Vísir Sunnudagsblað - 29.03.1942, Blaðsíða 7

VÍSlft StJNNUbAGSBLAí)
7
KH
ari“ á þann hátt, að hann réðist
„upp á sitt eindæmi“ sem lær-
lingur til pianó-smiðs í Krist-
ianiu, og var það látið gott heita.
En hann mun hafa verið búinn
að semja sér „hernaðaráætlun“
fyrirfram, því að jafnframt
stundaði hann hljómlistarnám
(ætlaði sér að verða fiðlu-
virtúós) og komst loks til Leip-
zig tæplega 19 ára gamall. Þar
hrundu vonirnar um að verða
frægur fiðlusnillingur, en það
mun ekki hafa fengið mikið á
hann vegna þess, að hann fann
þá, svo að segja samtimis, að
köllun hans var á öðru sviði og
sízt óæðra, og lagði sig nú allan
fram til þess að afla sér sem
beztrar menntunar í hinum æðri
vísindum tónlistarinnar („kom-
pósition“ og hljómfræði o. s.
frv.) og naut tilsagnar hinna
heztu kennara. Einnig lagði
liann milda stund á píanó-
leik, — en fiðlan vék sess um
.■set. Kennarar lians voru Rein-
<ecke, Jadassohn, Sdiradieck og
Kretzechmar. En með sjálfum
sér iðkaði liann síðan fræði sin
af kappi í Berlín og Dresden og
ttvö ár í Miinchen (1880—82).
Fyrsta tónsmiðin, sem hann
fullgerði i „stóru broti“, er sagt
að hann liafi rifið í tætlur og
brennt síðan. Þetta hafði verið
sónata fyrir píanó, sem
hann hafði ekki verið ánægður
með, þegar til kom, — og ev
sagt að þetta hafi orðið afdrif
ýmsra tónsmíða hans annara og
er'nefnt sem dæmi um það, hve
ströng hafi verið gagnrýni hans
á sín eigin verk.
Sinding var búsettur í Krist-
ianiu (Oslo) frá því 1882, óslitið
að undanskildum þeim tíma, er
hann dvaldi vestan hafs. Var
honum boðin prófessor-staða
við merka lónlistarstofnun í
Rochester, N. Y., (The Easlman
School of Music). Sibelius var
áður ráðinn í þessa stöðu, eii
varð að hafna henni sökum
heilsubrests, og var þá leitað til
Sindings. Ekki undi Sinding sér
vestra og gegndi stöðunni aðeins
tvö skóla-missiri (1921 -22), en
livarf svo heim aftur til Krist-
ianíu. En hann varð vinsæll
mjög meðal Vestmanna og hafa
þeir liaft verk hans mjög í há-
vegum síðan. Er auðfundið á
ummælum hinna amerísku
tímarita, að Vestmönnum hefir
])ótt nokkurs um það vert, að
hafa átt kost á að njóta þessa
ágæta tónsnillings, þótt aðeins
væri skamman tíma.
í einu liinna amerísku tíma-
rita (Musical America) rakst eg
á atriði, sem eg hefi ekki séð
getið lim annarsstaðar. Ýmsir
eldri Reykvíkingar kunna að
hafa gaman af að heyra Uhi
það. Hingað kom sumarið
1911 (?) amerískur píanó-snill-
ingur, Arthur Shattuck að
nafni, sem hreif okkur ákaflega
mikið, — já, svo, að við vissum
ekki, sumir, hvort við stóðum
heldur á höfðinu eða fótunum,
þegar við vorum að fara út af
hljómleikum hans. Hin yngri
kvnslóð ber brigður á að þetla
liafi verið mikill snillingur, því
að lítið liöfum við til hans spurt
síðan. En þessi ameríski snill-
ingur hafði lirifið Sinding svo
mjög, að liann hafði tileinkað
honum eitt stórverk sitt, söng-
leikinn „Hið heilaga fjall“ sem
leikinn var fyrst í Dessu í
Þýzkalandi og hlaut þar ágætar
viðtökur.
Um lónsmíðar Sindings ersagt
að þær séu yfirleitt liðugar,
frumlegar og heillandi, þær séu
ef til vill ekki ýkja djúphugsað-
ar, en litskrúðugar og tæplega
jafn stranglega þjóðlegar og
tónsmíðar Griegs. Auk nokk-
urra stórbrotinna verka, (3
sýmfóniur, sýmfónisk „kviða“,
„Rondo infinito“ o. fl.) samdi
hann margt tónsmíða fyrir
fiðlu og píanó, pianó, rúmlega
200 sönglög, — og ennfremur
„kammer“-tónsmíðar og kór-
verk.
