Vísir Sunnudagsblað - 29.06.1941, Page 1

1941
Sunnudaginn 29. jiini
26. blað
Xeódór Árnasou:
Hverjir voru Útilegumenn — og
hverjir eru Skógarmenn K.F.U.M.?
Sjómannalít.
Það er ekki ótíti, að ýmsir
hinna merkustu og mætustu
manna erlendra þjóða, einkum
Breta og Bandaríkjamanna,
minnast með hrifningu og þakk-
læti „those liappy and lieaven-
ly davs I Iiad in „Y. M. C. A.-
Camp“. — telja sig eiga þaðan
einhverjar unaðslegustu endur-
minningar frá æskuárunum og
rekja þangað upphaf liam-
ingju sinnar.
Líklega er almenningi ekki
kunnugt um, að til eru hér á
landi slíkar Iv. F. U. M.-sumar-
húðir fyrir drengi og unglinga
og liafa verið starfræktar i nær
tvo áratugi, — eða réttará sagt:
hafa verið í smíðum á þessum
árum, að þaðan eiga nú fjöl-
margir ungir menn indsélar
endurminningár og að einmitt
er til þess stofnað, i og með, að
þangað geti merkismenn vorrar
þjóðar siðar meir rakið upphaf
sinnar hamingju, — að þeir
muni þá líka vitna til dýrðlegra
daga í sumarbúðum K. F. U. M.
Svo merkilegt finnst mér
þetta sumarstarf K. F. U. M. og
svo þýðingarmikið getur það
verið einmitt nú, á þessum öng-
þveitistímum, og vandræðatím-
um íslenzka æskulýðsins, að eg
hygg að því verði vel tekið, að
einu sinni sé sagt frá því nokk-
uð nánar en áður hefir gert
verið, en þó aðeins í stórum
dráttum.
—o—
Það er langt síðan, að það
varð einn liður í starfi hins
fórnfúsa og umhyggjusama
leiðtoga K. F. U. M„ sira Frið-
riks Friðrikssonar, að fara á
sunnudögum í skemmtiferðir
með drengjahópa upp um
sveitir i nágrenni Reykjavíkur,
þegar á því voru tök og' veður
levfði, á sumrin.
í slikum ferðum mun hann
oft hafa verið að segja þessum
ungu félögum sinum og vinum
frá sumarbúðum K. F. U. M.-
drengja erlendis, þar sem liann
hafði dvalið sjálfur. En þegar
þeir siðan stálpuðust, drengirn-
ir, sem verið höfðu með liinum
elskaða foringja sínum í þessum
sunnudagaferðum, — þeir, sem
tryggð héldu við liann síðan, og
K. F. U. M. - fóru þeir að skrafa
um það sín á milli, að gaman
væri nú að geta komið upp slík-
um sumarhúðum fyrir drengi,
einhversstaðar þar, sem fagurt
væri umhverfi og vel gæti farið
um þá, — enda þóttu sunnu-
dagsferðirnar ekki ná þeim til-
gangi, sem vakti fyrir sr. Frið-
z-ik og hinum ungu aðstoðar-
mönnum hans. í kringum 192f)
var orðinn mikill áhugi á þessu
og mikið um það rætl.
Árið 1921 varð svo til sjoður
til þess að koma upp sameigin-
legum sumarbústað fyrir drengi
úr Hafnarf. og Rvík, en ungu
mennirnir, sem méstan höfðu
áhuga á þessu, höfðu með sér
sameiginlegan félagsskap
(hafnfirzkir og' reykvískir) og
fundi fvrsta föstudag í mánuði
hverjum, og lögðu þá venjulega
eitthvað af mörkum í þennan
sjóð. Árið 1925 var svo hægt að
koma upp skálanum í Ivaldár-
seli. Eklci er rúm til að rekja
hér þá sögu, — um fórnfýsi,
erfiðleika og sigra. En þessi
staður varð brátt vinsæll og
hefir jafnan verið gestkvæmt
þar á sumrin. Þeir, sem vel
þekkja til fullyrða, að mikil
blessun hafi hlotist af sumar-
starfinu þar, og margir eru þeir
nú orðnir, sem þaðan eiga hug-
ljúfar endurminningar.
En á meðan þessi skálabygg-
ing i Kaldárseli var á döfinni,
voru reykvísku piltarnir að
sækja í sig veðrið og svipast um
eftir öðrum stað til slíkrar sum-
ardvalar, þvi að eiginlega var
Kaldársel sérstaklega á „hags-
munasvæði“ Iiafnfirðinga. Til-
lögu um að velja staðinn í
Svínadal á Hvalf jarðarströnd
mun, Ilróbjartur burstagerðar-
maður Árnason liafa átt. Síra
Friðrik segir*) að sér hafi eklci
litist vel á þessa liugmynd upp-
haflega, en hafi þó látið til leið-
ast að rannsaka málið. En að
lokinni þeirri rannsókn sótti
hann um leyfi til ríkisstjórnar-
innar til þess að fá reit í Vatna-
skógi, (sem tekinn hafði verið
undan Saurbæjarlandi) til sum-
arstarfsemi K.F.U.M. Kofoed
Ilansen slcógræktarstjóri veitti
þessari umsókn fylgi sitt og var
leyfi veitt fyrir einum hektai'a
lands í skóginum, sem félagið
skyldi girða og hafa umráð yf-
ir, svo lengi, sem K.F.U.M hefði
þessa sumarstarfsemi, og mætti
byggja þar skála og fara með
blettinn að vild, eftir þörfurn
starfsins. — Var staðurinn síð-
an útmældur niður við Eyrar-
vatn, í rjóðrum tveim, nálægt
vestari enda þesS.
En meðan á þessu stóð, var
farið nxeð einn drengjaflolck til
dvalar í sveit — sumai'ið 1922,
— eða austur að Vatnsleysu í
Biskupstungum. Voru í þeirri
*) í Minningarriti Skógar-
manna 1939, sem aðallega er
stuðst við í þessari fi'ásögn.
Morgunþvottur í vatninu.