Vísir Sunnudagsblað - 13.09.1942, Blaðsíða 6

6
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
Baráttan um stærsta arf jarðarinnar
150 milljónir
do llara
um sér og honum var sorg og
iðrun í huga, eins og hann hefði
brotið eitthvað af sér. Og loks
þóttist hann heyra braka i
greinum í jaðri skógarins. Það
lagðist í liann hver það var, þvi
að hann liafði sent skilaboð, en
hann áræddi ekki að líta upp,
nei, aldrei og svo var allt
í einu gripið fyrir augu hans,
og hann greip á móti og náði
taki á tveimur hlýjum, mjúk-
um hðndum. Og þá var eins
og allur sviði hyrfi og hann varð
innilega glaður.
„Gullbjörg“, sagði hann.
„Velkominn heim aftur“,
sagði hýn og heygði sig, svo að
hún gæti horft framan í bann.
Og honum. lá við að svima, er
hann leit ljóma augna hennar.
„Well“, sagði hann, „það var
— það var — gullið.“
„Hefirðu fundið það?“
„Nei. Það er skrítið — no,
no!“
„En sérðu það þá ekki?“
Hún benti jdir gömlu akrana.
Og þá sá bann það, þung, bústin
gullgul öx, sem blöktu í gol-
unni.
„Well“, sagði liann enn einu
sinni, og það var líkast þvi, seni
honum hefði svelgst á. „Eg sé,
thank you! Eg vildi gjarnan eiga
það. Heldurðu að hann faðir
þinn vildi selja mér það, mér,
Mr. Johnson?“
„Ef eg segi alveg satt, þá held
eg ekki,“ sagði hún.
„Well,“ sagði hann þunglega.
„Eg held að pabbi vildi held-
ur gefa þér það.“
„No! Þvi þá?“
„Ef hann væri viss um að þú
græfir það ekki í jörð og héldir
á braut síðan.“
„No. Eg færi aldrei, þótt eg
ætti það allt.“
„Vist máttu eiga það allt sam-
an.“
„Well,“ sagði hann og spratt
á fætur og greip um gull-gulu
flétturnar hennar.
„Þetta líka?“
„Þeta llka“, sagði hún og
kinkaði kolli bliðlega.
Og þá varð Mr. Johnson að
lita undan í bili, því að það
ljómaði svo af anditi hennar.
Og tár komu fram i augun, slík
mergð tára, að hann varð næst-
um blindur í bili.
„Very well, thank you!“
Og meira gat hann ekki sagt.
Nú hefir bær verið reistur á
gömlu tóttunum. Gullpening-
amir eru enn geymdir í jörð.
Jan Johnson leitaði þeix-ra ekki
frekara. Hann var ánægður með
gullið, sem guð gefur á hverju
hausti, að launum fyrir strit og
starf, Og á sólvermdu þokkun-
í tiu ár samfleytt var háð
grimmúðug harátta um. stærsta
arf jarðarinnar, um einka-
eign næstsíðasta Tyrkjasoldáns,
Abdul Hamid.
John de Kay, amerískur ævin-
lýramaður og milljónanxæring-
ur liafði lxaft lægni á því, að
komast innundir hjá lögmætum
erfingjum hans og draga þá á
tálar — unz hann hvarf.
Tvö löng ár liðu frá því að
ættai-höfðingi soldánsfjölskyld-
unnar, sem öll lifir í útlegð, hóf
leit að hinum horfna John de'
Kay, unz hann gat komizt á
sióðina hans.
Núna ætla ei-fingjax-nir að
gera siðustu tilraun sína til að
njóta réttar síns, gera tilraun
til að fá að minnsta kosti ein-
hvern hluta af hinunx gífurlegu
eignum soldánsins. Sagan uní
Jxetta erfðamál, sexxi hér fer á
eftii-, er öllu líkari reyfara en
sannsöguleguxxi viðburði.
John de Kay
kemur til sögunnar.
í lok heimsstyrjaldarinnar
miklu varð liásæti soldánsins
valt. Við stjórn af Abdul Hamid
soldán tók yngri bróðir hans,
Mehmed V. soldán, og hann,
sem vafalaust liefir gert sér ljóst,
að lxann væri ekki sem fastast-
ur i sessi, gerði sér allt far um
að koma liinum miklu eignum
bróður síns heitins úr landi. En
erlent setulið og erlend lögregla
hafði aðsetur i Konstantinopel
og höfðu nánar gætur á öllu,
einkunx því, sem fraixi fór á
hinum æðx-i stöðunx.
Einn góðan veðurdag skaul
amerískur nxilljónamæringur
upp höfði þar í borg. Fyi'ir milli-
göngu brezks.sjóliðsforingja, J.
Bennet að nafni, fékk milljóna-
mæringurinn áheyrn í liöll sold-
dánsins. Þessi anxex-íski auðkýf-
ingur hafði komizt á snoðir um,
unx fvrir neðan bæinn leikur
sér gullinhæi'ður flokkur, sem
er að vaxa upp og þroskast.
„Well — Gullbjörg", segir
Mr. Johnson og horfir á flokk-
inn þeix-ra.
