Tíminn Sunnudagsblað - 22.07.1962, Side 18

gítar, og þú hefðir varla heyrt það
leikið á píanó heldur.
Þrátt fyrir alla þessa Liberace-
kalla, sem þú sérð hamra á píanóið
kúrekamyndum og sjónvarpssögum,
er þa?j staðreynd, að ekki var til
fullt hundrað píanóa á öllu svæðinu
milli Kansas City og San Franciscó.
Ef litið er á skrár yfir burðargjöld,
verður ástæðan augljós. Píanó voru
munaður, sem venjulegur veitinga-
maðu.r gat ekkj veitt sér. Hljóðfæri
Villta vestursins voru harmonika,
fiðla og munnharpa.
Kúrekarnir dönsuðu auðvitað —
en einkum hver við annan. Og þeir
dönsðu hin rólegu spor þess tíma.
Þejr þyrluðu ekki dömunum í kring-
um sig né sýndu útgáfur atvinnu-
dansara á rokk og roll.
Og stúlkurnar, þessar máluðu,
ljóshærðu konur, sem sóttu krárnar;
við verðum a?i horfast í augu við
þá staðreynd, að siðferði þeirra var
ekki upp á marga fiska. Á myndum,
sem enn eru til frá þessum tímum,
muntu varla sjá nokkra ljóshærða
konu. Skolvökvinn var nefnilega
sjaldgæfur, og kæmi einhver hönd-
um yfir flösku af honum, voru
méiri líkindi til að hún drykki inni-
haldið, en að hún sullaði því í hárið
til þess að lýsa það. Konur voru
nefnilega sjaldgæfar á þessum slóð-
um og fagrar konur enn fáséðari,
og engin kona undir fimmtugu þurfti
að drepa tímann með því að dansa.
Þetta var rómantíkin En hvað um
Filip fína?
Jú, þarna var slangur af byssu-
bófum, ævintýramönnum og fjár-
hættuspilurum, og þeir spiluðn
gjarna á kránum, en varla póker.
Atvinnuspilarar eyddu sjaldnast tím-
anum í svo seinvirkt spil. Fáir
drukku whiskey, flestum var of annt
um lifrina til þess. Hinn mikli flutn-
ingskostnaður ásamt smekk manna
varð til þess, að gott whiskey var
álíka sjaldgæft og píanóin. Heima-
framleiðslan var drukkin, annað-
hvort „Rauðauga“ eða eitthvað, sem
kallað var „Taos elding“, en það
var hvorugt neinar guðaveigar. Sann-
leikurinn er sá ,að engin góð vín
voru fáanleg, og rækist einhver
kræsinn inn í krána, gat hann valið
um romm og konjak.
En segja má, að þetta séu ekki
alvarlegar ávirðingar hjá sjónvarpi
og kvikmyndum miðað við það, sem
gert hefur verig við Hetjuna okkar.
Við skulum athuga, hvemig sagan
okkar yrði, ef raunverulegur kúreki
frá 1870 væri í aðalhlutverkinu.
Þarna stendur hann í dyrunum og
aftur beinast allra augu að honum.
Þetta var mjög rétt í hinni útgáf-
unni. Ef raunverulegur kúreki kæmi
inn í krána beint utan af gresjunni,
yrðu allir inni varir við komu hans
um leið og hann birtist. Ekki vegna
þess, að hann er ókunnugur og jafn-
vel heldur ekki vegna mikilúðlegs
útlits hans.
Menn líta vig honum og snúa sér
svo undan. Og hendur allra grípa
til — nei, ekki byssunnar, heldur
nefsins.
Hinn kaldi sannleikar er sá, að
þeir finna líklega af honum lyktina.
Það var nefnilega hinn versti daunn
af kúrekum þessara tíma. Ef svo
vildi til, að hann var líka vísunda-
veiðimaður, hafði hann enga þörf
fyrij. að bera byssu. Fnykurinn af
honum einn gat allt ag því fellt full-
frískan karlmann á þrjátíu faðma
færi.
Þess var heldur varla að vænta,
ag kúrekinn væri samkvæmishæfur
eftir margra mánaða veru á sléttun-
um, óþveginn og ávallt í sömu föt-
unum.
Hið sama má reyndar segja um
hinar miklu hetjur vestursins, ame-
ríska riddaraliðið. Það er oft getið
um hina ótrúlegu hæfileika Indíán-
anna til ag finna herdeildir, sem
komnar voru inn á landssvæði
þeirra. Það hefði verið öllu athygl-
isverðara, ef Indíánarnir hefðu ekki
getað það. Þegar herflokkur hafði
verig á ferðinni vikum saman, ávabt
í sömu svitaistorknu, óhreinu ein-
kennisbúningunum, hefur varla verið
ýkja erfitt fyrir villimennina að
finna af þeim dauninn. Þegar sagn-
fræðingar skrifa, ag riddaraliðið
hafi þeyst fram „í öllu sínu veldi“,
er því ekki víst, að þeir eigi einungis
við, að þag hafi verið fjölmennt.
