Vísir Sunnudagsblað - 23.11.1941, Qupperneq 1

1941
Sunnudaginn 23. nóvember
47. blad
Uiid ralantlid
Eftir
Odflnýju E. Seii
DYR.
Kína hefir einhverntíma í
fyrndinni verið vaxið miklum
skógum, og þá verið fullt af
mesta sæg af allskonar stórum
dýrum. En mennirnir liafa eyði-
lagt skógana, og þar með um
leið lífsmöguleika fyrir stór
villidýr. Mest er af villidýrum í
fjalllendum eða útjöðrum
landsins, eða þar sem skógarnir
standa enn, yfirleitt þar, sem
strjálbyggðast er. — í fjöllun-
um fyrir véstan Peking eru t. d.
birnir, leopardar, villikettir,
refir o. s. frv. I>ar er og moskus-
hjörturinn, er áður var mjög
útbreiddur, en er nú viða alveg
útrýmt. Hann hefir verið strá-
drepinn, til að ná i moskusið,
sem er mjög verðmætt, og með-
al annars liaft i ilmvötn. í skóg-
unum norðaustast í landinu er
margt af úlfum, björnum og
fjöldi dýra af hjartakyninu. Á
grassléttunum á landmærum
hins eiginlega Kína og Mongólíu
ganga stórar hjarðir af villtum
ösnum, úlföldum, hestum, anti-
lópum o. fl. sléttudýrum. Vestan
til i rikinu er geituxinn (jakinn)
bæði villtur og taminn. í Jynn-
an, Gúangsí og víðar, þar sem
heitast verður, eru gleraugna-
slöngur og önnur indversk dýi%
t. d. fílar og tígrisdýr. Tígris-
dýrið er í Kína kallað konungur
dýranna, því að þar eru engin
ljón. Tígrisdýr flakka um alla
hina strjálbýlli hluta Kína, alll
norður í Amúr-dal í Austur-
Síberíu. Amúr-landið var hluti
Kínaveldis áður en Rússar tóku
það. í suðvesturhluta Kínaveldis
er strjálbýlast, og þar eru einn-
ig flesl villidýr.
Nokkur dýr eru i Kína, sem
hvergi erú til annarstaðar. Fyrst
mætti nefna hinn fræga Daviðs-
hjört eða „elaphure44, seni nú er
ekki lengur til villtur. í Tung-
ling-vatninu í Mið-Kína er hvít-
fisks-höfrungurinn. Geituxinn
er til í Nepal í Himalajafjöllun-
um á landamærum Kína, en
annars er liann ekki til utan
Kína. Risa-bjarnkötturinn¥) og
.*) Fyrsta dýrið af þessari
tegund var veitt lifandi í Sutsú-
an í október 1936 og flutt til
Ameríku i desember það ár.
litli bjarnkötturinn, er líkist
bæði birni og indverska kattar-
dýrinu „racoon", eru til á hæstu
fjöllum í Mið- og Austui’-Kína.
Meira en 200 aðaltegundir og
undirtegundir spendýra eru til i
Kina, svo að það mætti æra ó-
stöðugan að telja allt það upp.
Þar er rauði Asíu-hjörturinn og
risa-villikindur. Þar eru dýr, er
nefnast „serow“ og „goral“,
nokkuð lík geitum og skyld
antilópum. Þar eru dröfnóttir
hirtir og „ár“-hirtir. Landbirnir
í Iíína eru svartir, brúnir eða
gráir. Þar er moskusdýrið, er
einnig gefur hið dýra moskus,
rádýr, villisvín og bláar kindur.
Þar eru merðir, þar á meðal
minkar, marðhundar, villtir
hundar, ofrar, múrmeldýr, hér-
ar, íkornar, hreysikettir og
moskuskettir. Þar er og „bad-
ger“, sem allir kannast við, af
þvi að hár lians er liaft í laxa-
flugur. Ýmsar apategundir eru
i Kína. Það er stundum brosað
að þvi, að þar eru til ljóshærðir
apar, en þetta er bæði satt og
víðfrægl. Suðvestan til í land-
inu er apategund með þéttum
loðfeldi, er lifir í skógunum svo
hátt uppi í fjöllum, að jörðin
undir er þakin snjó mikinn
hluta ársins.
Við strendur Kína eru ýmsar
tegundir sela og hvala.
I Tsödsjang- og Fúdsjen-
fylkjum eru margar tegundir
dýra, einkum skriðdýra og láðs-
og lagar-dýra, sem eru ná-
kvæmlega eins og dýr á Hima-
laja-dýrasvæðinu. Það sýnir, að
eitt sinn voru þessi fjarlægu
svæði nátengd.
Það er aðeins á tveimur svæð-
um á jörðinni, að alligatorar
eru til, þ. e. i neðri hluta Jang-
tsu-dalsins og á Missisippi-
Florida svæðinu í Ameriku.
Jangtsu-alligatorinn er þó miklu
minni en hinn ameríski. 1
Jangtsu-fljótinu og þverám þess
er nefjaða Jangtsu-styrjan. Hún
er skyldust styrjunni i Missis-
ippi. Risasalamandran í Kína er
skyldust Missisippi-salamöndr-
unni. Hvernig skyldi standa á
þessu?
Kína er aðalheimkynni fasan-
fuglanna og karfaættarinnar
meðal fiskanna. Eru þar til fleiri
tegundir af hvoru fyrir sig, en
í nokkru landi öðru.
Um 800 tegundir fugla eru í
Kína. Þar er fyrst að telja fasan-
ættina, 30 andategundir, gæsir,
svani, storka, íbisa, lóur, dúfur,
máfa, uglur,. músafálka, fálka,
erni, hauka, gamma, pelikana,
ísfugla, skarfa, krákur og
Eftirfarandi greinar eru úr hinni nýútkomnu bók um
„undralandið Kína“ eftir frú Oddnýju E. Sen. Þáttur-
inn um söguna er hér þó ekki birtur allur. Bókin er prýdd
fjölda mijnda og fi'ágangur allur liinn prýðilegasti — en
eftirfarandi greinar eru sýnishorn af efninu. fsafoldar-
prentsmiðja h/f. gaf bóldna út.
Grjónaakurinn
plægður.