Vísir Sunnudagsblað - 12.04.1942, Blaðsíða 3

VÍSIR SUNNUÐAGSBLAÐ
3
William Wilkie Collins (1824—1889) gat sér orðstír sem
snjall rithöfundur í heimalandi sínu, Englandi, einkum fyrir
það, að hann varð fyrstur til að rita fullkomna leynilögreglu-
sögu. Sígildar eru og þær smásögur hans, er fjalla um dulræn
og furðuleg efni.
Sm.dsagjx
VJiAðicun VJiHt<i CoMíhs,
Hræðileg* nott
Hann kom síðla kvölds með
póstvagninum, þreyttur og
stirður eftir þriggja tíma ferð
upp hlíðar og brekkur. Þorpsbú-
ar höfðu yfirleitt tekið á sig
náðir. Aðeins fyrir framan litla
hótelið var á stundinni liávaði,
ys og þys. Vagnliestarnir, sem
voru orðnir slæptir og silalegir,
héldu af sjálfdiáðum áleiðis til
húss síns; póstvagninn beið
ferðar næsta dags.
Þó að skólakennarinn væri
líkamlega þreyttur, var hann
innilega hress og glaður í anda
og naut leyfis síns hjartanlega,
því að kyrrð ríkti í þessum
Alpafjalladal, stjörnur blikuðu
yfir himinháum tindum og það
glampaði á snjóskafla hér og
þar. Tærl fjallaloftið angaði af
ilm frá furuskóguin, döggvotum
engjum og nýhöggnum skógar-
viði. Hann teygaði unað um-
hverfisins eins og þyrstur mað-
ur svaladrykk á meðan hinir
farþegarnir þrír gáfu fyrirskip-
anir viðvikjandi farangri sín-
um og héldu til herbergja sinna.
Að lítilli stundu liðinni sleit
hann sig frá allri fegurðinni,
gekk j'fir grófa dyramottu hó-
telsins og inn í uppljómaðan
« forsal. Þar nam hann staðar og
athugaði stórt fjallakort, sem
hékk þar á veggnum.
Það var ónotaáfall fyrir hann
að valcna frá leiðsludraumum
til liins kalda veruleika. Því að
i hótelinu - þessu eina hóteli á
margra mílna svæði — var ekki
útlendingur myndi svara: Skáld,
fræðimenn og lislamenn! En
farið þér nú að svara því sjálfir,
mínir elskanlegir, og svarið því
þanriig, að yður sé heldur sómi
að en skömm.
Það kveður nú við úr ölluíri
áttum, að nú séu myrkir timar
og kviðvænlégir, og er það ekki
of sagt. En „él eitt mun vera“,
eins og Njáll gamli á Bergþórs-
hvoli sagði. Aftur rnun birta, og
vér fáum að sjá „upp rísa, öðru
sinni, jörð úr ægi iðjagræna".
En á þeirri jörð mun Hvera-
gerðis oft verða að góðu gelið,
því að hér er framtíð liins nýja
íslands að rísa úr grasi.
eitt einasta laust herbergi. Jafn-
vel legubekkjunum var þegar
ráðstafað.......
Hvílíkur klaufi hafði liann
verið að skrifa ekki! Svo minnt-
ist hann þess, að það hefði verið
ómögulegt af þeirri ástæðu, að
ákvörðun sina hafði hann tekið
samdægui's í Genúa. Ahidislegt
veður — eftir viku regn — lokk-
aði hann til fararinnar.
Borðalagður dyravörður og
svipþung, eldri kona, töluðu án
afláls og pötuðu og bentu í allar
áttir. Frönskukunnátta hans var
í molum en svo mikið skildi
hann, að þau voru að ráðleggja
honum að knvja á dyr einhvers
þorpsbúa og beiðast þar gist-
ingar.
„Þarna!“ hlyti hann að fá að
vera „eða þarna“. „En liér .er
allt yfirfullt. Á morgun kynni
eilthvað að losna — ef þessi eða
hinn færi“. Svo ypti sú gamla
öxlum og starði á gullbryddann
dyravörðinn, en dyravörðurinn
starði svefnþrungnum augum á
skólakennarann.
Hinn síðastnefndi hélt nú út á
götuna og í áttina til húsaþyrp-
ingar, sem konan hafði vísað
honum á, ekki alveg vonlaus um
að einhversstaðar gæfist kostur
á húsaskjóli uæturlangt. Hann
vissi, að hann átti að drepa á
dyr og biðja ura herbergi, en
var of þreyttur til að hugleiða
smáatriði. Dvravörðurinn virt-
ist í fyrstu ætla að vísa honum
veginn, en sneri við á síðustu
stundu og fór að tala við kon-
una. — Húsin voru annarleg út-
lits í náttmyrkrinu, og það var
orðið kalt. Þungur vatnaniður
bergmálaði um allan dalinn.
Kennarinn var farinn að hugsa
um, að dögunin myndi eigi all-
fjarri, og heppilegast myndi
fyrir sig að hafast við i skógin-
um það seni e.ftir væri nætur, er
hann heyrði hrópað á eflir sér.
Hann leit við og sá mann koma
hlaupandi. Það var dyravörður-
irm.