„Þarna er það — gullið —
lífsins fegursta gull, Thank
you!“
að soldánsfjölskyldunni lék hug-
ur á að koma auðæfum sínum
á óhultan stað, og í þessu skyni
konx hann franx með tillögu þess
efnis, að meðlimir soldánsfjöl-
skyldunnar skyldi stofna xxieð
lionunx hlutafélag, er tækist á
liendur skiftameðfei-ð alli-a eft-
irlátimxa eigna soldáixsins. Þessu
lilutafélagi skyldi jafnframt
verða afhexxtar allar eigur fjöl-
skyldunnar i lieild. í Anxeríku
átti svo að ski'ásetja hlutafélagið
og fá á því löggildingu.
I útlegð.
Soldáninn, sem litla eða_enga
fjármálaþekkixigu hafði, gekk
inn á tillögu Jolin de Kay’s. Fjöl-
skyldan taldi alls tuttugu og
einn meðlim. Samningai’, sem
gerðir voru milli beggja aðila,
þ. e. Jojin de Kay’s og soldáns-
ins, mæltu svo fyrir að stofnun
hlulafélagsins kænxi því aðeins
til greina, að fjölskyldan sanx-
þykkti öll. Hún skrifaði öll und-
ir sem einn nxaður, og enguin
datt i hug að hreyfa niótmæl-
um. Það var hefðbundin venja
í fjölskyldu soldánsins, að fyrir-
liði ættarinnar í'éði einn öllu.
Hans orð var lxeilagt, hans boð
ófi-ávíkjanleg lög.
Þegar Kenxal lxrifsaði völdin
í sínar liendur var soldáninum
og fjölskyldu hans vísað úr
landi. Aukalest, sem ríkisstjórn-
in pantaði, flutti þau að landa-
mærunum. Hér eftir tók Abdul
Kadii', næst elzti sonur Abduls
Hamid, ættarforystuna í sínar
hendur.
í
Fjöldskyldan tvístrast.
Belgrad var fyrsti áfanginn.
Þar liafði Abdul Kadir verið tals-
maður soldánshirðai-innar með-
an á stríðinu stóð. í Budapest
sezt hann að og þar eignazt hann
tvær konur. Peningar voru í
augum lians einskis virði, hann
hafði ávallt ausið þeim út á
báða bóga og keypt handa kon-
um sínum dýrgi-ipi, sem kost-
uðu offjár. Allskonar fjár-
glæframenn sóttust eftir að
kjmnast honunx, gáfu honum
misjafnlega holl ráð og rúðu
liann inn að skinni. Hann stóð
uppi peningalaus — allslaus.
Abdul Kadir reynir að kom-
ast í samband við systkini sín
— en þau voru rokin út í veður
og vind, og því síður tókst hon-
um að liafa uppi á John de Kay,
milljónamæringnum, sem á-
vaxta átti fjölskylduai-finn og
sjá um liann að öllu leyti.
I
Millerand
lætur sig málið skipta.
Chadije pi-insessa, systir
Abdul Kadir’s, bjó í Pai-ís. Hún
var óánægð með ráðstafanir
bróður síns, og gerði tilraunir,
algei-lega í bága við vilja hans
og gerðir, að konxast yfir ax-f
sinn. Hún leitaði á náðir Mill-
erand’s fyi-vex-andi forsela
Frakklands, er um þessar nxund-
ir gegndi málfærzlustöx-fum í
París, og bað hann að taka að
sér málið fyrir sina hönd. Mille-
rand tókst það á hendur og vaxxn
algerlega sjálfstætt og án nokk-
urs sanxbands við Jolm de Kay,
að þessu eifðamáli, þar senx unx
var að i-æða stæx-sta arf jarðar-
innar, stærri nxiklu en Roma-
now- eða Habsborgar-arfana.
Soldánsfjölskyldan tyrkneska
liafði auk lausafjárins átt hús-
eignir, jarðeignir og heil land-
svæði í Mossul, í Sýrlandi, í
Grikklandi og í Albaníu.
i
Ottoman Imperial Estate Inc.
í Virginafylki i Bandaríkjun-
um hafði John de Kay tekizt
að stofna hlutafélagið. Það var
lögskráð undir heitinu: Ottoman
Imperial Estate Inc. Við skrán-
ingu varð að sýna ákveðinn
hluta hlutafjárstofnsins — og
það var gert. En lxvaðan kom
þetta fé? Það hafði tekizt að
selja fjölda hlutabréfa í Amer-
íku, i Evrópu, og þar eð eink-
unx Anxeríkunxenn vissu ekk-
ert livað þeir áttu við peninga
sína að gera, keyptu þeir þau
unnvörpum. Jolin de Kay veitti
ógrynni fjár móttöku, lxann
ferðaðist um þvera og endilanga
Norðurálfuna í eigin jái-nbraut-
arvagni og hafði i þjónustu sinni
lieilan herskara af þjónum og
riturum og jós peningum út á
báða bóga eins og austurlenzkux
fursti. Hann settist að i Sviss.
Þar tók hann til að skrifa og gaf
út ekki allfáar bækui\ Hann
hafði lag á því að vinna hylli
rithöfunda og þó einkum að
koma sér i mjúkinn hjá ýrnsum