Vísir Sunnudagsblað - 03.10.1942, Blaðsíða 4

4
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
LOWELL THOMAS:
Við missum stjórn á kaíbátnum
og horfum á ljósin á Broadway.
I fyrsta kafla var frá því sagt, er kafbáturinn fór vestur um
haf og hóf starf sitt á því að leggja tundurdufl í mynni Balti-
more-hafnar. Næst á hann að lejgja það, sem eftir er af dufl-
unum, fyrir utan Delawareflóa, en á Ieiðinni þangað verða
nokkur seglskip á vegi hans og er þeim sökkt, en áhafnimar
teknar til fanga, svo að þær geti ekki sagt frá kafbátinum, fyrr
en hann er búinn að ljúka tíindurduflalögnunum.
Skipstjórarnir voru allir
gamlir í hetlunni. Þeir fullviss-
uðu okkur allir um það, að þeg-
ar þeir hefðu heyrt skot okkar,
hefðu þeir haldið í fyrstu, að
þeirra eigin herskip væri að
æfingum. Enginn hafði hug-
mynd um það, að við værum
þarna. Þeir þekktu ströndina
eins og vasann sinn og gáfu
oklcur margar góðar leiðhein-
ingar, þvi að þeim var það fylli-
lega ljóst, að ef illa færi fyrir
oldcur mundi eins fara fyrir
þeim.
Fangamir voru okkur ekki til
neinnar bjTði. Eg geri ekki ráð
fyrir því, að þeim hafi þótt sér-
staklega gaman að þessari ferð,
sem þeir voru neyddir til að
taka þátt i. „Húsnæðið“ ' var
þröngt og þægindi af skornum
skammti, en þar að auki var si-
felld hætta yfir\rofandi. Þetta
hefði tekið á taugar hvers
manns nema rejrndra kafháts-
manna, en „gestir“ okkar
reyndil að taka því öllu með
brosi á vör.
I fyrstu hafði þeiin alls ekki
orðið um sel. Þegar við skutum
ekki á björgunarbáta þeirra,
eins og blöð þeirra sögðu rang-
lega að væri venja kafbáts-
manna, komust þeir á þá skoð-
un, að eitlhvað enn verra væri í
vændum, líldega að við ætluðum
að ela þá eða eitthvað þvílíkt.
En þegar þeir komust að því,
að við reyndum að láta fara eins
vel um þá og hægt var, því að
þeir fengu að vera í rúmunum
okkar, meðan við vorum ekki í
þeim, þá urðu þeir mjög þakk-
látir og hinir vingjarnlegustu.
Sumum þótti ferðin meira að
segja vera spennandi ævintýri
og hún var það sannarlega!
Okkur þótti líka gaman að hafa
þá um borð, þvi að ef satt skal
segja, þá vorum við orðnir leið-
ir á að hafa ekki aðra til að
horfa á, en sjálfa okkur. Nýjum
gndlitum var því vel fagnað og
við vonuðum að engin slys
kæmi fyrir, meðan fangarnir
væri um borð, bæði þeirra vegna
og olckar.
Við stefndum í áttina til Mai-
höfða og forðuðumst hvert skip,
sem við sáum, sveigðum til
hægri eða vinstri, eða fórum í
kaf. Það var svo mannmargt i
bátnum, að „stæði“ voru ekki
lengur til og við gátum alls ekki
tekið fleiri fanga. Þessi dagur og
sá næsti liðu tíðindalaust. Kl.
9.50 um kveldið komum við
auga á vitaljósið á Mai-höfða og
fórum þá í kaf til þess að eng-
inn yrði okkar var, meðan við
læddumst inn í Delaware-flóa.
Við fórum nú í kafi alllangan
tíma og sáum í sjónpípunni, að
við vorum tvær eða þrjár mílur
frá Overfall-vitaskipinu. Við
skriðum hægt og gætilega inn í
siglingarennuna.
Það vildi einmitt svo til, að
eg var að slcyggnast um í sjón-
pípunni, er það gerðist er nú
skal frá greint. Báturinn kast-
aðist allt í einu til hliðar, svo að
eg datt næstum því um koll.
Hann skall á botninn tvisvar
eða þrisvar og þaut siðan upp að
yfirborðinu, eins og honum væri
lyft þangað af risahendi. Allt
ætlaði af göflunum að ganga.
Fangarnir ærðust alveg, því að
þeir stóðu þarna andspænis
nýi’ri og óþekktri hættu.
„Hann vill ekki vera niðri og
eg er búinn að missa stjórn á
honum!“ hrópaði fyrsti vél-
stjóri í talpípu sína.
Við höfðum rekizt á botninn
og við það höfðu stjórn- og kaf-
tækin farið úr lagi.
Straumar voru þarna sterkir
og við vorum alveg á þeirra
valdi. Ósýníleg öfl drógu okkur
hingað og þangað, og bráðlega
fann eg að við snérumst i ótal
hringi. Hringiðan sneri okkur
eins og korktanpa. Við hækkuð-
um óðum i sjónum og begar við
komum upp á yfirborðið vorum
við ennþá alveg ósjálfbjarga,
svo að okkur stafaði stórhætta
af skipum, er gátu siglt okkur í
kaf, án þess að við gætum forð-
að þvi.