Þegar þeir eru bornir saman,
Grieg og Sinding, er komizt að
orði, eilthvað á þessa leið, í einu
hinna amerísku tímarita: „í
tónsmíðum Griegs var uppi-
staðan þjóðlagið, en ívafiðofiðaf
leikni Schumanns. En hjá Sind-
ing er uppistaðan hin sama en
leikninni í meðferð „vefsins“
svipar til leikni Wagners. Tón-
smiðar Griegs voru bergmál frá
fjöllum og dröngum, — álfar
kveða i hólum og dvergar raula í
dröngum en jötnarnir grenja í
hjörgunum. En i tónsmíðum
Sindings er súgur hafsins, gnýr
brimsins sem skellur á klettótla
strönd. Við lieyrum í þeim
storminn, þrumurnar, hamfarir
Ægis og skynjum vígamóð vik-
inganna.“
Mundi þetta ekki vera eitt-
hvað nærri sanni? Mér finnst
það.
20. marz 1942.
Theodór Árnason.
Á heimssýningunni í New York
voru kýr til sýnis. En nú hafði
mikill fjöldi sýningargesta
aldrei séð kú á sinni æfi, og því
síður heyrt þær baula. Þar eð
engin trygging var fyrir því að
sýningarkýrnar bauluðu, var
beljubaul tekið upp á gramrnó-
fónplötu og leikið reglulega á
hálfrar stundar fresti fyrir gest-
ina.
Kontrakt-Bridge
Eftír Kristínu Norðmann
Fyrir nokkruni dögum kom
einn kunningi minn til mín og
sagði:
„Nú ætla eg að sýna þér spil,
sem eg fékk á hendina siðasta
spilakvöld, og livort sem þú trú-
ir því eða ekki, fékk eg einn
slag á þau. Sjáðu nú. Hér eru
spilin“:
é 5-1-3-2
¥ 6
♦ 5-4-3-2
* 5-4-3-2
Eg horfði með undrun og að-
dáun á spilin og varð svo að
orði:
„Þú liefir ef til vill byrjað
sögn á tveimuf í lit, eða hvað?“
„Það lá við! En þetta ætti að
vera i dálkinum „ótrúlegt en
satt“, því hvað sem þú segir þá
fékk eg einn slag á spilin,“ svar-
aði kunningi minn og var hinn
hróðugasti.
Eg var ennþá vantrúuð og
sagði:
„Sé möguleiki að fá slag á
þessa hunda, hljóta mótspilar-
arnir að hafa spilað hringlandi
vitlaust“.
„Nei, blessuð vertu! Allir
spiluðu rétt og meira að segja
hárfínt! Og nú skal eg sýna þér
spil hinna, sagnirnar og hvernig
spilað var. Spilin voru svona:
A Ás-K-D-G-10
V 7-5
♦ G-7-6
* 8-7-6
A 9-8-7-6
¥ 8-4
♦ K-D-10
* D-G-10-9
A
¥ Ás-K-D-G-10-9-3-2
♦ Ás-9-8
* Ás-Iv
N
V A
S
A 5-4-3-2
¥ 6
♦ 5-1-3-2
* S-4-3-2
En sagnirnar svona:
Suður: Vestur:
2 hjörtu pas's
3 hjörtu pass
4 grönd pass
5 grönd pass
6 hjörtu pass
Norður: Austur:
2 spaðar pass
3 spaðar pass
5 tíglar pass ^
6 tiglar pass
pass pass
Vestur spilaði út laufdrottn-
ingu sem Suður tók með ásnum.
Nú hugsaði Suður sig lengi
um. Hann verður að reyna að
komast inn á hendi Blinds til
þess að spila spaða, svo að liann
geti sjálfur kastað tapspilunum
í tígli.
Til þess eru tvær leiðir.
Önnur er sú, að spila strax úl
hjartaás í þeirri von að hjarta-
áttan sé einspil og falli í ásinn. f
Hin leiðin er aftur á móti sú,
að spila út hjartatvisti og gera
ráð fyrir þvi, að Vestur taki með
hjartaáttunni, ef hann á hana og
er þá hjartasjöið orðið inn-
komuspil hjá Blindum. Suður
kaus seinni leiðina og spilaði út
tvistinum.
Vestur sat og undraðist hve
lengi. Suður hugsaði sig um.
Hann bjóst við að Suður spilaði
út liáspilunum i hjarta og því-
næst spaða, og þar sem Norður
hafði' fimm háspil í spaða,
mundi Suður alltaf vinna sex
eða sjö hjörtu.
Þegar hjartatvisturinn kom
út, gekk alveg yfir Vestur. En
hann áttaði sig fljótt og lét hik-
lausl hjartafjarkann í. Hann sá
sem sé í einni svipann, að Suður
mundi ekki eiga spaða og að
hjartasjöið mundi eiga að verða
innkomuspil hjá Blindum. Hann
hugsaði með sér, að það skipti
engu máli hvorl hann fengi
þennan eina slag á áttuna. Hitt
væri meira um vert, hvort hægt
væri að rugla Suður eitthvað,
með því að láta liana ekki.
Og það varð líka. Suður álykt-
aði sem svo, að Vestur hlyti að
hafa látið áttuna, hefðihann haft
hana á hendinni. Ef aftur á móti
Austur átti hæði hjartasex og
áttu var ekki hægt að komast
inn á spil Blinds, og Suður á-
kvað því að svina fimminu. —
Það fór eins og eg sagði þér
áðan. Eg fékk slag á hjartasex-
ið, spilaði síðan tigli, en Suður
tapaði spilinu“.