Tíminn Sunnudagsblað - 05.04.1964, Síða 14

i
V
V
Selirnir hafa skr|?S!« á knd t!l þni? a5 njóta sólarinnar á volgu grjótinu.
ÞaS kemur bó fyrir, að þeír sieppa
ef þeir eru með mæSrum sínum, því
að þær verða fyrr varar við hættuna
og berja þá kópana miskunnarlaust á
fram. Samt eru þessir kútar ekld
nema tveggja eða þriggja nátta, þeg-
r.r þeir bera skyn á að forða sér, þótt
það hrökkvj ekki til, nema svonefnd
ir frávillingar. Það eru kópar, sern
hafa villzt frá mæðrum sínum- Þessi
lithi skinn eru svo hungruð og ör-
magna, að þau vita ekki sítt rjúkandi
ráð. Frávillingar skríða þarna eitthvað
npp, og komi maður, góna þeir á
hann og hljóta að launum eilífa sæiu
án fyrirvara.
Á ánni sjálfri er notuð ferja, sem
farið er á fram og aftur á milli eyr-
anna, og kópurinn tindur saman. Oft
fást tugir kópa á sólar'nring i þess-
(''vm veiðiferðum.
Stundum sefur kópurinn á rifi úci
fy.rir söndunum. Hann marar þar j
kafUog rekur aðeins trýnið upp úr.
til þess að anda. Samt er þetta ráð
ekki öruggt, því að veiðimaðurinn
sér, þegar þeir koma upp úr,
veður út til þeirra og vill þá önd-
unarstarfsemin oftast truflast. En eft
ii því sem kópurinn stækkar, gerisf
hann óhultari Hann hættir sér ekki
eins langt upp og er varari um sig
og fljótari að skjóta veiðimanninum
ref fyrir rass.
Selurinn fer nú að halda sig minna
við árósinn og sandinn og leitar
meira upp eftir ánni. Um þetta leyti
fara kæpurnar að færa frá, sesn kall
að er. Þær fara þá með kópana upp
á áreyrarnar, gefa þeim að sjúga,
svæfa þá og læðast síðan burtu og
koma aldrei til þeirra framar. Upp
frá því verður hinn nýi árgangur að
sjá fyrir sér sjálfur.
Þegar hér var komið, leið að þvi,
að þriðji þáttur selveiðanna hæfist.
Það var nokkurs konar íyrirdráttur
Tækin, sem notuð voru við þetta,
voru selnót og ferja. Ferjan var dreg
in inn ána, þannig að band var haít
frammi í og rr.aður, sem gekk á
landi eða óð grunnt með landinu, dró
hana, en annar stóð í skutnum og
stjakaði með ár. Stundum var ferjan
líka dregin af hestum á landi. Selur
inn hrökk i ána, en skreið svo upp
litlu neðar. Þegar veiðimennirnir þólt
ust konnnir nógu langt, var haldið út
á álinn og nótin gefin út.
Nú hófst darraðardans. Annar mað
urinn hélt í nótina, en hinn var und
ir árum. Nótin og ferjan bárust með
flughraða undan hinum þunga
straumi, þó að ræðarinn andæfði af
öllum kröftum. Selurinn hentist í
dauðans ofboði í ána, hver sem bet-
ur mátti, en það var hans aðalvilla.
Álarnir eru fnjóir, og hræðslan varð
dómgreindinni yfirsterkari, svo að
fjöldi þeirra lenti í nótinni. Þegar
komið var í nótina, svo að hún fór
að flókna, var haldið nær landi, þar
sem straumur er minni, og farið að
innbyröa. En slíkt var enginn barna-
leikur. Var þá oft betra að hafa snör
handtök og krafta í kögglum.
Þegar byrjað var að draga nótina
inn, koimu hausarnir upp við borð-
stokkinn, gráir og grimmilegir. Það
skein í hvítar vígtennurnar,-og heift-
þrungin augu beindust að fjandmönn
unum. Kylfan var reidd til höggs og
slegið beint á trýnið — annað högg
dugði ekki. Væri slegið ofar, þá
gretti kobbi sig bara og hleypti spik-
inu fram á hausinn og náði bá
kannski að bíta fjandmann sinn. En
selsbit er allra bita verst. Þarna var
svo nótin innbyrt og greidd, selur-
inn rotaður og skorinn og skilinn
eftir á einhverri eyrinni. Og önnur
ferð hófst. Þetta gekk koll af kolli
meðan mennirnir höfðu þrótt til og
eitthvað var eftir af sel, því að hann
smáflýði alla leið út í sjó.
Eg heyrði oft getið um fimmtíu til
sextíu sela veiði á einni nóttu í svona
veiðiferðum. Þessi veiðferð gengur
ekki nema áin sé örlítil, því að þá
eru álarnir svo mjóir, að selurinn
getur illa forðazt nótina.
Þegar fyrirdrættinum lauk, var
veiðinni safnað saiman og róið méð
hana að landi. Loks var hún flutt
heim á hestum um þverbak, og mátti
302
TÍIttiNK- SUNNUDAGSBLAÖ