Vísir Sunnudagsblað - 08.11.1942, Síða 1

1942
Sunnudaginn 8. nóvember
38. blad
Oísli Fr. Johnisen:
A fiiglavelðiiiii með
iii.vmlavel að vopni.
I grein þeirri, er hér fer á eftir, lýsir Gísli Fr. John-
sen frá Vestmannaeyjum ýmsum ævintýrum, sem hann
hefur tent í, er hann var að leita uppi fugla til að Ijós-
mynda þá, en eins og kunnugt er, er Gísli Fr. Johnsen
landskunnur orðinn fyrir fuglamyndir sínar.
t>að var hani, sem fyrstur allra fugla varð fyrir „hatt-
barðinu" á mýndavélinni hans Gísla, síðcfr urðu Jxið
lundar, skarfar, fýlar, súlur og síðast konungur fugl-
anna, örninn.
En við myndatökur þessar hefur Gísli lent í marghátt-
uðum ævintýrum og þeim lýsir hann í eftirfarandi þáttum.
Fyrstu myndimar mínar.
Eg var ekki gamall er eg eign-
aðist fyrstu myndavélina. Var
það Westpocketvél frá Hans
Petersen, og að því er mér
fannst, mikið gersemi, enda not-
aði eg hana óspart, bæði í tima
og ótíma, öllum til ama og leið-
inda, nema sjálfum méi\ Tók eg
myndir, ef myndir skyldu kall-
ast, af öllu milli himins og jarð-
ar. Meira að segja „nappaði“ eg
mynd af nefinu á Kristjáni X. á
Þingvöllum 1930, þvi eg lá uppi
á steini líkum á hæð og kóngsi,
en hann hallaðist upp að þess-
um sama steini án þess að taka
eftir mér, og þar sem eg var
svona nálægt andlitinu á honum
var litið annað sýnilegt á film-
unni en nefið.
Nú var eg búinn að fá nóg af
þessum, mannamyndum, sem
mér fannst allar vera eins, og
ekkert „púður“ i þeim, nema
helzt af börnum og gamalmenn-
um, og einn góðan veðurdag
uppgötvaði eg það, að náttúran
var minn rétti vettvangur. Fór
eg þvi að glírna við að festa eitt-
ihvað af dásemdum hennar á
filmuna. Rölti eg nú oft einsam-
all út á Ofanleitishamar vestau
á Heimaey, sérstaklega í vestan
stórviðrum, til þess að reyna
myndavélina á einhverjum stór-
sjónum, sem kom æðandi og
hvitfyssandivestanúr regindjúpi
Atlantshafsins og brotnaði hvæs-
andi þarna við hamarinn, sem
þá skalf og nötraði undan helj-
araflinu. Yar myndavélin oft illa
til reika á þessum ferðum og
aldrei jafn góð á eftir, og missti
eg hana reyndar einu sinni í sjó-
inn. Fáar voru myndirnar sem
heppnuðust, en þær fáu borguðu
alla fyrirhöfn. Þarna var þá
nokkuð, sem hægt var að glhna
endalaust við, án þess að fá leið
á því, og þarna voru engin láta-
læti á ferðinni eða uppgerð, held-
ur látlaus raunveruleiki.
Einu sinni náði eg í mynd af
liana og leizt strax gæfulega á
þá mynd. Frá því gerðist eg svo
„mikið fyrir fuglinn“, að eg á-
setti mér að ljósmynda alla ís-
lenzka fugla og stendur sú á-
kvörðun óhögguð enn, þó mikið
vanti á að lokið sé. Um ljós-
myndatökur af fuglum, einkum
bjargfuglum, er margt að segja.
1 eftirfarandi línum mun eg
leitazt við að gefa almenningi
smá sýnishorn af fuglafei’ðum
þessum og þeim æfintýrum,
sem þeim fylgja.
í Vestmannaeyjum úir og
grúir af þessum sikviku og fjör-
ugu fjallabúum, og hefi eg oft
og mörgum, sinnum gist þessa
vini mína, ýmist svo vikum
skipti í einu, eða með bráða-
bi r gðaheim s óknu m, eins og
stjórnmálamenn fyrir kosning-
ar, og ávallt i seinni tíð með
myndavélina sem aðalvopn. —
Ekki hafa ferðir þessar ávallt
verið leikur einn. Veðráttan i
Eyjum getur brugðist til beggja
vona, er yfirleitt storma- og
vætusöm. Einu sinni fór eg' í
„Brandinn“, sem er ein af út-
eyjurn Vestmannaeyja, ásamt
fimm veiðimönnum. Er við vor-
um nýbúnir að ganga frá kofa-
ræksni, sem við hrófluðum upp
þarna í skyndi, tók að rigna ó-
spart og livessa. Rigndi nú
stanslaust þarna í 12 daga, svo
ekki var hundi út sigandi. Þeg-
ar móðir jörð gat ekki gleypt
meiri vætu, fór allt á flot i kof-
anum, svo hann gerðist ömur-
leg vistarvera. Grófum við þá
skurð í kringum hann, svo væt-
an gæti runnið burtu. Fílabyggð-
in hálffylltist af vatni, svo poll-
ur var í hverju hreiðri. Sat þó
fýllinn sem fastast á eggjunum
gráunguðum, í miðjum pollin-
um, og sýnir það betur en
margt annað liina frábær-
legu móðurást fuglanna og
þrautseigju i baráttunni fyr-
ir afkvæmum sinum, eink-
um meðan þau eru ósjálfbjarga.
Hreiður þau, sem ungar voru i,
urðu verst úti og bókstaflega
drukknaði allur þorri unganna,
en þeir eru mjög dúnaðir, er
þeir skríða úr egginu, og
halda því vel á sér bleytu.
—- í þessa tólf daga veidd-
um við ekkert, og um mynda-
töku var ekki að ræða. Hjálm-
ar Jónsson frá Dölum í Vest-
mannaeyjum, einhver dugleg-
asti og harðfengasti fjallagarp-
ur Eyjanna, hélt i okkur líftór-
unni, svo við ekki sáluðumst úr
leiðindum, með hinni frábæru
kýmnigáfu sinni og glaðlyndi.
Hélt hann uppistanzlausum um-
ræðum um svaðilfarir veiði-
manna og drauga og tröllasögur
á kvöldin, svo mönnum gerðist
ekki svefnrótt, enda oft „krítað
liðugt“. Hjálmar hefir þrisvar
sinnum hrapað í björgum, einu
sinni úr um 40 m. hæð, en lenti
þá í sjó. Horfði eg á þann at-
burð, en myndavélin var því
miður ekki uppspennt í það sinn,
svo Hjálmar slapp frá mér, en
frá fjögra mánaða legu eftir
áfallið slapp hann ekki. En hann
virðist ódrepandi, piltur sá, og
herðist við hverja raun. Utkom-
an úr þessari ferð var: Nokkrir
lundar veiddir og ein eða tvær