfram með stýrið
til stjórnborða. Tókst okkur
þannig að snúa skipinu beint út
frá landi, og þegar við töldum
það vera komið svo langt út, að
við þyrftum ekki að óttast neitt
framar, slöðvuðum við skipið
og mæklum dýpið. Það reynd-
ist vera 7% faðmur.“
„Hvað gerðuð þið við björg-
unarbátana og vírana?“
„Við snérum nú skipinu að
landi fluttum vírinn fram á og
byrjuðum að draga bann inn.
Báturinn virtist fljóta ágætlega
í gegnum brimið, en liafði þó
komið töluverður sjór i liann.
þegar búið var að taka liann
upp á skipið, var það sett á fulla
ferð, og stýrt í suður. Vírnum,
þeim, sem fest hafði verið í
E.s. Rundehorn viö Grænlandsstrendur.
*