Við sáum ljós framundan og
eitthvað dökkt ferlíki, sem
gnæfði við himin. Stórt gufu-
skip kom siglandi í áttina til
okkar og fór framhjá okkur í
nokkurra hundraða feta fjar-
lægð. Tvö önnur gufuskip fóru
einnig mjög nærri okkur.
„Þeir mundu verða eins
skelkaðir og við, ef þeir vissu,
að við erum þýzkir, en ekki
landar þeirra,“ sagði von Nos-
titz við mig. Þetta var eina
liuggunin, sem honum gat í hug
komið þessa stundina.
Straumurinn keyrði okkur
svo nærri vitaskipinu, að við
gátum heyrt í klukku þess. Það
var eins og verið væri að hringja
likklukkunum yfir okkur.
Niðri í kafbátnum unnu menn-
irnir eins og óðir væri við að
koma stjórn- og köfunartækj-
unum í lag. Við, sem vorum of-
an þilja, hröðuðum okkur að
varpa tundurduflunum útbyrðis,
]>vi að það vildi einmitt svo vel
til að við vorum á reki á ná-
kvæmlega þeim slóðum, þar sem
þau áttu að lenda.
„Lokið uppgönguhlerunum!“
Það var sannarlega gaman að
heyra þessa skipun, því að hún
táknaði, að nú ætti að fara í
kaf. Við vorum aftur búnir að
ná stjórn á kafbátnum.
Við biðum ekki boðanna með
að hlýða þessari skipun og þeg-
ar i kaf var komið, var strax
lagzt á botninn. Undirdjúpin
voru sannarlega góður griða-
staður eftir að við höfðum lent
í þessu óþægilega ævintýri uppi
á yfirborðinu. Meðan við lágum
þarna fyrir, undirbjuggum við
síðustu duflin, sem ekki hafði
enn gefizt timi til að láta „á sinn
stað“.
Við gægðumst upp aftur
klukkan þrjú eftir miðnætti.
Svarta þoka grúfði sig yfir sjó-
inn. Við höfðum enga hugmynd
um þáð, hvar við værum, því að
við gátum með tengu móti \itað
liversu langt straumarnir liefðu
borið okkur af leið. Við lögðum
samt af stað og fikruðum okk-
ur áfram í sortanum, ef svo má
að orði kveða. Fyrr ep y^r<5i
fórum við að heyra hina drauga-
legu hringingu vitaskipsins. Nú
vorum við þvi fegnir að heyra í
henni. Við fórum aftur í kaf til
þess að forðast umferðina. Eg
setti neðansjávar hlustunartæk-
in á eyrun og gætti þess, að
klukkuhljómurinn heyrðist
jafnhátt i bæði eyx-u. Það tákn-
agi, að við stefndum beint í
gegnum hið mjóa mynni sigl-
ingarennunnar. Þarna var góð-
ur staður til að koma duflum
okkar fyrir. Okkur kom ekki til
hugar að leggja þeirn meðan við
sigklum ofansjávar, svo að við
„sáðum“ þeim bara meðan við
vorum í kafi. Það er eitt erfið-
asta verk kafbátsmanna að
leggja tundurduflum,þegar siglt
er í kafi, en allt gekk eins og í
sögu og við vorurn fljótlega
búnir að losa okkur við þenna
leiðinlega farrn. Eg tel engan
vafa á þvi, að fiskarnir, sem voru
í Delawai-e-fljóti þetta kvöld,
hafi heyrt húrrahróp innan úr
járnhólki, sem var þar stadd-
ur í þrjátíu feta dýpi. Það voru
húri-ahróp okkar, þegar við voi’-
urn búnir að renna síðasta tund-
urduflinu útbyrðis.
Þegar þessu var lokið fórum
við upp á yfii'borðið til þess að
skyggnast um. Þokan var svo
svört, að maður hefði varla get-
að séð ljós í fimm metra fjar-
lægð. Stjórntuminn okkar var
vai’la búinn að „hrista“ af sér
vatnið, er við heyrðum hása
stunu i þokulúðri rétt hjá. Þetta
var stórt gufuskip og nú héldum
við og fangarnir, að úti væri um
okkur. Við fórum í kaf eins
hratt og við gátum og þótlumst
góðir að sleppa með hræðsluna.
En við vorum líka hræddir
við að fara leiðar okkar i kafi,
því að við höfðum enga hug-
mynd um það, hvar víð vorum
staddii’, en að lokum komumst
við að þeirri niðurstöðu, að okk-
ur mundi í rauninni vei'ða skjóí
að þokunni. Það mundi að
minnsta kosti ekki vera hægt að
lcoma auga á okkur nema í
mjög litilli fjarlægð. Við fórunx
því úr kafi enn einu sinni og það
er ekki hægt að neita því að ferð
okkar þaðan og út á haf var hin
skemmtilegasta, Við heyi-ðum
vælið i þokulúðruuum úr öll-
urn áttum, því að hver einasta
þæna i’eyndi auðvitað að gei'a
eins mikinn hávaða og hægt var,
Við yeyndum að halda okkur