Tíminn Sunnudagsblað - 04.03.1962, Blaðsíða 9
NETLA
OG
NETLU-
DÚKAR
1
Klæðaburð langflestra þjóða, sem
til þroska hafa komizt, má kenna við
þrjú þróunarstig. í öndverðu vörðust
menn kulda með þeim hætti að fella
hærð dýr, flá þau og nota feldinn sér
til skjóls. Það ei' háttur veiðiþjóða.
Næsta s'tigið var hjarðbúskapur. Bú-
fénaður, sem hirðingjar og bændur
gættu og ólu önn fyrir, lagði til efni
í fatnað með reyfi sínu. Þriðja stigið
var ræktun jurta, sem lögðu mönnum
upp í hendur efni í skjólflíkur, annað
tveggja með trefjum sínum eða fræ-
hárum. Fjórða skeiðið í klæðagerð
mannkynsins er nú runnið upp með
hinum margvíslegu gerviefnum, sem
hundruðum milljóna þykir orðið sjálf
sagt að nota dag hvern.
Það er mjög misjafnt, hve langt er
síðan þjóðir komust af frumstigi í
klæðaburði. Sumar heimskautsþjóðir
eru enn á því. Aftur á móti eru mörg
þúsund ára síðan þjóðir við austan-
vert Miðjarðai'haf tóku að klæðast
fatnaði úr ull og líni.
Þær þjóðir, sem byggðu Norður-
lönd, virðast nafa komizt seint upp á
lag með að nota annað í fatnað en
skinn og feldi. Þeir kíæddust s'kinn-
fötum, að minnsta kosti að langmestu
leyti, til loka steinaldar. í gröfum frá
bronsöld hafa fundizt leifar fatnaðar
úr ull, og má ætla, að höfðingjar þess
tíma hafi fyrstir tekið upp þá r /-
breytni. ‘Það er ekki fyrr en við up>
haf járnaldar, fyrir svo sem tvö þús-
und árum, að ullarfatnaður virðist
verða almennur á Norðurlöndum.
Leðurhosur voru mjög notaðar allt
fram um siðaskipti.
Síðan má segja, að norrænar þjóð-
ir hafi að mestu leyti haldið tryggð
við ullarfatnað fram á nálæga tíma.
Að sönnu höfðu þær löngu fyrr lært
léreftsgerð, að Islendingum undan-
skildum. Leifar dúks eða fatnaðar úr
netlutrefjum hafa jafnvel fundizt í
gröf frá bronsöld yngri, og lérefts-
gerð úr hör var algeng um langan
T I M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ
33