Vísir Sunnudagsblað - 16.11.1941, Page 1

1941
46. blað
Sunnudaginn 16. nóvember
var ne^ddur
fyrir Þjoðrerja.
Éil að viiBiia
Móðir mín var svípt
matarskammti sínum.
Georges Gentilhomme, sent segir hér frá vist sinni í nauðungar-
vinnu hjá Þjóðverjum, komst undan til Englands og átti þá
John Macadam, blaðamaður hjá Daily Express, tal við hann. —
Georges vann áður í bílaverksmiðju í Billancourt og lifði fá-
brotnu lífi með móður sinni. Þau voru ekki rík, en þau voru
ánægð með sinn hlut. Svo komu Þjóðverjar. Þeir eyðilögðu líf
hans, hnepptu hann í þrældóm, en um afdrif móður sinnar veit
hann ekkert. En hann þekkir aðferðir þeirra, þvi hann var
neyddur til að starfa fyrir þá til þess að forða móður sinni
frá hungri.
SpyrjiS mig ekki, hvernig eg
hafi komizt liingað. Margir
landa minna eru á leiðinni og
Þjóðverja langar lil að lcomast
að því, hvernig þeir fari að því.
Voruð þér ekki í París rétt
áður en Þjóðverjarnir brutust i
gegn? Þá munuð þér þekkja til
staðhiátta þar.
Eg var útlærður vélsmiður
lijá Renault-verksmiðjunum
fyrir utan borgina og þess vegna
var eg ekki kallaður til vopna
með árgangi mínum. En eg
hafði ekki mikið fé handa á
milli, því að móðir mín var orð-
in fjörgömul og gat aldrei á
heilli sér lekið. Eg varð að verja
allmiklu fé til læknishjálpar
lianda henni.
Þegar við heyrðum svo i
sprengjunum og fallbyssunum
fyrir utan borgina aðfaranótt þ.
14. júní, hafði eg enga bifreið
og litla peninga. Móðir mín gat
ekki ferðast nema í bíl, svo að
við gátum ekki gert annað en
verið um kyrrt.
Næsla sunnud. voru Þjóðverj-
ar um alla borgina. Verksmiðj-
urnar voru lokaðar, þvi að yfir-
menn þeirra voru flúnir suður í
land. Við urðum eftir innan um
Þjóðverjana.
Atvinnulaus
og svangur.
Er vikur liðu fór hungrið að
sverfa að okkur. Nokkrir opin-
berir embætlismenn, prestar og
skólastjórar, komu áfóthjólpar-
stöðvum og atvinnuráðningar-
stofum i kirkjum og skólum.
Þar tókst mér endrum og eins
að fá disk af kjötstöppu handa
mér og móður minni. En eg gal
ekki fengið vinnu. Á hverjum
degi ráfaði eg um fyrir framan
litla skólann í nógrenni heimilis
míns og reyndi að fá mér vinnu.
Morgun einn, er eg fór þang-
að eins og venjulega, stóðu tveir
Þjóðverjar við dyrnar og töluðu
við hóp félaga minna. Þeir voru
' í brúnum einkennisbúningum
og á höfðinu höfðu þeir Ijótar
húfur með löngum skyggnum.
Mig grunaði ekki þá hversu
kunnugur eg átti síðar að verða
einkennisbúningum vinnufylk-
iugarinnar þýzku.
„Hver eruð þér?“ spurði ann-
ar þeirra mig.
„Vélsmiður í Renault-bíla-
verksmiðjunum í Billancourt.“
Hann brosti smeðjulega.
„Vélsmiður? Og atvinnulaus?
En hvað það er einkennilegt.
Enginn vélsmiður þarf að vera
atvinnulaus. I Þýzkal. greiðum
við vélsmiðum há laun. Og þeir
fá þar að auki góðan mat að
borða, alveg eins og. þeir væri
sjólfir Þjóðverjar. Viljið þér
fara þangað?“
„Nei.“
Hann brosti og sagði: „Eklci
núna, kannske, en seinna, hm.“
Eg gekk á brott og hugsaði
ekki meira um þetta. Þessir
vinnufylkingarmenn voru á
hverju strái. Umboðsmenn
Jiennar breyttu verzlunum t
skrifstofur liana sér. Þeir töl-
uðu í sífellu í útvarp. Þeir skrif-
uðu greinar í blöðin. Það var
alllaf sama viðkvæðið: Frönsku
verkamenn — farið til Þýzka-
lands og berjist gegn hinurn
sameiginlega fjandmanni vor-
um, Bretlandi.
