Vísir Sunnudagsblað - 09.08.1942, Page 1

\
1942 Sunnudaginn 9. ágúet 25. blad
Bernhard Grant:
Þegar Messína hrundi til grunna.
|f öfundur þessarar frásagriar af jarðskjálftanum mikla á Sik-
** iley, sem lagði borgina Messína í rústir og varð fjölda
manns að bana, var blaðaljósmyndari hjá Daily Mirror í Lond-
on, þegar atburður þessi gerðis . Blaðaljósmyndir voru þá rétt
að byrja áð ryðja sér til rúms.
Þegar eg sté á land í Messina
á nýársdag 1909, hélt eg sann-
ast að segja, að eg mundi bíða
bana Jjá og þegar. Eg var ef til
vill full-svartsýnn, en eg hafði
líka fulla ástæðu til þess.
Borgin var í rústum eftir
mestu landskjálfta vorra tíma,
en það sem skaut mér mestum
skelk i bringu, var þrumugnýr
áframhaldandi jarðhræringa.
Þær voru að vísu ekki miklar,
en landskjálftar voru það samt.
Þetta ægilega slys hafði orðið
um miðja nótt fjórum dögum
áður og jafnskjótt og fregnir
um það bárust til London, sendi
Daily Mirror mig á vettvang til
þess að ná myndum af atburð-
inum.
Ferðin hafði gengið illa, að-
allega vegna þess að hríðarveð-
ur tafði ferjuna yfir Ermar-
sund, svo að hún var níu
klukkustundir yfir til Frakk-
lands. Þetta hafði það í för með
séi', að eg missti af öllum beztu
járnbrautarlestunum suður á
bóginn. Eg gat hvergi fengið
svefnvagn og var þvi dauðupp-
gefinn, þegar komið var til
Neapel. Þar fékk eg fyrstu áreið-
anlegu fregnirnar af þvi, sem
gerzt hafði.
Þeir, sem höfðu komizt lifs
af, streymdu til borgarinnar og
eg heyrði óteljandi sögur um
dauða og eyðileggingu. Mér var
sagt að tugir þúsunda hefði far-
izt, borgir og þorp hefði jafnazl
við jörðu og ýmsar aðrar hroða-
legar sögur, svo sem að fjall eitt
liefði gleypt járnbrautarlest,
sem var að fara um jarðgöng í
gegnum það.
Jafnvel þá hafði eg enga hug-
mund um það, hvað hörmung-
arnar voru raunverulega mikl-
ar, því að það leið langur tími,
þangað til hægt var að gefa lít
opinbera tilkynningu um það,
að 77.000 karlar, konur og börn
hefði farizt í Messina-borg einni.
Ibúatala hennar hafði verið
150.000 og engin bygging slapp
óskemmd. Og þetta hafði allt
gerzt á aðeins þrem mínútum!
Mér varð fljótlega ljóst, að
eg gæti ekki haldið liina upp-
runalegu áætlun, sem var að
fara suður á „tána“ til borgar-
innar Reggio, því að hún var í
rústum og allt járnbrautarsam-
band rofið á löngum kafla. Eft-
ir nokkura töf fékk eg loks leyfi
til að fara með skipi frá Neapel.
Flutti það lyf, vistir, björgunar-
lið o. þ. h.
Skipið lagði af stað að kveldi
dags. Það var þéttskipað lækn-
um, hjúkrunarkonum, her-
mönnum, fólki, sem fór að leita
að ættingjum og vinum, og
ýmsum öðrum. Hvergi var hægt
að drepa niður fingri, svo að
eg varð að láta fyrirberast um
nóttina á kaðlahrúgu á þilfar-
inu. Það var slæmur náttstaður,
en eflir fáeinar klukkustundir
var eg orðinn svo þreyttur og
aumur, að eg gat ekki hreyft
mig til að leita að betra sama-
stað.
/
Skömmu eftir dögun vörpuð-
um við akkerum í Messinasundi.
I fyrstu sýndist mér borgin ekki
sem verst útleikin, því að mér
sýndist húsin við höfnina uppi-
standandi, en þegar birti betur
siá eg, að það, sem mér virtisl
vera reisulegar byggingar, voru
aðeins framhliðar húsanna, sem
studdusl við grjóthrúgu og
héngu þannig uppi.
Drungalegt reykský grúfði sig
yfir einu hverfi borgarinnar.
Bjarma sló á það, því að elds-
voði mikill geisaði þarna í borg-
inni.
