Vísir Sunnudagsblað - 02.08.1942, Blaðsíða 3

VlSIR SUNNUÐAGSBLAÐ
3
ekki að.fylgja foreldrunum til
grafar.
Veitingastaðir á hæðunum við Donau, skammt frá Vín.
:aði um liönd liafður. — Þegar
inn í kirkjuna kemur, blasir
við sjónum eitt liið fegursta
minnismerki þar i borg, —
reist til minningar um yngstu
dóttur liinnar voldugu drottn-
ingar, Maríu Theresíu. — Segir
■sagan, að eftir dótturmissinn
bafi drottningin naumast litið
.glaðan dag, og aldrei getað
gleymt hinni ungu og fögru
dóttur sinni. — Þetta stórfeng-
lega minnismerki er þannig
byggt, að maður sér inn í helli,
eða grafmunna í kirkjuveggn-
um. Engill ber hina látnu stúlku
á örmum sér inn í grafmunn-
ann, en á eftir gengur sorgbitin
kona, er hylur andlitið í hönd-
um sér, til þess að sjá ekki, er
’barnið hennar hverfur inn í
geigvænt grafdjúpið.
Við Hzingbrautina liggur
feinnig hin forna og fræga höll
Austurríkiskeisaranna. Það er
geysimikil bygging, og mikill
hluti hennar byggður á þrett-
ándu öld, í þeim byggingarstíl,
er þá var i tízku, og breiðum
vatnsskui'ðum umhverfis. —
Nú er höll þessi eingöngu notuð
sem safn, og er búnaði margra
herbergja í höllinni lialdið með
sama sniði, eins og þegar síðasti
keisarinn bjó 'þar. Einna mesta
athygli vekur vinnustofa Frans
Jósefs, keisara. Varð hann,
sem kunnugt er, fjörgamall
maður, og sat við völd frá 1818
til 1916, eða 68 ár. Voru öll þessi
mörgu stjórnarár hinn mesti
raunaferill, bæði hvað snerti
einkalíf hans og örlög hins
volduga ríkis, er hann réði yfir,
næstunz því i tvo ínannsaldra.
Herbergi þetta er lilið og við-
hafnarlaust. Á skrifbórði úti
við gluggann, liggur lilil pápp-
írsörk, — þar eru rituð nöfn
þeírra manna, er siðast báðu
um viðtal við hinn volduga
keisai’a. — Á borðí þessu eru
pinnig þrjár myndir, — Ein
þeirra er af konu hans, Elisa-
hetu, sem talin var fegui-sta
drottning álfunnar, — en sem
aldrei undi í námunda við
hónda sinn, og var rnyrt suður í
Sviss. — Önnur myndin er af
einkasyni keisarans, Rúdolf
erkihertoga, sem talinn er hafa
ráðið sig af dögum, meðfram
vegna ósamlyndis við föður
sinn. Og loks er þi'iðja myndin
af Frans Ferdínant, erkiher-
toga, einkaei’fingja keisarans.
Hamr var myrtur í Sai'ajevó
1914.
Með leiftui’liraða bi’egður
þarna fyrir atburðum og mynd-
um, ótakanlegum og afdrifarík-
um, úr æfi þessa keisara, er dó
háaldraður og langþreyttur á
stórviðrum öi’laganna.
Norðan við keisarahöllina er
neðanjarðarhvelfing mikil, sem
nefnd er Kaputsína-hvelfingin.
— Þar hvíla jarðneskar leifar
Habsborgarættarinnar. — Einn-
ig hvílir þar, r látlausri eirkistu,
einkasonur Napóleons keisara.
Hann ólst upp við hirð afa síns,
Franz fyrsta, keisara, cn dó tví-
tugur að aldri. Unni hann föður
sínum mjög, en fékk aldrei að
sjá hann, eftir að leiðir þeirra
skildu, er hann var barn að
aldri.
Það vekur eftirtekt ferða-
mannsins, að þarna vantar tvær
likkistur lcunnra Habsborgar-
ættingja, þeirra Iyarls keisara, er
dó í útlegð á eyjunni Madeira,
árið 1923, og erkihertogans
Ffanz Ferdinants, er rnyrtur
vár i Sarajevo. Hann giftist
greifadótlur einni frá Bæheimi,
þvert uin ge'ð keisarans, en
vegna þess varð hatrið til hans
látins svo mágnað við hirðina,
að eigi var við það komandi, að
hann hlyti hinnsta hvílustað við
hlið forfeðra sinna. Af sörpu
ástæðum lá við borð að börn
hans þrjú, ung að, aldri, fengju
Á mótum Hringbrautar og
Kártnersstrasse er söngleikhús-
ið, Vínaróperan, —- mikil og
fögur bygging í i’enessance-stíl,
og fræg um víða veröld, fyrst
og fremst vegna tónskálda
þeii’ra og leikai’a, er þar liafa
stai’fað fyrr og siðar. — Vínai’-
borg er kunn sem borg gleðinn-
ar og söngsins, og má fullyi’ða,
að enn sé sú gáfa boi’gai’búum
í blóð borin.