Og í hóleiganginum hófst nú
málæðið á ný — milli konunnar
og dyravarðarins. Niðurstaða
þess varð sú, að það væri að
vísu um eitt herbergi að ræða á
fyi’Stu hæð — ef herranum gæt-
ist að því. í vissum skilningi
væri það „upptekið“ — það er
að segja ......
Skólakennarinn tók herbergið
án þess að grenslast frekar eftir
því, sem á bak við lá. Lögmál
hólelhalds var lionum algerlega
óviðkomandi. Konan bauð hon-
um húsrúm, og honum kom
elcki til hugar að fara að rök
ræða við liana um það, hvort
liún hefði rélt til þess eða ekki.
Dyravörðurinn fylgdi gestin-
um upp í herbergið og mátti á
honum sjá að hugur hans var í
uppnámi. Hann gaf fyllri skýr-
ingu á hversu háttað var um
herbergið og leigjanda þess —
og Minturu, skólakennarinn,
fann og skildi að ef til vill stæði
hann hér frammi fyrir harm-
leik lifs og dauða.
Þeir sem þekkja þá æsingar-
kendu hrifni, sem. gagntekur
nýkominn gest Alpadalanna, er
hann heyrir skýrt fná æfintyra-
legum fjallgöngum fífldjarfra
ofurhuga, fá skilið og skynjað
myndirnar, sem liðu fram i
hug skólakennarans, þessa
hljóðu og kyrrlátu nótt. Eyði-
legir fjallstindar, þverhnýptir
og mikilúðgir bera við himinn
og bjóða mönnunum, er hyggj-
ast að klífa þá, kaldranalega
byrginn. Og skólakennarinn
skildi það mikið af frósögn
dyravarðarins, að hér bentu
margar likur til hörmulegrar
slysfarar. Enska konan, hinn
raunverulegi leigjandi herberg-
isins, hafði endilega viljað fara
í fjallgönguna, án leiðsögu-
manns. Hún liafði lagt af stað
við dagmál fyrir tveim dögum
síðan — dyravörðurinn hafði
séð liana lialda af stað en
ekki komið aftur! Leiðin var
hættusöm og erfið, en þó ekki
ófær vonum fjallgöngumanni,
jafnvel þótt hann væri einn
sins liðs. Og enska kona.n hafði
verið þaulvön fjallgöngum, en
óráðþægin, skeytingarlaus^ um
aðvaranír; að vissu leyti- s.ialf
birgingur hiijri mesti. Einkenni-
leg í háttum sínum hafði hún og
verið, fór einförum eða lolcaði
sig inni í herbergi sínu dögum
saman.
Frá öllu þessu skýrði dyra-
vörðurinn á meðan hann var að
laga til í herberginu og farang-
urinn var borinn inn, ennfrem-
ur því, að flokkur leitarmanna
hefði farið fyrir nolckru og
kynni að koma aftur á hverri
stundu. Og í þvi tilfelli......
Herbergið væri sem stæði mann-
laust, en tillieyrði þó henni. —
„Ef herranum væri þetta ekki á
móti skapi — ef hann vildi eiga
það á liættu að verða máske að
vikja um miðja nótt“. — Það
var hinn málgefni dyravörður,
sem með athugasemdum sínum
gerði dvöl þarna vafasama og
fyrir því reyndi Minturuaðlosna
við hann eins fljótt og auðið
var, og bjóst nú til að hátta í
hið snöggumbúna rúm til þess
að fá notið nokkurra klukku-
stunda svefns, áður en hann
yrði að víkja.
Það verður að viðurkennast,
að lionum leið ónotalega í fyrstu
—- já, harla ónotalega. Hann var
í annars manns herbergi, og
hafði raun réttu enga lieimild
til að vera þar. Var þetla ekki
nokkurskonar yfirgangur? Og
á meðan hann var að taka upp
föggur sínar, leit hann livað eft-
ir annað um. öxl, eins og hann
byggist við einhverjum út i
liornunum, sem gæfi honum
gætur. Hann bjóst við á liverri
stundu að heyra fótatak i gang-
inuiri, að drepið yrði á dyrnar
— og inn kæmi enska konan,
dirfskufulla, sem líta myndi
hann reiðiaugum. Oghún myndi
spyrja hann, hvað hann væri
eiginlega hér að gera — og það
í svefnherbergi hennar! Að
sjálfsögðu hafði hann svar á
reiðum höndum, en ..........
Hin broslega hlið málsins
varð honum sem snöggvast
efst í huga ^— hann var að
mestu afklæddur — og liann
hló. En undir eins eftir hlátur-
inn vaknaði hjá lionum hugsun-
in um hið hræðilega slys, sem
hér kynni að hafa orðið. Á með-
an hann hló hér og gerði að
gamni sínu, lá ef lil vill lík lienn-
ar, sem lierbergið tilheyrði,
brotið og lemstrað einlivers-
staðar undir hinum ógnþrungnu
tindum. Vindurinn söng þar
ömurlegt líksöngslag og snjór-
inn huldi lokka hennar, en
brostin augun störðu út í enda-
lausan geiminn.
Samúðin og tilfinningin fyrir
þessari konu, sem hann aldrei
hafði séð og ekki vissi einu sinni
livað hét, varð eínkenriilega á-
kveðin og sterk. Hann hefði
næstum þvi getað ímyndað sér
að hún væri liulin einhversstað-
ar þarna i herberginu — og
fylgdist með öllu þvi, sem hann
gerði.