Mér leizt engan veginn á að
fara á land og varð þó að gera
það. Meðan verið var að róa
mér til lands kom enn einn
kippur. Hann var aðeins lítill, en
mér var ekkert gefið um drun-
urnar, sem fylgdu lionum.
En ekki er sopið kálið, þótt í
ausuna sé komið, þvi að Sikil-
eyingarnir tveir, sem ætluðu að
róa mér til lands, hættu allt í
einu róðrinum og neituðu að
taka aftur til áranna nema eg
borgaði stórfé þegai- i stað. Eg
skildi ekki orð af þvi, sem þeir
sögðu, en þeir hrópuðu liástöf-
um mfeð miklum bægslagangi.
Bátinn rak fyrir veðri og sjó á
meðan og rakst tvisvar á hross-
skrokka, sem voru á floti í
höfninni, en loks sá eg mitt ó-
vænna og borgaði það, sem
þeir heimtuðu. í fyrstu bauð
eg þeim ítalska seðla og þeir
tóku við þeim, svona sem upp-
bót, en mér varð það fljótt ljóst,
að.þeir kröfðust og ætluðu að fá
enskt gull. Ekkert annað kom
að haldi. Eg varð þvi að gera
svo vel og borga og bráðlega
vorum við komnir að landi.
Hörmulegt ástand ríkti i
borginni. Bólvirkin voru öll
mishæðótt, svo að ljóskerastaur-
arnir hölluðust sitt á hvað, eins
og drukknir menn, en sjórinn
náði alveg að þeim og sleikti
rætur þeirra. Hver einasta bygg-
ing var i rústum að meira eða
minna leyli. Eg þóttist viss um
það í fyrstu, að ef eg stigi ekki
varlega til jarðar mundi eg
verða þess valdandi, að þeir
veggir, sem héngu enn uppi,
mundu hrynja ofan á mig. Sann-
leikurinn vai' þó sá, að þeir
hrundu alveg án aðstoðar frá
minni hálfu. Eg hafði nákvæm-
ar gætur á þvi, að detta ekki of-
an i rifur, sem myndazt höfðu
í jörðina, en sú breiðasta, Sem
eg sá, var um þrir þumlnngar
á breidd.
Von bráðar hélt eg í áttina til
miðbiks borgarinnar. Á leið-
inni þar var eg einu sinni stöðv-
aður af lierverði, sem lét mig
skilja, að búizt væri við því á
hverri stundu, að rústir stórhýs-
is eins mundu hrynja og meðan
verið var að skýra þetta fyrir
mér hrundu rústirnar og tveir
hermannanna, sem, höfðu tekið
sig út úr hópnum, biðú bana að
mér ásjáandi.
Brezkir, franskir og rúss-
neskir sjóliðar, sem settir höfðu
verið á land, aðstoðuðli ítalina
við að ryðja til i rústunum og
berjast við eldana. Fjöldi
særðra manna var enn grafinn
undir rústunum. Það var aðal-
lega fólk, sem liafði sofið í
kjöllurum og á neðstu hæðum
liúsa, þegar landskjálftarnir
urðu.
Það, sem liafði mest áhrif á
mig, voru sáraukalcvein i hundi,
er var grafinn undir rústunum á
einum stað. Eg hafði sezt niður
til að livíla mig þar rétt hjá.
Þetta kvikindi átti sér enga lífs-
von og mér flaug í hug, að líkt
mundi ástatt fyrir mörgum
manninum.
Það er ekki nógsamlega hægt
að hrósa dugnaði brezku sjólið-
anna, sem voru af beitiskipum,
er höfðu hraðað sér sem mest
þau máttu frá Malta. Þeir voru
um allt og framkvæmdu hin
hættulegustu störf með stillingu
og festu. Sumir grófu í rústirn-
ar, þar sem von var um að líf
væri undir og jafnskjótt og ein-
hver fannst með lifsmarki var
hann fluttur í snatri til bráða-
birgða-sjúkrahúsa sem komið
var upp á landi eða um borð í
skipunum. Aðrir börðust við
eldana, en það var erfitt og
hættulegt verk, vegna þess hve
þeir æstust af gasinu, sem
streymdi út um rifnar gasleiðsl-
ur.
Þeir gerðu ótal góðverk þessa
dagana. Margt heimilslaust
barnið svaf undir lilýjum sjó-
mannsfakka og hvar sem sjólið-
arnir voru, þar söfnðust börn
utan um þá. Einn maður, sem