Vísir Sunnudagsblað - 14.06.1942, Blaðsíða 6

6 VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
meðvitundarlausan, rétt þar
sem brautin heim að Þverhamri
liggur út af þjóðveginum, bif-
hjólið hans var þar hjá, eitthvað
laskað. Hann lá þarna alveg
meðvitundarlaus og skrámaður
á böfði. Þeir bfæður tóku var-
lega á honum og'fundu að ann-
ar handleggur hans var brotinn.
Svo litu þeir hvor á annan og
síðan á stóra heybílinn sinn, sem
stóð þar hlaðinn á veginum.
„Við verðum að reyna það“ —
mæíti Björn, lágt en ákveðið. —
„Það er lang stytzt heim til okk-
ar og simi, svo áð læknirinn get-
ur komið undireins, ef hann er
lieima.“ Svo ruddu þeir i snatri
efstu böggunum af bifreiðinni
sinni og lögðu enska liermann-
inn varlega ofan á baggana, sem
eftir voru, og óku heim. Þórir
þaut beint inn að simanum og
bað héraðslæknirinn að koma,
— lil allrar hamingju var hann
heima og átti lika bifhjól, éins
og það, sem lá brotið niður við
þjóðveginn — honum var óliætl
á sínu, en þessir veslings her-
menn virtust alveg óvanir, sum-
ir hverjir, og voru allt af að
meiða sig og deyða á vegum,
sem voru ólikir ölln því er þeir
böfðu áður þekkt. Því næst
símaði Þórir til bóndans, sem
næstur bjó herbúðunum austur
frá — þaðan mundi pilturinn
hafa komið og verið á leið til
höfuðstaðarins — og bað hann
að tilkynna slj'sið og hvar mað-
urinn væri nú.
— Læknirinn kom — þá var
sá enski raknaður úr rotinu og
feginn aðhlynningu. Læknirinn
balt um handleggsbrotið og
bannaði sjúklingnum að hreyfa
sig næstu dagana. Hann bafði
fengið talsverðan heilahristing.
„Hér er gott að vei-a og eg skal
líla inn við og við — fólkið gott
og gestrisið. Það kostar ekkert
að meiða sig nærri íslenzkum
bóndabæ. Bless! Eg þarf lengra,
en eg kem á morgun.“ Og hann
var þotinn.
Seinna um kvöldið, Jiegar
Þórgrímur bóndi kom innan frá
Heiðardrögum, þar sem hann
hafði verið að Iieyja lauf með
annari kaupa-konunni og ung-
lingspilti — fann hann einkenni-
lega lykt á móti sér um leið og
hann kom inn i húsið. Drottinn
minn. Hafði nú einhver heimil-
ismannanna slasast? — Þarna
var Ásgerður — þarna Sólveig
— og bræðurnir höfðu verið úli
við hlöðu að ryðja bílinn. Anna
kaupakona? — Nei, þarna kom
liún. Hvað var að — ]>ví sagði
engin neitt? — Þá kom Ásgerð-
ur fast til hans: „Bræðurnir
fundu slasaðan mann — Eng-
lending, Hann er þarna inni i
gestaherberginu. Læknirinn er
búinn að binda um beinbrotið
— en bann verður að liggja liér
— í nokkura daga að minnsta
kosti. Þórgrímur þagði og fór
inn í baðklefann að ræsta sig. —
Ojá, það var J>á svona komið
einn þeirra kominn undir lians
J>ak og átti J>ar að dvelja — eitt-
hvað. Hver vissi hvað lengi? —
Ójá. Þorgrímur vissi ekki fyrri
en hann hafði lien t af sér hverri
spjör og var kominn undir
steypuna. Vatnið streymdi yfir
hann , svalandi og styrkjandi. —-
Gestníðingur skyldi hann aldrei
verða — en — en. Hann lokaði
i snatri fyrir vatnið, þreif snarpa
baðhandklæðið sitt, og var ekk-
erl sérlega mjúkhentur á sjálf-
um sér. Svo klæddi hann sig i
snatri og fór inn í eldhús að
borða. Siðan flýtti hann sér úl
— lyktin af svæfingarmeðalinu,
sem Iæknirinn hafði notað var
um allt húsið og henni fylgdi
einhver dulin óró, sem sást á
heimilsfólkinu, ef vel var að
gáð, þó að það lélist allt vera
rólegt. Þorgrími fannst hann sjá
vþetla vel — og finna. Það lá við,
að hann fengi ömun i sinu eigin
fólki. Þarna sat Ásgerður við
rúmið hans — þorði ekki ann-
að og Irúði sjálfri sér bezt að
vanda. Það var nú líka rétt —;
hárrétt. En var það ekki nóg?