I
Gildran egnd.
■ Þetta var notað til þess að
hafa áhrif á okkur: Laun fag-
lærðra verkamanna áttu að vera
60 mörk á viku. Það er állmikið
fé, þegar þess er gætt, að Þjóð-
verjar ákváðu að 20 frankar
skyldu vera i markinU. Maður,
sem ynni sömu slörf og eg, átti
að mega senda 100 mörk mán-
aðarlega heim. Það voru 2000
frankar á mánuði.
Hvílíkur munur á því og
styrknum, sem ríkisstjórnin
hafði innleitt í París og nam að-
eins 600 frönkum mánaðarlega
fyrir hjón. Móðir mín fékk að-
eins 200 franka mánaðarlega.
Og ekki vár allt búið með
þessu. Okkur var sagt, að er-
lendir verkamenn, sem færi til
Þýzkalands meðþessum skilmál-
um, mundu fá tíu daga frí eftir
þriggja mánaða vel unnin störf
og Þýzkaland mundi greiða far-
gjaldið til heimila þeirra að
hálfu leyti.
Þetta voru augljósar mútur
og það var auðséð, að Þjóðverj-
ar hefði ekki eins miklum
mannafla ó að skipa og við höfð-
um haldið. Vinnufylkingarmað-
urinn, sem liafði aðsetur sitt í
litla skólanum okkar, dró enga
dul á hvað þeir vildu.
„Við viljum ekki neyða menn
til að vinna i Þýzkalandi,“ sagði
hann. „Við viljum fá ánægða og
heilbrigða verkamenn — þvi að
við viljum fá góða verkamenn.
Hvað gott hefðum við af þvi að
flytja inn eintóma skemmdar-
verkamenn?“
Eg fór heim til þess að hug-
leiða málið. Þegar heim kom
var móðir mín heldur fölleitari
en venjulega. Hún hélt á bréf-
miða i hendinni. „George,“
sagði hún, „hefir nokkuð komið
fyrir þig? Tveir þessara brún-
klæddu manna, sem þú hefir
verið að tala um, komu þingað.
Á þessu blaði stendur, að við
fóum engan matarskammt
meira. Þeir tóku skömmtunar-
seðlana frá okkur.“
Þeir höfðu það þá svona! Eg
kyssti móður mína í snatri og
hljóp öskúvondur til skólans,
þar sem brúnklæddu mennirnir
voru. Eg sá móður mína aldrei "
framar.
Eg var bæði reiður yfir með-
ferðinni á okkur og liræddur
um að eg gæti elcki fengið því
ranglæti breytt, nema með þvi
að fara til vinnu í Þýzkalandi.
Þetta var algeng þýzk aðfei'ð.
1.
í þrældóm.
Þröng manna var fyrir fram-
an skólann og inni i miðjum
hópnum stóðu mennirnir tveir
frá vinnufylkingunni. Þeir voru
girtir skafnmbyssubeltum. „Þið
höfðuð tækifæri til að taka til-
boði okkar,“ sagði sá, er hafði
orð fyrir þeim. „Þýzkaland
bauð ykkur góða borgun fyrir
að gerast sjálfboðaliðar til vinnu
þar. Félagar ykkar úr öðrum
verksmiðjum um allt Frakk-
land hafa tekið þessu tilboði
fegins hendi og eru þegar á leið
til vinnustaða sinna.“
Eg vissi ekki j)á, að þetta voru
ósannindi.
„Já,“ sagði vinnufylkingar-
maðurinn, „þeir vinna nú fyrir
góðum launum, í stað þess að
væla eins og lcrakkar um
skömmtunai'seðla.“
Skyndilega stakk liann hend-
inni í brjóstvasann og dró upp
flautu. Hann blés hátt í liana og
jafnskjótt kom bíll fyrir horn-
ið á húsinu. Það var stór vöru-
bíll, af þeirri gerð, sem notuð
er við flutning hermanna. Hann
nam staðar fyrir framan skól-
ann.
Vinnufylkingarmennirnir