Tíminn Sunnudagsblað - 28.11.1965, Side 16
og talaði upp úr mér. Minntist ég
fyrst á heimsókn mína til Finnlands
sumarið 1957 og hve frábærar við-
tökur ég hafði fengið, lýsti ánægju
minni yfir að vera kominn aftur og
aðdáun minni á finnsku þjóðinni,
gáfum hennar, seiglu, frelsisást og
heiðarieika, er sæist m. a. á því, að
hún hefði ávallt greitt stríðsskaða-
bætur sínar að fullu. Síðan vék ég að
Norðurlöndunum í heild og lagði
megináherzlu á það, hvílík stórveldi
andans þau hefðu eitt sinn verið og
væru reyndar enn, andlegir víking-
ar hefðu þeir verið H. C. Andersen,
August Strindberg, Henrik Ibsen,
Alexis Kivi og Jónas Hallgrímsson,
svo að aðeins væru tekin örfá skáld
frá síðustu öld, þeir og margir fleiri
hefðu lagt undir sig lönd og þjóðir
víða um heim, andlega skoðað, sú
víking, er lista- og vísindamenn hæðu,
væri hin eina landvinning, sem Norð-
urlandaþjóðunum væri samboðin, þau
átök andans væru eilíf og háleit við-
fangsefni. Og samstarf þeirra á þeim
vettvangi, t. a. m. með bókmennta-
þýðingum og annarri listkynningu,
væri brýnt og þyrfti mjög að auk-
ast.
Þrátt fyrir rigninguna, var engum
dagskrárlið sleppt með öllu. Auk
ræðuhalda, voru þjóðdansar sýndir,
tónlist miðlað, bæði söng og hljóð-
færaleik, og dregnir voru upp fánar
Norðurlandanna, sem áttu fulltrúa á
mótinu: Danmerkur, Finnlands, ís-
lands. Noregs og Svíþjóðar
Um dagmálabilið morguninn eftir
(3. júlí) fékk ég heimsókn finnskr
ar blaðakonu frá stærsta dagblaðinu
i Tammerfors; Hafði hún margs að
spyrja um ísland, bjargræðisvegi.
bókaramennt, lístir og menningu yf-
irleitt Leitaðist ég við að svara
spurningum hennar eftii getu Átti
samtaiið, sem stóð yfir fram að há-
degi, að hirtast í blaðinu daginn
eftir. Þegar samtalinu var lokið,
komu þær kona mín og frú Greta
Jaatinen inn frá því að litast um
í bænum, og voru með þeim tvenn
hjón, sem frú Jaatinen hafði boðið
heim með sér í hádegisverð. en það
voru þau frú Inger og Páll Helga
son og norskur blaðamaður, sem ég
hef nú gleymt, hvað hét, ásamt konu
hans. Get ég þessa ti! að sýna, hvílík
gestrisni virtist ríkja á heimilinu.
En frú Jaatinen gerði og strangar
kröfur til gesta sinna, þegar því var
að skipta. Um leið og hún kom inn,
rétti hún að mér gestabók heimilis-
ins og krafðist þess, að ég skrifaði
frumort Ijóð á sænsku í bókina.
Þótti mér sú krafa allhörð, þar eð
ég hafði aldrei áður ort á þeirri
tungu en gat þó eltki skorast undan
með öllu Einhvern veginn tókst
þetta. Og þegar ég hafði lokið því,
komu norsku hjónin inn í stofuna,
glaðvær í bragði. Sem blaðamaðurinn
sá, hvað ég aðhafðist, vildi hann auð-
vitað ekki verða eftirbátur minn,
orti ljóð samstundis á norsku og
skrifaði inn í bókina. Voru þessi
hjón bæði með þeim skemmtilega
frjálsleika blæ, sem einungis Norð-
mönnum er léður.
Samkvæmt dagskrá mótsins, var
gestunum sýnt hið fagra umhverfi
bæjarins eftir hádegið. En ekki
brosti það í neitt svipuðum ljóma
og fyrsta kvöldið, þegar Ake Jaatin-
en ók með okkur í sólskininu um
hinn óviðjafnanlega náttúrugarð. En
að þessu sinni fengum við auk þess
að sjá mikinn og fornan kastala með
virkisgröf og múr umhverfis. Innan
virkisgrafarinnar og múrsins var
kvennafangelsi og hjá því garður.
Úti í garðinum voru ungar stlúkur,
vænar að sjá með Ijóst hár og fag-
urt. Var okkur sagt, að þær hefðu
gerzt sekar um morð. Sannaðist á
þeim, að sitt er hvað: gæfa og gervi-
leiki.
Eftir nónið fór fram íþróttakeppni,
og tóku þátt í henni ungir menn
frá vinarbæjunum. Kjartan Guðjóns-
son og Páll Eiríksson kepptu af hálfu
Hafnfirðinga, og voru meðal hinna
beztu. hvor í sinni grein.