— svo hefði nú átt að vera. En
það var nú ekki rétt að svo væri.
Sólveig þaut léttfætt úr einu i
annað og bræður hennar litu
við, i hvert sinn, sem gengið var
um stofuna og herbergið — að
hann nú ekki néfndi kaupa-
konurnar — það var cins og
þær væru allt í einu orðnar allt
aðrar manneskjur — gerbreytt-
ar. Eitthvað nýtt og háspennt i
hverju þeirra spori og tilliti. Æ,
svei svei! Jafnvel Doddi litli,
vikapilturinn úr höfuðstaðnum,
var á gægjum — í laumi, því að
hann var kurteis og vildi ekki
láta sjá það.
En Iiann var á gægjum samt.
Æ, svei og aftur svei!
Kvöldgolan svalaði kinnum
bóndans þegar hann kom út og
honum varð lmghægra, þegar
hann leit yfir land sitt. Þar var
allt með sin'u gamla lagi. En rétt
í því að hann var að hugga sig
við þelta, ,sá hann livar kaupa-
mennirnir. komu fyrir Bæjar-
hamarinn með seinasta heyæk-
ið. — Ofan á því lá eitthvað og
glampaði við kvöldsól — bif-
hjólið! Hyaða erindi átti það nú
heim að Þvei’hamri? Var ekki
nóg að hafa riddarann, þó að
reiðskiótinn væri látinn eiga
sig? Það skyldi maður nú halda.
Þórgrímur gekk austur trað-
irnar í áttina til kirlcjunnar,
hann ætlaði sér að vera horfinn
þangað inn þegar kaupamenn-
irnir kæmu í lilað.
Hægt og varlega opnaði hann
kirkjuna sina og lokaði henni á
eftir sér. Svo gekk liann rakleitt
inn með krók-beltknum til
hægri og settist innst í bann, að
vanda. Ojæja — ojæja, sagði
hann lágt, studdi öðrum olnbog-
anum fram á bak næsta bekkjar
og böfðinu i hönd sér. O —
jæja þá. Svo leit liann inn í kór-
inn upp á altaris-töfluna og varp
öndinni, eins og liann væri að
létta einhverju af sér. Nokkra
slund sökkti hann sér ofan i
mynd frelsarans. Nei — það var
ekki vandi að sjá hvað hann
vildi vera láta. Þeir höfðu svo
sem breytt rélt drengirnir lians
—- verið þessum vesalings út-
lendingsóvita miskunnsamir
Samverjar — hverjar sem af-
leiðingarnar áttu að verða, Jájá
— og hvað var þá hægt að segja?
Ekkert — nei ekkert. Þórgrim-
ur strauk hendinni í gegn um
hár sill, studdi henni síðan und-
ir vangann á ný, og sat, sem í
draumi — hvíldist, eftir hina
áköfu geðshræringu, sem koma
þessa útlenda sjúklings hafði
vakið. Nú var liann búinn að
átta sig og ætlaði að hlýða,
Aldrei brást það, að hér var
hvíld að fá. Einmitt þarna á
þessum litla bekk frammi við
dyr, það var sem auðmjúkur
friður og undirgefni fylgdi því
að setjast þarna — þar sem
smæztu smælingjarnir höfðu
áður átt sér athvarf, á meðan
mannamunur var í kirkju ger.
Þaðan gat kirkjubóndinn horft
og spurt: — var það rétt — eða
ekki rétt? Hvað á eg að gera?