En við skulum leyfa Hetjunni okk-
ar að fara í bað. Þag er ekki nema
sanngjarnt, því að meira getum við
varla leyft. Hann verður ekki í hvít-
um legghlífum, hann verður ekki í
skrautlegri skyrtu og ekki með stet-
sonhatt. Augu hans verða að vera
mjög hvöss og leiftrandi, ef þú átt
að sjá þau í gegnum hárlubbann, og
hann er ekki nauðrakaður.
Skegglausir kúrekar voru sjald-
gæfir og af augljósum ástæðum.
Enginn flakkaði um gresjuna í leit
að öðrum kúreka til þess að snapa
rakblöð. Kúrekamir vorj fúlskeggj-
aðir, við komumst ekki í kringum
það.
Nú erum við að nálgast rafmagn-
að augnablik, svo að við skulum
sleppa frekari athugasemdum við
klæðaburð og snúa okkur að skot-
atriðinu. Hin drengllega viðvörun, er
Hetjan skipar Filip flna að skjóta —
hann þrífur til byssunnar — deyj-
andi maðurinn hnígur niður — vi?
þekkjum þetta allt, og þetta er allt
'ygi-
Líkskoðun dómstólanna var næsta
handahófskennd á þessum óróatím-
um, en þó er nóg til af greinar-
góðum skýrslum um árekstra milll
manna. Þær sýna okkur svart á
hvítu, að á móti hverj uan einunn
manni, sem lét lífig augliti tíl aug-
litis við óvininn, voru tíu skotnir í
bakið. Hin drengilega „viðvörun"
hefm- ekki átt upp á pallborðið hjá
hetjunum. Keppikeflið var að koma
að óvininum óvörum eða liggja í
launsátri fyrir honum og láta hann
hafa þag óþvegið.
En jafnvel þótt við gerðum ráð
fyrir því, að Hetjan okkar væri
drenglynd, þá er mjög ólíklegt, að
hún væri fljótari til byssunnar en
fjárhættuspilarinn, sem venjulega
bar litla derringer-skammbyssu í
erminni, en ekki undir jakkanum.
Og það er næstum ómögulegt, að
Hetjan gæti lokið verkinu svo snyrti-
lega meg einu skoti á fimmtiu faðma
færi. Ef lesin eru samtima frétta-
blöð, greina þau yfirleitt frá sundur-
skotnum líkum og oftast af örstuttu
færi.
Þér kemur þetta e'f til vill nokkuð
á óvart, en ég vil bæta nokkru ' :
Sterkar líkur benda til þess að kú-
rekinn okkar hafi ekki einu sinni
borið skammbyssu. Algengasta vopn
kúrekans var hnífurinn.
Á gresjunni notaði hann riffil,
þegar hann þurfti á skotvopni að
halda. Hann var svo miklu hentugri.
Skammbyssan var helzt notuð í borg-
unum af mönnum, sem voru byssu-
bófar að atvinnu. í uppþotum á krán-
um notaði kúrekinn hnefana og —
þegar hann hafði tækifæri til —
þumalfingurna, hnén og fæturna og
fór þá ekki úr stígvélunum. Hann
var allsendis ófeiminn vig ag reyna
_ að reka augun úr andstæðingnum,
sparka í hann og stappa á honum,
ef svo bar undir. Og, ef satt skal
segja, kom það lika fyrir, að hann
notað tennurnar til ag fjarlægja
fingur, nef og eyru. Maður, sem var
því vanur að snæða hnossgæti eins og
hrá vísundainnyfli, fúlsaði ekki við
munnfylli af brjóski öðru hverju.
Svona sannleikur er ef til vill ekki
fyrir hina klígjugjörnu. En það var
fátt í lífi hins sanna kúreka, sem við-
kvæmir menn geta smjattað á. Tilvera
hans var dýrsleg og ruddaleg, þvf að
hann var vegalaus flækingur.
Hann þeysti aldrei fyrir framan
kvikmyndavélina fyrir 1.000 til 5.000
dala laun á viku. Laun hans voru frá
10 til 50 dalir á mánuði, og fyrir það
varð hann að sveitast blóðinu, hungr-
aður og þjáður í óbyggðum. Líf hans
var oft slíkt, að hann hafði ríka á-
stæðu til að öfunda skepnurnar, sem
hann gætti og jafnvel dýrin, sem hann
var að veiða. Hann var heimilislaus,
rótlaus, án fjölskyldu, án nokkurra
raunverulegra vina, án tilgangs eða
vonar í lífinu. Hann rak fyrir aðstæð-
unum; lífi hans var skipt niður í
498
T í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