Tíminn Sunnudagsblað - 22.07.1962, Síða 9

BerdreymLnn og göldr-
óttur — jprátt fyrir allt
— Spjallað viS aídraSan Sfrandamann, GuSmuná
Jéhann Magnússon frá Hrófá
Það hefur löngum verið haft
á orði, að Strandamenn væru
göldróttir. Hvað sem því líður,
hefur ýmislegt merkilegt borið
fyrir Guömund Jóhann Magnús-
son frá Hrófá. Hann var fjármaö-
ur frá fermingu fram yfir sjötugt,
sótti meðul úr Dölum norður á
Hólmavík, þegar aðrir fengust
ekki til þess, fékk lungnabólguna
tíu sinnum og brjósthimnubólgu
einu sinni og vann erfiðisvinnu
heilan vetur, meðan beinflísar úr
hnéskelinni voru að ganga inn
í lið. 'Þegar hið sanna kom í ljós,
ætlaði læknirinn á Hólmavík ekki
að trúa sínum eigin augum. Mað-
ur gæti haldið, að orðum hans
fylgdi áhrifamáttur, og enginn
vafi leikur á því, að hann er ber-
dreyminn. Hann verður áttræð-
ur í haust, en þessi lífsreyndi
öldungur er enn í fullu fjöri, og
þegar við fréttum, að hann væri
staddur í bænum, lögðum við leið
okkar upp á 12. hæð í Sólheim-
um 23 og báðum hann að segja
okkur af ævi sinni.
— Ég fæddist á Hafnarhóli á Sel-
strönd 4. nóvember 1882. Faðir minn
hét Magnús Stefánsson og var ættað-
ur úr Flatey á Breiðafirði. Hann varð
bráðkvaddur á Gjögri í kringum há-
tíðarnar veturinn sem ég fæddist.
Þegar ég var á öðru árinu, fluttist
móðir mín, Bergljót Björnsdóttir, að
Skarði í Bjarnarfirði og var þar eitt
ár með mig. Þaðan ári seinna aíf
Bessastöðum og svo að Ósi í Stranda-
sýslu eitthvert harðasta vorig um
þessar mundir. Þetta var eilífur flæk
ingur. Hún var vinnukona á Ósi, sem
er rétt fyrir innan Hólmavík. Þar var
ég svo til 22 ára aldurs, en hjónin,
sem þar bjuggu, voru Þórarinn Hall-
varðsson og Guðmundína Kristjáns
dóttir. Þetta voru mikil hallærisár
og þrældómurinn mikill. Það er ek! i
trúlegt nú, en þegar móðir mín flutt-
ist að Ósi, var hún svo horuð, að hún
gat varla gengið frá sjónum og heim
til bæjar. Þegar ég var nítján ára,
missti ég hana úr lungnabólgu. Það
var ekki um neina lækningu að ræða.
Læknirinn, sem þá var á Hólmavík,
hét Scheving og átti norska konu,
sem Lára hét. Hann hafði engin
meðul, þó að reynt væri að ná í hann
og sagt, að hann kynni ekki að setja
þau saman. Það var Lára, sem gerði
það, ef nokkuð var.
— Hvað varð svo um þig?
— Ég fluttist að Fagradal í Dölum.
Þar var ég átján ár hjá sömu hjón-
unum, Magnúsi nokkrum Halldórs-
syni og Ingibjörgu Finnsdóttur. Þá
byrjuðu mínir erfiðleikar, þegar ég
varð að fara að heiman til állra
vandalausra og gerast vinnumaður,
en ég álít, að ég hafi staðið mig vel
í þeim erfiðleikum.
— Hvernig leizt þér á þig í Döl-
unum, þegar þú komst þangað fyrst?
— Mér leizt illa á mig, reglulega
illa. Þar var sjávarhætta mikil og
lenti algerlega á mér að gæta fjár-
ins, og svo stóð ég ýfir því á vet-
urna, þegar beitt var. Og þaðan var
langt að sækja lækni, annaðhvort
varð að fara út-í Stykkishólm, suður
í Búðardal eða norður á Hólmavík.
Um veturinn fór ég tíu ferðir suður
að Búðardal og lá einu sinni úti í byl
hjá Kjartanssteini í Svínadal, þegar
fólk treysti sér ekki einu sinni milli
húsa í sveitinni. Það var ekki einu
sinni borið við að mjólka, veðrið
var svo slæmt.
— Kól þig ekki í þessari ferð?
TfMINN
SUNNUDAGSBLAÐ
489