Lausnari minn, sem allar gátur
leysir — leys þú minn vaifda.
Þannig hafði Þórgrímur Þóris-
son löngum spurt og beðið,
öllum óséður — og ætíð fengið
svar. Það var sem Kristsmyndin
í kirkjunni lians væri hans eigin
samvizka og æ.tti svar við öllu,
smáu sem slóru —= og frið hjart-
anu til handa þegar stormar
heimsins höfðu æst bylgjur
blóðsins upp frá grunni svo að
það skalf við átökin. Þarna var
frið að finna — frið og sátt, við
allt og alla.
Einhverjum hefði nú máske
fundizt eðlilegra að sá, sem leita
vildi friðar í kirkju sinni, hefði
kropið niður inni við gráturaar
og flutt bæn sína þar. En Þór-
grimi hafði fundizt það nánast
ofmetnaður og helgispjöll. Alt-
arið og gráturnar voru til þess
að koma þangað á helgum degi.
Aldrei mundi þessum íslenzka
kii’kjubónda hafa til hugar
komið að ganga alla leið inn að
gi’ótunum, krjúpa þar og gei*a
bæn sína, eins og hver annar
farandprédikari. Úr litla krók-
bekknum sínum sá hann allt,
sem hann þurfti og vildi sjá og
þar var gott að vei’a. Ekkert yfir-
læti í því að setjast þar og biðja
um leiðsögn í vandamálum. lifs-
ins, hver svo sem þau voin.
Sumarið var liðið og haústið
færðist yfir, fagurt og gott haust
— þó undarlegt væri. Útlendi
pilturinn var löixgu horfinri frá
Þverhamri. Allt liafði gengið að
óskum nxeð bata bans og bann
virtist liverjuiri manni vel þenn-
an tíma, sem hann dvaldi þai’.
Svo hafði hann fai’ið i friði —
kvatt kong og prest morgunn
einn er félagi hans, bifreiðar-
stjóri kom að sækja hann og
brotna bifhjólið. Þorgrimur
bóndi hafði ekki verið heima og
gesturinn hafði snúið sér til Ás-
gerðar húsfreyju og viljað fai’a
að bauga í bana peningum. En
hún hristi böfuðið og ýtti þeim
frá sér. Hvað gerði útlendingui’-
inn þá? Eitt augnablik stóð hann
þögull og hikandi, svo þreif
hann báðar liendur liúsfreyj-
unnar og kyssti þær með ákefð,
og þegar hann leit upp voru
augu hans full af tárum. Síðan
herti hann sig upp og kvaddi að
hei’manna sið. — Ojæja. —
Mennirnir voru vist menn og
dálítið svipaðir hver öðrum
svona undir niðri, livar á jörðu
sem var. Þói’grímur bóndi hafði
ekkert út á framkomu enska
piltsins að setja og nú var liann
farinn. En var þessu lokið með
því? Nei — því var nú ver og
miður, að öllu var ekki lokið —
að því er virtist. Það var þetta,
með hana Sólveigu dóttur lians.
Hún var ekki sú sama og áður.
Allir aðrir virtust mjög hinir
sömu sem áður en enski piltur-
inn kom. En Sólveig var það
ekki, það var Þórgrimur bóndi
viss um. Dag og nótt hugsaði
hann um það saxna, dag og nótt
þjáðist hann og spui’ði, án af-
láts, hvort að skapari alls ætlaði
vissulega að leggja þá byrði á
liann, að Sólveig hefði fellt hug
til erlends manns, er aðeins
hafði dvalið urn stundarsakir á
heimilinu. Fyr mátti nú vera.
Hún Sólveig. Nei — það var ó-
mögulegt. Og þó var hann viss
um að hún vai* eitthvað breytt.
Þórgrimur bóndi vann á við tvo
og þrjá, og þó gat hann ekki
sofið. Sólveig var eitthvað
breytt. Og hann gat ekki imynd-
að sér neina orsök aðra en dvöl
þessa unga Breta. Víst var liann
glæsilegur piltur og prúður —
ekki varð þvi neitað. En að hún
Sólveig. — Nei, það var alveg 6-