Tíminn Sunnudagsblað - 22.07.1962, Blaðsíða 19

Byssukappi bandarísku kúrekamyndanna — sléthakaður ungltngur með hattinn
hangandi ofan í augu til þess að undlrstrika hinn kæruleyslsiega garpskap sinn. —
Það er heilt haf af blekkingu milli hans og hlns eiginlega bandariska fyrirbrlgðis
— kúrekans.
þriggja til sex mánaða þrotlaust strit
og þriggja til sex daga ölæði, þegar
hann loks komst til bæjar. Hann
þekkti hungur, og hann þekkti kulda.
Ef hann lifði það að geta snúið sér að
öðru starfi, bar hann með sér menjar
um sitt fyrra iiferni. Það voru ekki
skammbyssur með perlumóðurskafti í
fallegum hylkjum spennt um mittið
né rómantísk helti eftir að villtur foli
hafði kastað honum af baki. Ef hann
hafði eitthvað spennt um mittið, var
eins líklegt, að það væri kviðslitsband
og heltin var sennilega til minja um
það, sem stundum hefur verið kallað
„menningarsjúkdómur".
En við getum varla skellt skuldinni
á þá, sem starfa við kvikrnyndir og
sjónvarp. Hluti helgisagnarinnar um
hinn Mikla ameríska flæking, er
myndaður af honum sjálfum.
Líf flækingsins er enginn dans á
rósum, ekki einu sinni í dag, og þegar
hann laumast með vöruflutningalest
eða situr sína þrjátíu daga í svarthol-
inu léttir hann sér lífið mep dag-
draumum.
Flækingarnir kunna að vera nafn-
lausir menn, en þeir kæra sig ekki
um að felast bak við algeng nöfn eins
og John Smith eða Bill Jones Þeir
vilja miklu fremur þekkjast undir
nöfnum eins og Friskó-strákurinn eða
Stóri Dick frá Kansas City. Þeir skera
þessi nöfn í veggi fangaklefanna eða
vöruflutningavagnanna og spinna upp
sögur um hið ævintýraríka, frjálsa
líf sitt. Eina vörn þeirra gegn gráum
veruleikanum er þessi háværa lygi,
sem þeir segja öðrum og hin mjúk-
láta, sem þeir hvísla að sjálfum sér.
Þannig var þessu líka farið með
gömlu kúrekana, en fjarlægðin hefur
óskýrt mjög útlínur skröksögunnar og
tíminn liefur gert hana að helgisögn.
Við þetta bætist svo aðstoð fjölmargra
bragðarefa.
Við skulum taka dæmi. Það var
Ned Buntline, sem kynntist manni,
Kothe að' naf.ni, sem var drykkfeiídur
vísundaveiðimaður hjá hernum, og
gerði hann ódauðlegan serr. Buffalo
Bill Cody. Og svipað var geit fyrir
ýmsa vafasama náunga svo sem Biily
Kid, Jesse James og fleiri af sama
sauðahúsi.
Kvikmyndahúsagestir og sjónvarps-
notendur virðast ekki gera sér grein
fyrir því, að hinar margumtöluðu
hetjur eru táknrænar fyrir þá mann-
gerð, sem alltaf leitar til slíkra staða,
sem Villta vestrið var, jafnvel enn í
dag. Þetta er utangarðsfólk, óánægðir
menn í stríði við sjálfa sig og þ.ióð-
félagið. Þar við bætist svo furðulega
stórt hlutfall sadista, geðsjúklinga og
slangur af kynvillingum. Þetta vekur
enga furðu, ef litið er á þær aðstæð-
ur, sem þessir menn urðu að búa við.
En furðan vaknar, þegar í l.iós kemur,
að þessir sömu menn hafa verið gerð-
ir að þjóðhetjum og ofurmennum
Þegar maður er búinn að sjá í
sjónvarpinu hinn ósigrandi lögreglu-
stjóra keppast við að koma lögum vfir
alla skúrkana á réttum 28 mínútum
og tveimur auglýsingum, með hiálp
gullinhærðra kennslukvenna og elsku-
legra, freknóttra krakka, sem læðast
til að vara sýslumanninn við eða
sækja riddaraliðið, fer ekki hjá því,
að manni verði dálítið bumbult. Og ef
ósviknum kúreka frá því fyrir alda-
ír.ót gæfist kostur á að líta á kunn-
in'gja sína eftir ummyndun þeirra í
sjónvarpinu, yrði hann sennilega veik-
ur.
En gert er gert. Þegar kortagerð-
armenn okkar fóru yfir gresjurnar,
var þeirra fyrsts verk að skipta um
nöfnin, sem frumbyggjarnir hnfðu
gefið fjöllum, ám og bæjum. Grein
þessi fengist af velsæmisástæðum
varla birt, ef nokkur þeirra væru
talin upp, þótt það kynni hins vegar
að undirstrika þá staðreynd, að Villta
vestrið var enginn hégómi, heldur
staður, þar sem menn börðust fyrir
Iífinu við óbiíð skilyrði, og þar sem
jafnvel blót og formælingar eða klúr
brandari gat gert lífið léttbærara.
Og kortagerðarmennirnir fengu
vilja sínum framgengt, og eins fór
með rithöfunda og höfunda kvik-
myndahandrita og sjónvarpssagna.
Stjórnmálamaðurinn lét heldur ekki
sitt eftir liggja og hóf frumbyggjann
til skýjanna.
Því eigum við nú sterku, þöglu
hetjurnar og það, sem þeim fylgir:
gæðingana, gljáfægðu skammbyssum
ar og úfnu brandarakarlana, sem fá
illan bifur á bankagjaldkera bæjar-
ins, af þvi að hann klæðist hreinni
skyrtu, gengur með yfirskegg og lang-
ar til að strjúka kvenhetjunni í stað
hestsins hennar.
Það er hægt að hleypa af skamm-
byssunum 50 sinnum án þess að
Framhald á 502. siðu.
T í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ
499