Vísir Sunnudagsblað - 02.08.1942, Qupperneq 1

1942
Sunnudaginn 2. ágúst
24. blað
sa
Jóoas Sveinsson:
Frá V ínarborg:
St. Stephanskirkjan í Vín, sem
tók 300 ár aS byggja. Hún er
ein af glæsilegustu kirkjum
veraldarinnar. Hún er 140 mtr.
að lengd og turninn 140 mtr.
aS hæö. Vinarbúar segja, aS
ef ferSamaSur vilji kynnast
kirkjunni vel, þá muni þaö
taka hann eitt ár.
Eg nálgast síöasta láfangann á
ferö minni til Vínarborgar.Eim-
lestin brunar eftir djúpum döl-
um, og meðfram báum hrika-
legum fjöllum, er eitt tekur við
af öðru svo langt sem augað
eygir. Öll eru þau skógi vaxin
frá rótum til efstu tinda. Með-
fram fljótsbökkunum, og liærra
upp í fjallahlíðunum, í skógar-
rjóðrum, bregður fyrir bænda-
býlum eða smáþörpum, er
hverfa svo aftur eins og örsltot.
A stöku stað liátt uppi sjást
gamlar hálfhrundar kastala-
rústir, og sumstaðar blasa við
gulleitir klettar og Ieirbörð,
brend af sólinni ökl eftir öld.
Áfram, áfram. Hér mætir
manni að lokum landið sem
kalla miá umhverfi Vínarborgar.
Háu fjöllin og djúpu dalirnir
hverfa nú smám saman sýnum,
og taka við akrar og ræktaðar
lendur. Þó rísa hér og hvar á
sléttunni búngubreiðir hólar og
hæðadrög, líkt og öldur á út-
hafi, og líða fram hjá með liraða
eimlestarinnar. Bændabýli og
smáþorp sjást hér á víð og
dreyf, kúahjarðir á beit, barna-
hópar að leikjum, og starfandi
menn, er hta upp andartak er
eimlestin geysar framhjá með
eldhvási og löngu reykjartagli.
•Á þessum augnablikum flýg-
ur huguriijn víða, því fátt lieill-
ar hugann líkt því sem fagurt
land er sagan bregður draum-
Ijósi sínu yfir. Einmitt í þessu
umhverfi og nágrenni þess
bjuggu mennirnir er réðu nið-
urlögum trylltra Asíumanna
endur fyrir löngu, er þeir hugðu
á landvinninga, rán og grip-
deildir í álfu vorri. Hér á þess-
um slóðum hófst þrjátíuára
stríðið, og þarna var vefurinn
ofinn er hleyfti styrjöldinni
miklu af stað fyrir 28 árum síð-
an.
Áfram þýtur liraðlestin og
nálgast fyrr en varir milljóna-
horgina frægu, Vínarborg. Og
þarna glyttir í Dóná, sem segja
má um, að beri í nið sinum óm-
inn af þungri baráttu og örlög-
um liðinna kynslóða. Breið og
lygn og kolmórauð veltur hún
áfram niður á sléttur Ungverja-
lands. Og þeim er ókunnugir
eru, og í fyrsta sinni koma á
þessar slóðir, veldur það nokkr-
um vonbrigðum að sjá hvergi
bláa litinn sem skáldin svo oft
hafa rómað! En um ekkert er
að villast þetta er Dóná, áin
1‘ræga, sem svo oft og mjög
kemur við sögu kynslóða þeirra .
er þarna hafa búið öld eftir öld.
Svipmikil sjón blasir við aug-
um, er lestin nálgast borgina.
Lengi bera lágir hálsar og hæða-
drög á milli hennar og ferða-
mannsins en allt í einu blasir
hún við, og vekja þá strax at-
liygli fagrar skógivaxnar hlíðar,
og Stefánsturninn frægi er
mænir hátt í loft upp í miðri
borginni. En ofar -þessu og
nokkru sunnar, gnæfa við him-
inn snæfi þakktir tindar Alpa-
fjallanna.
Loks nemur lestin staðar á
Austurjárnbrautarstöðinni. —
Múgur og margmenni er þar
samanlcomið eins og vant er, og
þar þjóta eimlestirnar fram og
aftur svo að segja á hverri min-
útu sólarhringsins. Eg sé ótal
andlit, heyri allskyns hávaða i
þessu endalausa mannhafi.
Hróp og org, kossar og fagnað-
arlæti blandast livað öðru, en að
lokum staðnæmist augað við
tötrum búinn mann er liggur
flötum beinum ofantil á braut-
arpallinum, steinþegjandi og
berhöfðaður. Við nánari atliug-
un vantar á hann hægri hand-
legginn, en hinn vinstri réttir
hann i áttina til þeirra er fram-
hjá ganga. Þetta er aðeins eitt
þeirra bleiku, kinnfiskasognu
andlita, er ferðamanninum
mætir á hverju götuhorni um
þessar mundir i hinni lifvana
höfuðborg Austurríkis. Með
leifturhraða hugans bregður
fyrir mörgum myndum í ör-
snöggri svipan: Vín, sem skáldið
nefnir „draumaborgina“. Höf-
uðborg ríkis er eitt sinn byggðu
60 milljónir manna. Borg tón-
’ skáldanna frægu. Borg riki-
dæmis og óhófs, og stoltra liöfð-
ingja.
Nú var öldin önnur. Árið 1927
var Vín aðeins höfuðborg kot-
ríkis. Líkt og sjúkur maður er
liggur hjálparlaus án matar og
drykkjar.
Vegna hinna heimskulegu úr-
ræða Versalamannanna, ríkti nú
örbirgð, hungur og megn ó-
ánægja er nær stappaði upp-
reisn.
Á leiðinni til gistihússins sé
eg á götuhorni, sem ekki er f jöl-
farið, milda mannþyrpingu ut-
anum mann einn, er talar ákaft.
Dylst manni ekki að umræðu-
efnin muni vera eldfim.
Á öðrum stað reka ríðandi
lögregluþjónar nokkra lugi eða
liundruð óánægðra manna á
undan sér, svo auðséð er, að ekki
er kyrrt í borginni. Borgin
minnir á jötunn, sem brýst fast
um í böndum sínum, — leikur
allt á reiði skjálfi, og má við þvi
búast, að böndin bresti þá og
þegar.
Þegar nálgast miðbæinn virð-
ist allt ganga sinn vanagang.
Eftir gangstéttunum líður hæg-
ur breiður straumur af skraut-
klæddum stórborgarlýð. Fjör-
legar og fi’iðar stelpur láta leiða
sig af hálfvöxnum piltum,
skellihlæjandi og með ótvíræð-
Hluti af aöalgötu borgarinnar, Hringbraut (Ringstrasse). Iiún er 60
m. breíS, trjágöng tii beggja handá og tatin ein fegursta borgargata
í veröldinni. ViS götu þessa eru ýrnsar stórbyggingar, s. s. þinghús
(neSst t. v.), ráShúsiS (ofar t. v.) 'og háskólinn (t. h.)