1 Vin hafa lifað og stai’fað
meslu tónsnillingar alh’a tíma:
Beethoven, Mozart, Schubert,
Sti-auss og margir aðrir. Minn-
ing þessara listamanna er í há-
vegum höfð hjá Vínarbúum, og
prýða fögur líkneski þeirra úr
marmara eða eir, flest torg og
skemmtigarða borgai’innar. —
Víðsvegar um borgina eru til
sýnis hei’bergi, er tónskáldin, —
endur fyrir löngu bjuggu i, —
og er þeim haldið með sama
húsbúnaði og meðan þeir dvöldu
þar og skópu listaverk sín. —
Flestir þeiri’a dóu í sárri fátækt,
og voru jarðsettir i þeim hluta
kirkjugarða, er fátæklingum
einum voi’U ætlaðir. — En fyrir
fáurn árum voru lík þeirra
þriggja, Beetlxovens, Mozarts og
Shuberts grafin upp og jarð-
sungin með mikilli viðliöfn, í
einni og sömu gröf í aðalkirkju-
garði borgarinnar, en á gröf
þeirra var reistur mikill og veg-
legur minnisvarði. — Daglega
streymir þangað fjöldi fólks
með blóm og blómsveiga, með
djúpri lotningu og þakklæti í
liuga fyrir verðnxæti, senx
hvorki mölur né ryð fá grandað.
Við Hringbraut liggja einnig
þinghöllin, sem danskur verk-
fræðingur hyggði, ráðhús horg-
arinnar og háskólinn — stór-
fagrar og tlikomúmildar bygg'-
ingar. Andspænis ráðhúsinu er
hið kunna leikhús: Burgtheater
borgarleikliúsið. Þar hafa á-
vallt starfað heztu leikarai’
landsins, og jafnvel allrar álf-
unnar.
í nánd við þessa aðalgötu
horgarinnar er aragrúi merki-
legra safna. Flest húsa þessara
eru miklar og skrautlegar
bvggingai’, og söfnin fáséð og
dýrmæt. Merkilegast þykir safn
það, sem kennt er við sjálfa
borgina, og þangað safnað
flestu, er viðkemur sögu henn-
ar.
Sérstaklega verður mönnunx
strsýnt á jakka einn, sem
geymdur er í skáp í vopnadeild
sáfnsins. Það er einkennisjakki
hátsetts foringja, grænn að lit.
—- Á jakkakraganum er lítið
gat, og annað álíka stórt neðar
á brjóstinu, en blóðblettur um-
hverfis þau. Þetta er jakkinn,
sem Franz Ferdíant, erkilier-
togi var í, er liann var myrtur í
Sarajevó. — Máli sínu mæla
munir, þó gamlir séu. —
Eg liefi hér í fáum dráttum
nxinnst á nokkurar merkis-
byggingar, er liggja á elzla hluta
borgarinnar, og vinnst vitanlega
ekki tími til — í stuttri blaða-
greiix — að fara ítarlegar í slík-
ar lýsiixgar. — En mig laixgar
til að minnast lítillega á liina
nýju Vínai-boi’g, eða úthverfin.
Þar eru einnig fagraxx hallir, að
ógleymdum verkanxannabú-
stöðununx frægu, sem reistir
liafa verið fyrir nokkurum ár-
um. Verkaixxenn tóku stjórn
borgarmála í sínar hendur
nokkru eftir ófriðarlolcin 1918,
og leysti sú stjórn saxxnkölluð
stórvirki af liöndum á mjög
skömmum tima hvað sixerti
byggingu verkamannabústaða
og sjúkrahúsa 1927 var lokið
við að byggja yfir 200.000
verkamenn, og eru lxús þessi
stórkostleg, bæði að utan senx
innan. Þau eru flest byggð á
fögrunx stöðunx, þar seixi nýtur
lofts og sólar, en búsbáknunx
KáShúsiö í Vín,