Vísir Sunnudagsblað - 16.11.1941, Blaðsíða 5

VlSIR S U NN UDAGSBLAÐ
5
Konungshöllin í Briissél.
Axel Thorsteinson:
Hermannalíf
I Briiisel, liöfaðborg1 Belgfíu.
Við höldum áfram göngu
okkar, Hlick og eg, um stein-
lögð stræti höfuðborgar Belgíu.
Atburðurinn, sem gerðist í hlið-
argötunni, er enn ofarlega í hug-
anum — liugum okkar — og
vafalaust flestra þeirra, sem
á vettvang komu. En slík ,ævin-
týr“ sem götuævintýri þetta
gerast daglega í stórborgunum
á styrjaldartímum. Þau draga
að sér athygli manna í svip —
svo ypta menn öxlum, halda
leiðar sinnar, alltaf blasir eitl-
livað nýtt við augum, sem leiðir
að sér athyglina, hugir manna
fylgja ekki liinni umkomulausu
stúlku, sem komin er á glap-
stigu, og pilli hennar, nema
stuttan spöl, og svo fyrnist yfir
þetta eins og svo margt annað,
og minningunni skýtur kannske
upp endrum og eins á kyrrum
stundum, er erli dagsins lýkur.
Við liölduin áfram göngu
okkar, ræðum fátt. Það glymur
í steinlögðu strætinu undan
hnullungum okkar og annara
hermanna, sem finnst ejn-
kennileg nautn í því, að geta
gengið um stórborgarstræti
sem frjálsir menn, farið ferða
sinna að vild í bili, ráðið sinum
næturstað. Pyngjan er létt og
menn verða að lialda spart á
til þess að komast af þessa þrjá
leyfísdaga, en fæstir hafa
áliyggjur af þvi, meðan tilbreyt-
ingaráhrifanna gætir. Hugun-
úm er einhver fróun í þvis er
menn fylgjast með straunmum,
það er eitthvað líkt þvi og að
láta hát sinn reka í lygnuin
straum og virða fyrir sér það,
sem blasir við augum til beggja
liliða. Og það er ærið athugun-
arefni hverjum manni, sem
lætur „bát sinn reka“ með
straumnum um götur Brússel,
að liorfa á hús og menn. Við
námum staðar oft og marg-
sinnis, í liæfilegri fjarlægð frá
hinum fögru og sérkennilegu
stórhýsum horgarinnar, svo
sem Ráðhúsinu og Konungs-
höllinni, og eg man eftir þvi, að
eg hugsaði um hvernig umhorfs
var i Arras, þar sem ekki slóð
steinn yfir steiui, og mér fannst,
að ibúar Brússel gæti þó verið
þakklátir fyrir það, að liramm-
ur herguðsins hafði ekki lagt í
rústir hinar stílfþgru byggingar
þeirra, sem allir diást að.
f augum þeirra, sem eiga um
sárt að binda af völdum styrj-
aldarhörmunga, er það vissu-
lega gott, að eiga garð sinn ó-
hruninn. Mér fannst, að þessi
óhrundu fögru hús ætti sína
sögu að segja, ekki síður cn
þau, sem í rústum lágu. Þessi
stóru hús með sína mörgu
glugga voru sem þögulir áhorf-
endur, er með ótal augum
höfðu verið vitni að sama sorg-
arleiknum, sem endurtekinn
var æ ofan í æ. Hefði þeir mátti
mæla —1 hinir þöglii áhorfend-
ur!
En áfram er haldið, af hinum
rennisléttu, steyptu miðborgar-
strætum, út i útborgirnar, um
þröngar götur, lagðar nibbótt-
um steinum. Þar er kyrrlátara,
minni ys og þys, fált fólk á ferli
og helzt konur og börn. Stöku
verkamaður er á lieimleið að
loknu dagsverki, aðeins einn og
einn á stangli. Eða belgiskir
hermenn, á heimleið, kannske
í fyrsta sinn, um mörg
löng ár. Einii þeirra gef-
ur sig á tal við okkur. Hann
talar enskublending. Hann er
augsýnilega af flæmskum ætt-
um, eins og svo margir íbúar
Brússel.
Hann spyr okkur hvort hann
geti nokkuð fyrir okkur gert.
Við segjum sem er, að við sé-
um á þriggja daga leyfi, og sé-
um að rangla um bæinn, til
þess að skoða okkur um. Við
segjum lionum, að við höfum
verið í Þýzkalandi og séum fyr-
ir nokkuru komnir aftur til
Belgíu, og nú sé bækislöð okkar
í Fosse, og nú bíðum við eftir
að halda lengra í vesturátt og
heim.
„Heim, já heim,“ segir hinn
ungi Flæmingi, mjög hugsi.
Eg hafði virt hann vel fyrir
mér þessa stuttu stund, sem við
höfðum ræðst við. Hann virtist
aðeins vera liðlega tvítugur.
Eftir því liafði hann verið telc-
inn í herinn 17 ára eða svo —
eins og fleiri. Hann var i með-
allagi hár, þreklegur, skollitað-
ur á hár, augun blá og góðleg,
en daufleg. Tillit þeirra bar
angurværð og eftirvæntingu
vitni. Hermaður þessi bar ekki
vopn og eg veitti því eftirtekt,
að einkennisbúningur hans var
mjög slitinn.
„Eg er á heimleið líka,“ sagði
liann eftir stutta stund og kinlc-
aði kolli, eins og til þess að gefa
til kynna, að liann ætti lieima í
'einhverju liúsinu þarna skammt
frá, en i götunni voru hús sam-
byggð, sem litu út fyrir, að vera
heimili verkamanna.
„Hvaðan kemur þú nú?“
spurði Hlick.
„Frá Þýzkalandi.“
Og eftir dálitla þögn bætti
hann við:
„Eg var stríðsfangi."
Við spurðum liann einhvers
frekara um þetta, en liann vildi
lítið um það segja.
„Eg var þar þrjú ár — það
var löng bið.“
Við báðum hann að vísa okk-
ur stytztu leið inn í borgina og
hann gekk með okkur kipp-
korn.
„Eg hefði viljað bjóða ykkur
með heim,“ sagði hann að skiln-
aði. „En eg veit þið skiljið, •—
eg er að koma lieim eftir langa
burtveru — eg hefi hlakkað til,
lengi, — en menn eiga kannske
aldrei að lilakka til neins á ó-
friðartímum. Eg veit ekkert
hvernig ástatt er lieima.“
Það var angurværð, söknuð-
ur í röddinni. Og við vildum
ekki tefja hann lengur. Kvödd-
um liann vel og er við litum um
öxl sáum við, að hann lierti
gönguna.
— Skyldi liann hafa glaðst
við að koma heim? —
Hálf klukkustund er liðin.
Aftur iðandi þröng stórborgar-
strætisins, ys og þys, hermenn,
skartbúnar konur .ilmur berst
Ráðhúsið í Brússel.
i