Án efa náði fögnuður þessa móts
hámarki síriu í veizlu þeirri, sem
bæjarstjórn Tavastehúsa hélt gestun
um á Hótel Aulanko að kvöldi laug-
ardagsins 3. júlí, enda var ekkert
til sparað. hvorki í mat né drykk,
gleðskap eða gamanyrðum. Ilygg ég
eigi ofmælt. að ríkt hafi samstiUing
og bróðurhugur meðal hinna nor-
rænu gesfa. Skai reynt að varpa á
samkomuna nokkrutn Ijósgeislum,
svo að hún fái einhvern litblæ, og
þá aðallega minnzt á það fólk, sem
næst mér sat og ég átti orðastað við,
því að það gefur ofurlitla hugmvnd
um þann anda, sem ríkti.
Andspænis mér við borðið sat mað-
ur, sem ég þóttist fyrr hafa séð.
frekat lítill vexti. en -knálegur. Við
samiæður okkar kom í Ijós, að þetta
var Timo Makí þingroíiður. sem kom
til Hafnarfjarðar á 50 ára afmæli
bæjarins 1958 Hvor sínum rnagin við
mig sátu tvær finrisk.ar frúr. Önnur
þeirra, Tygne Maki, var kona þing-
mannsins og þurfti margs að spyrja
um ritstörf mín, þegar hún vissi, að
ég hafði skrifað bækur. Finnska var
hennar móðurmál, en hún var þó
allvel talandi á sænsku, varð þó
stöku sinnum orðs vant. Kom þá eig-
inmaðurinn til hjálpar og gerðist
túlkur. Á hina hlið mér sat frú að
nafni Greta Rosenborg: og var eigi
siður fús til að fræðast um eldfjalla-
eyna norður við heimskautsbaug, bók
menntir hennar og menningu. Kom
í ljós við samræður okkar, að bæði
þekktum við finnsku skáldkonuna
Solveigu von Schoultz, er ég kynnt-
ist í Finnlandsför minni sumarið
1957, því að hún var þá í stjórn
Félags sænskumælandi rithöfunda í
Finnlandi og fulltrúi á fundi Nor«
ræna rithöfundaráðsins, er haldinn
var í Helsingfors það ár. En viS
Kristján Bender vorum þar mættii
af íslands hálfu. Leiddi þetta sam-
tal okkar frú Rosenberg til þess, al
við skrifuðum Solveigu von Schoultl
bréf sameiginlega og póstlögðum þal
þarna í veizlunni. Get ég um þettl
til að sýna, hve heimurinn er orð-
inn lítill og hve víða liggja vega-
mót, þó að víkur séu á milli vina
og firðir meðal frænda, ef ógert ei
látið að brúa torfærurnar.
Ýmsir héldu stuttar tölur í þessari
veizlu. En aðalboðskapinn flutti for-
maður Norræna félagsins í Bærum,
Jo Benkow, sem þakkaði fyrir hönd
gestanna ágætar viðtökur og til-
kynnti síðan á fyndinn og frumlegan
hátt, með því að rekja vafning ofan
af kefli, að nú væri röðin komin
að Bærum í Noregi að bjóða til vina-
bæjarmóts 1967 og gerði hann það
hér með fyrir hönd þess bæjar, þang-
að væru því velkomnir fulltrúar og
gestir frá Friðriksbergi, Hafnarfirði,
Tavastehúsum og Uppsölum þetta ár
. . . Mál sitt flutti hann á svo fynd-
inn og frjáismannlegan hátt, að mér
varð hugsað: Svona geta engir gert
að gamni sínu, en þó talað í alvöru,
nem:> Norðmenn.
Að endingu var stiginn dans. Verð-
i:.v hér hvorki reynt að lýsa hon-
um rté heldur þei.m tilfinningum, sem
bærðusf í hinum ýmsu brjóstum, þeg-
ar sveiflast var um gólfið eftir hljóð-
falli tónsveitarinnar. Einungis vil ég
taka fram, að velflestir virtust
sk'nnmta sér með ágætum.
Eitt fannst mér á skorta í mann-
fagnaðí þessum: Þó að fánar Noregs,
Danmerkur, Finnlands og Svíþjóðar
prýddu borðin hér og þar, sást hið
íslenzka þjóðarmerki á engu þeirra
neins staðar. Svona geta krosstré
brugðizt sem önnur tré, hugsaði ég.
Sunnudagsmorguninn 4. júli, síð-
asta dag mótsins, vöknuðu sumir
heldur seint, en allir þó í tæka tíð,
svo að þeir gætu tekið þátt í hring-
ferð um bæinn á bílum og gengið
í Hattulas miðaldakirkju og tekið
þar þátt í guðsþjónustu, sálmasöng
og morgunbæn, þennan drottinsdag.
Klerkur flutti hugvekju og bæn. Út-
býtt var tveim fjölrituðum sálmum
í sænskri þýðingu: Kirkja vors guðs
er gamalt hús, eftir Grundtvig, og
Fögur er foldin, eftir Ingemann Var
sú athöfn öll mjög hátíðleg. Síðan
útskýrði presturinn lofthvelfingar-
skraut kirkjunnar og veggmyndir.
Fannst mér sem tign og tilbeiðsla
ríkti yfir og á þessum stað. Hef ég
einna helzt orðið fyrir sömu áhrifum
í Þrándheims, Ábæjar og Hóla dóm-
kirkjum.
Loks var ekið með gestina þang-
1096
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